Doodstrafcijfers 2022: hoogste aantal executies in vijf jaar
Het aantal gedocumenteerde executies in 2022 bereikte het hoogste aantal in vijf jaar. De stijging komt hoofdzakelijk door grote aantallen executies in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Dat meldt Amnesty International vandaag in zijn jaarlijkse rapport over de doodstraf.
- Hoogste aantal wettelijke executies wereldwijd sinds 2017
- 81 mensen geëxecuteerd op één dag in Saudi-Arabië
- Van 20 landen bekend dat ze mensen executeerden
- Zes landen hebben in 2022 de doodstraf geheel of gedeeltelijk afgeschaft
In totaal werden 883 mensen geëxecuteerd in 20 landen, wat een stijging is van 53% ten opzichte van 2021. Deze stijging werd geleid door landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, waar het gedocumenteerde aantal executies toenam van 520 in 2021 tot 825 in 2022. Dit getal omvat niet de naar schatting duizenden executies in China.
“Landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika schonden het internationaal recht door het opgevoerde aantal executies in 2022, en toonden een compleet gebrek aan respect voor het recht op leven”, aldus Eva Davidova, woordvoerder van Amnesty International Vlaanderen. “Het aantal mensen dat van het leven werd beroofd steeg dramatisch in deze regio. Op 12 maart 2022 executeerde Saudi-Arabië maar liefst 81 mensen op één dag. In wanhopige pogingen om de volksopstand te beëindigen, heeft Iran mensen geëxecuteerd die alleen maar hun recht op protest uitoefenden.”
Het is verontrustend dat 90% van de wereldwijde executies (China niet meegerekend) werden uitgevoerd door slechts drie landen. De geregistreerde executies in Iran stegen van 314 in 2021 tot 576 in 2022; in Saudi-Arabië verdrievoudigden de cijfers, van 65 in 2021 tot 196 in 2022 - het hoogste aantal opgetekend door Amnesty in 30 jaar - en in Egypte vonden 24 executies plaats.
In verschillende landen bleef de toepassing van de doodstraf geheim, zoals in China, Noord-Korea en Vietnam - landen waarvan bekend is dat ze de doodstraf op grote schaal toepassen- wat betekent dat het werkelijke doodstrafcijfer wereldwijd veel hoger ligt. Hoewel het precieze aantal geëxecuteerden in China niet bekend is, is duidelijk dat de meeste executies in China plaatsvinden, vóór Iran, Saudi-Arabië, Egypte en de VS.
VIJF LANDEN HERVATTEN EXECUTIES
In 2022 hervatten vijf landen executies: Afghanistan, Koeweit, Myanmar, Palestina en Singapore. Er werd een sterke stijging van het aantal executies opgetekend in Iran (van 314 naar 576), Saudi-Arabië (van 65 naar 196) en de Verenigde Staten (van 11 naar 18).
Het aantal gedocumenteerde executies voor drugsgerelateerde misdrijven is in 2022 meer dan verdubbeld ten opzichte van 2021. Zo’n executies zijn in strijd met het internationaal recht dat voorschrijft dat waar executies nog gebeuren, dat enkel kan voor de 'meest ernstige misdrijven' - misdrijven waarbij sprake is van het opzettelijk doden van mensen. Drugsgerelateerde executies vonden plaats in China, Saudi-Arabië (57), Iran (255) en Singapore (11), en maakten 37% uit van het totale wereldwijde aantal executies. Ook in Vietnam werden mensen mogelijk geëxecuteerd voor drugsmisdrijven, maar deze cijfers blijven staatsgeheim.
Terwijl het aantal executies steeg, bleef het aantal gedocumenteerde doodvonnissen nagenoeg gelijk: van 2.052 in 2021 naar 2.016 in 2022.
EEN SPRANKJE HOOP
Tegen deze sombere achtergrond was er een sprankje hoop: zes landen hebben de doodstraf geheel of gedeeltelijk afgeschaft.
Kazachstan, Papoea-Nieuw-Guinea, Sierra Leone en de Centraal-Afrikaanse Republiek schaften de doodstraf voor alle misdrijven af, terwijl Equatoriaal-Guinea en Zambia de doodstraf afschaften voor gewone misdrijven. Aan het einde van 2022 bestond de doodstraf wel nog in de militaire strafwetten van de twee landen.
Per december 2022 hadden 112 landen de doodstraf voor alle misdrijven afgeschaft, en negen landen voor gewone misdrijven.
Liberia en Ghana namen wettelijke stappen om de doodstraf af te schaffen, en de autoriteiten van Sri Lanka en de Malediven gaven aan de doodstraf niet meer uit te voeren. In Maleisië werden belangrijke wettelijke stappen gezet om ervoor te zorgen dat rechters niet langer verplicht zijn om doodstraffen op te leggen als bestraffing voor bepaalde misdrijven.
“Nu dat veel landen de doodstraf tot het verleden laten behoren, is het tijd dat andere landen dit voorbeeld volgen. De wrede acties van landen als Iran, Saudi-Arabië en ook China, Noord-Korea en Vietnam zijn nu in de minderheid. Deze landen moeten niet achterblijven en mensenrechten beschermen”, besluit Eva Davidova.
125 lidstaten van de Verenigde Naties roepen op tot een moratorium op executies. Amnesty International is meer hoopvol dan ooit dat deze gruwelijke straf tot het verleden kan en zal gaan behoren. Maar de tragische doodstrafcijfers van 2022 laten zien dat we niet achterover kunnen leunen. We blijven actievoeren totdat de doodstraf wereldwijd is afgeschaft.
Amnesty International is altijd en overal tegen de doodstraf.
