Angélique Kidjo en jonge Afrikaanse activisten ontvangen Amnesty International award

Met deze award bekroont Amnesty jaarlijks een of meer publieke figuren die uitzonderlijke moed hebben getoond in de strijd tegen onrechtvaardigheid en voor de mensenrechten. Het is de belangrijkste internationale onderscheiding die Amnesty International uitreikt.

De prijs wordt dit jaar gedeeld door Angélique Kidjo, een van de meest succesvolle Afrikaanse singer-songwriters, en de jonge activisten van Y’en A Marre uit Senegal, Balai Citoyen uit Burkina Faso en LUCHA (Lutte pour le Changement) uit Congo.

“Ze hebben allemaal bewezen dat ze onverschrokken voorvechters van de mensenrechten zijn, die hun talent gebruiken om anderen te inspireren”, zegt Salil Shetty, secretaris-generaal van Amnesty International.

Angélique Kidjo werd in 1960 geboren in Benin maar vluchtte in de jaren 1980 voor het repressieve regime in haar land. Haar muzikale carrière omspant dertig jaar, waarin ze twaalf albums uitbracht en in 2007 een Grammy won. Al die tijd was ze ook een prominente voorvechtster van de vrije meningsuiting en van onderwijs voor meisjes in Afrika. Tegen genitale verminking van meisjes en vrouwen voerde ze fel campagne.

Y’ en a marre (We zijn het beu) is een groep Senegalese rappers en journalisten die sinds 2011 jonge mensen aanspoort om zich als kiezers te laten registreren en gebruik te maken van hun recht op vrije meningsuiting. Drie van de oprichters werden in februari 2012 gearresteerd omdat ze hielpen bij het organiseren van een vreedzame protestactie tegen de regering.

Le Balai Citoyen (De burgerbezem) is een politieke volksbeweging die vreedzaam actie voert voor democratie en tegen corruptie in Burkina Faso. De beweging werd in 2013 gelanceerd door reggae-artiest Sams’K Le Jah en rapper Smockey (Serge Bambara). De naam verwijst naar het schoonvegen van de politiek, die te veel in de greep van de corruptie zit, en is ontleend aan het gebruik van Burkinese burgers om op geregelde tijdstippen de straten in hun buurt schoon te vegen. Leden dragen tijdens protestacties symbolisch een bezem.

Geweldloos verzet is ook het actiemiddel van LUCHA (Lutte pour le Changement, Strijd voor Verandering). Deze Congolese jongerenbeweging werd in 2012 opgericht in Goma, in het oosten van de DRC, en focust op sociale thema’s, mensenrechten en de bescherming van burgers tegen gewapende groepen. LUCHA komt op voor sociale rechtvaardigheid en democratisch bestuur.

LUCHA-activist Fred Bauma werd met 26 medestanders in maart 2015 gearresteerd toen Congolese ordetroepen binnenvielen tijdens een persconferentie in Masina, Kinshasa. De persconferentie was georganiseerd om Filimbi te lanceren, een project dat jongeren een politieke opleiding wil geven zodat ze kunnen deelnemen aan het democratische proces in de DRC. De Filimbi-website was ontworpen door Yves Makwambala, die samen met Fred Bauma in de gevangenis zit. Amnesty International beschouwt hen als gewetensgevangenen: de enige reden waarom ze opgesloten zitten, is dat ze op een vreedzame manier gebruik maakten van hun hun rechten op vrije meningsuiting en vrijheid van vereniging. We schreven brieven voor Fred en Yves in de Schrijfmarathon van Amnesty International in december 2015.

De repressie tegen LUCHA gaat trouwens door. Sinds Fred Bauma en Yves Makwambala achter de tralies zitten, zijn al 32 mensen opgepakt, alleen maar omdat ze hun vrijlating vroegen. Minstens negen activisten die banden hebben met LUCHA zitten in de cel.
“We dragen deze award op aan Fred, aan al onze landgenoten die worden lastiggevallen wegens hun maatschappelijke engagement, en aan alle mensen”, zegt LUCHA-lid Juvin Kombi.

Vorige winnaars van de Ambassador of Conscience Award:

Vaclav Havel (2003); Mary Robinson en Hilda Morales Trujillo (2004); U2 en Paul McGuinness (2005); Nelson Mandela (2006); Peter Gabriel (2008); Aung San Suu Kyi (2009); Harry Belafonte en Malala Yousafzai (2013; Ai Wei Wei en Joan Baez (2015).