Egyptische mensenrechtenverdedigers Mohamed en Patrick zijn vrij!
Op 19 juli 2023 verleende de Egyptische president Abdul Fatah al-Sisi gratie aan de mensenrechtenverdediger Mohamed Baker en de onderzoeker Patrick Zaki. Een dag later werd Mohamed vrijgelaten en herenigd met zijn dierbaren. Patrick was al vrij maar onder voorwaarden: hij moest zich geregeld melden bij de politie en mocht het land niet verlaten. Na het pardon kon hij terug naar Italië waar hij zijn academische carrière kan hervatten. Dat is een hele opluchting, maar Mohamed en Patrick hadden nooit gevangen mogen zitten.
De vrijlating van Mohamed Baker en Patrick Zaki maakt deel uit van een presidentieel pardon aan een onbekend aantal mensen.
Mohamed Baker zat sinds 2019 in de gevangenis omdat hij als mensenrechtenadvocaat opkwam voor de meest gemarginaliseerde mensen in Egypte. Eind 2021 werd hij veroordeeld tot 4 jaar cel na valse beschuldigingen: het ‘verspreiden van nepnieuws’, het ‘misbruiken van sociale media’ en ‘deelname aan een terroristische groepering’. Die ‘beschuldigingen’ werd geuit omdat de autoriteiten het niet eens zijn met zijn mensenrechtenwerk. Baker leidde het Adalah-centrum dat opkomt voor mensenrechten en mensen die onterecht in de gevangenis zitten.
Gefolterd, geen bed
In de gevangenis werd Baker wreed behandeld en gefolterd. Hij mocht zijn stervende vader niet zien. Hij werd vastgehouden in een krappe, stinkende cel zonder bed of matras. Ook mocht hij niet buiten sporten en mocht hij geen contact hebben met zijn familie en advocaten.
Mensenrechtenonderzoeker Zaki
Patrick Zaki werkte als onderzoeker van onder meer vrouwenrechten bij een Egyptische mensenrechtenorganisatie toen hij werd opgepakt. Hij zat van 7 februari 2020 tot december 2021 in voorarrest op beschuldiging van het ‘verspreiden van nepnieuws’, en het ‘aanzetten tot protesten, geweld en terroristische daden’ in een andere zaak. De aanleiding was een artikel dat hij schreef over discriminatie van koptische christenen in Egypte.
Tijdens zijn verhoor werd hij ondervraagd over zijn mensenrechtenwerk en is hij gefolterd. Op 19 juli 2023 was de uitspraak in zijn rechtszaak: hij werd veroordeeld tot 3 jaar gevangenisstraf. Dezelfde dag verleende de president hem gratie.
Amnesty in actie: brieven schrijven werkt
Amnesty-supporters voerden actie voor de vrijlating van beide mannen. In december 2021 schreven honderdduizenden mensen wereldwijd brieven voor Mohameds vrijlating tijdens Amnesty’s wereldwijde Schrijfmarathon. We bedanken iedereen die aan deze acties meedeed.
Duizenden willekeurige gevangenen
In de Egyptische gevangenissen zijn nog duizenden andere politieke gevangenen, die vaak zonder proces zijn opgesloten. De autoriteiten moeten hen ook onmiddellijk vrijlaten en stoppen met hun jacht op dissidenten.
Valse beschuldigingen en reisverboden
De Egyptische autoriteiten schuwen er niet van kritische stemmen arbitrair vast te zetten. Dat doen ze op basis van valse beschuldigingen zoals die tegen Mohamed en Patrick. Maar ook als mensen vrijkomen, zijn ze vaak niet echt vrij. Velen onder hen, zo ook de Egyptische student Ahmed Samir Santawy voor wie Amnesty actievoert, komen pas wanneer ze het land proberen te verlaten, te weten dat ze een reisverbod hebben. Amnesty vraagt dan ook dat de Egyptische autoriteiten het reisverbod tegen Ahmed Samir onmiddellijk opheffen.
