Irak: 128 mensen oog in oog met executie

Per 20 zouden de gevangenen vanaf volgende week geëxecuteerd worden door de autoriteiten.

"In 2004 zei de Irakese regering dat de invoering van de doodstraf het wijdverspreide geweld in het land zou intomen. Maar de realiteit blijkt anders, het geweld blijft verder duren en nog maar eens wordt bewezen, dat de doodstraf niet afschrikt." zegt Malcolm Smart, directeur van het Midden-Oosten en Noord-Afrikaanse programma. "Veel aanslagen worden gepleegd door zelfmoordcommando’s, die worden niet afgeschrikt door de dreiging van executie."

Op 9 maart 2009 lichtte de Irakese Hoog Raad van Justitie Amnesty International in over de terdoodveroordeling van 128 mensen. De veroordelingen werden bekrachtigd door de Irakese presidentiële raad, bestaande uit de president en de twee vicepresidenten. Eerder had het hof van cassatie de straf ook al bevestigd. De overheid liet weten dat ze de executies zou uit voeren per 20 gevangenen.

De identiteit van de veroordeelden is nog niet bekend gemaakt. De vrees bestaat dat velen veroordeeld werden na een oneerlijk proces. De meerderheid is waarschijnlijk veroordeeld door het Irakese centrale strafrechthof (CCCI), dat vaak de internationale standaard van een eerlijk proces niet respecteert. Sommigen zijn veroordeeld op basis van bekentenissen die zij onder druk en foltering van de Irakese overheid hebben afgelegd. De aanklachten hiertegen zijn niet door het CCCI onderzocht. Gevangenen onder hoede van de Irakese veiligheidsdiensten worden vaak gefolterd.

"Het Irakese rechtssysteem is eenvoudigweg niet in staat om eerlijke processen rond gewone strafzaken te garanderen en nog minder in doodstrafzaken. We vrezen dat verschillende mensen de doodstraf gekregen hebben na een oneerlijk proces.” zegt Malcolm Smart. “Irak blijft geplaagd door politiek geweld, maar de doodstraf biedt hierop geen antwoord. Het brutaliserende effect kan de situatie zelfs verergeren. De Irakese overheid moet deze executies onmiddellijk stoppen. Voor alle andere executies moet een moratorium ingesteld worden."

Amnesty International vraag Irak om alle gegevens, zoals de volledige naam, details over aanklacht, arrestatie, proces en beroep, van de 128 mensen bekend te maken.

Achtergrondinformatie

Sinds de doodstraf in 2004 heringevoerd is in Irak, heeft men die alarmerend veel toegepast. De herinvoering komt er na een schorsing, door de Coalition Provisional Authority, van meer dan een jaar. Sindsdien zijn velen geëxecuteerd en honderden ter dood veroordeeld.

Vorig jaar werden 285 mensen ter dood veroordeeld, minstens 34 werden geëxecuteerd. In 2007 werden minstens 199 mensen ter dood veroordeeld en werden er 33 geëxecuteerd. In 2006 werden minstens 65 ter dood gebracht.

Omdat er geen officiële cijfers zijn van gevangen die geëxecuteerd zijn, kan het aantal nog veel hoger liggen. De Irakese mediarapportering over de doodstrafcijfers is ook heel onregelmatig.