Russische agressie in Oekraïne: Toekomst van kinderen in gevaar door voortdurende beperking onderwijs
- Kinderen worden in het verborgene geschoold om represailles te voorkomen
- Wie zich verzet tegen de Russische indoctrinatie wordt geïntimideerd
- Indoctrinatie en onderdrukking van leerkrachten beïnvloeden het onderwijs
Sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne riskeren mensen die onder Russische bezetting leven brutale represailles wanneer zij Oekraïens onderwijs willen voortzetten. Nieuw onderzoek van Amnesty International beschrijft hoe sommige ouders ervoor kiezen om hun kinderen te verbergen om te voorkomen dat ze naar ‘heropvoedingsinstituten’ worden gebracht, voor adoptie naar Rusland, of dat ze onder dwang worden ingeschreven op scholen die werken volgens het Russische curriculum.
“Amnesty International heeft bewijsmateriaal verkregen van 23 onderwijsmedewerkers en 16 gezinnen met schoolgaande kinderen die onder Russische bezetting leefden of nog steeds leven. Het onderzoek toont aan hoe de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne heeft geleid tot een aanzienlijke en wijdverspreide onderbreking van het onderwijs in Oekraïne. In de door Rusland bezette gebieden zijn intimidatie en dwang dagelijkse realiteit voor gezinnen, kinderen en onderwijspersoneel. Niemand is veilig onder de eindeloze Russische terreurcampagne in Oekraïne”, aldus Anna Wright, onderzoeker voor Amnesty International.
Kinderen worden in het verborgene geschoold om represailles te voorkomen
Op het hoogtepunt van hun offensief bezetten de Russische troepen ongeveer een kwart van het Oekraïense grondgebied, en vandaag de dag controleren ze nog steeds ongeveer een vijfde.
In de woorden van een regionale onderwijsambtenaar veranderden leraren, leerlingen en ouders in “partizanen die gaten groeven in hun tuinen om laptops en mobiele telefoons in te verstoppen of zich verstopten op zolders en in oude schuurtjes om het mobiele signaal op te vangen”.
Een schoolbibliothecaresse, Uliyana*, vertelde Amnesty International dat ze in het geheim ontmoetingen met leerlingen moest regelen om hen boeken te overhandigen. Ze deed dit ondanks Russische militaire patrouilles in de straten van hun dorp die vaak willekeurige huiszoekingen uitvoerden.
Sommige ouders kozen ervoor om te stoppen met onderwijs omwille van de veiligheid van hun kind. Polina, een moeder van twee kinderen, vertelde dat haar kinderen tijdens de negen maanden van Russische bezetting maar een paar keer buiten kwamen uit angst dat ze naar Rusland overgebracht zouden worden.
Voortdurende intimidatie van mensen in bezet gebied
Kseniya*, de moeder van een 15-jarige jongen, Kyrylo*, uit een bezet dorp in de regio Cherson, vertelde Amnesty International over een huisbezoek van een leraar in het voorjaar van 2022. De leraar vroeg Kyrylo of hij naar school zou gaan als die in september zou heropenen. Kseniya zei dat Kyrylo niet naar de school zou gaan.
Begin september kwamen mannen in Russische militaire uniformen en vertelden hen: “Als jullie morgen niet op school verschijnen, zal de bus de week daarop komen en jullie naar een weeshuis in Rusland brengen”. Kyrylo keerde terug naar school en zag dat het schoolgebouw versierd was met Russische staatssymbolen en dat er gewapend personeel stond bij de deur en in het gebouw.
Amnesty International sprak met een leraar uit de bezette gemeenschap Berdiansk in de regio Zaporizja, die de bezette gebieden in juli 2022 verliet maar nog steeds online lessen geeft aan kinderen die in de bezette gemeenschap wonen. Hij vertelde hoe de leerlingen gedwongen worden om het Russische volkslied te leren en te zingen. Wie weigert, dreigt bij zijn ouders weggehaald te worden voor “heropvoeding in Russische weeshuizen”.
Op dezelfde school werd aan alle leerlingen een briefje uitgedeeld waarop stond: “Kijk om je heen. Je kunt de vernietiging zien die Oekraïne heeft aangericht in Charkov, Marioepol en andere steden. Als je niet wilt dat Oekraïne je vermoordt, vertel ons dan alles wat je ziet en weet.”
Indoctrinatie en onderdrukking van leerkrachten beïnvloeden het onderwijs
Hanna* en Olena* zijn allebei leerkrachten uit een gemeenschap in de regio Charkiv die van maart tot september 2022 bezet was. Ze ontvingen sms'jes van de schoolhoofden van hun scholen, waarin ze hen probeerden te overhalen om les te geven volgens het Russische curriculum wanneer de scholen in september 2022 weer opengingen. Beiden weigerden en doken onder.
Olena moest haar appartement verlaten en bij buren gaan wonen. Hanna bleef in het geheim in haar huis, maar ze kon zich niet inschrijven voor humanitaire hulp (voedselpakketten) van de Russische bezettingsmacht. Tijdens haar interview met Amnesty International gaf ze toe dat het erg moeilijk was om acht maanden bezetting te overleven zonder enig inkomen en ondersteuning.
Gezinnen uit de door Rusland bezette gebieden getuigen dat scholen die weer geopend zijn zonder voldoende of gekwalificeerd onderwijspersoneel. Er zijn meldingen van kinderen die alleen in de klas zitten en die de lesboeken moeten lezen, waardoor de kwaliteit van het onderwijs en de discipline achteruit zijn gegaan.
“De enige manier om Oekraïne te helpen genezen en om het heden en de toekomst van Oekraïense kinderen minder pijnlijk te maken, is dat Rusland een einde maakt aan de oorlog in Oekraïne, die volgens het internationaal recht een daad van agressie is,” aldus Anna Wright.
“In de tussentijd moet de Russische bezettingsmacht onmiddellijk stoppen met het intimideren van de lokale bevolking. Ze moet ook stoppen met het dwingen van onderwijspersoneel om ongepaste onderwijsactiviteiten en andere wanpraktijken uit te voeren. Tijdens oorlog of bezetting blijven alle partijen gebonden aan de internationale humanitaire en mensenrechtenwetgeving. Het recht van kinderen op toegang tot kwaliteitsonderwijs is zo'n plicht en die moet volledig worden nageleefd.”
Achtergrond
Amnesty International houdt zich al sinds het begin van de grootschalige Russische invasie in Oekraïne bezig met het documenteren van oorlogsmisdaden en andere schendingen van het internationaal humanitair recht. Alle tot nu toe gepubliceerde publicaties van Amnesty International zijn hier te vinden.
*Namen werden gewijzigd om veiligheidsredenen
