Goed nieuws: Yasaman en Monireh vrijgelaten in Iran
Op 15 februari 2023 kwamen vrouwenrechtenactivisten Yasaman Aryani en haar moeder Monireh Arabshahi vervroegd vrij in Iran. Yasaman en haar moeder deelden samen op Internationale Vrouwendag 2019 witte bloemen uit in de metro aan vrouwelijke passagiers. Ze droeg daarbij geen hoofddoek. Een video van haar actie ging viraal. Niet veel later werden ze gearresteerd.
Dank aan al wie een brief schreef, een petitie ondertekende, een gift deed, bloemen vouwde of op een andere manier van zich liet horen voor de vrijlating van Yasaman.
- 11 113 mensen ondertekenden onze petitie
- Jullie schreven duizenden brieven tijdens Amnesty’s Schrijfmarathon
- Meer dan 1 603 schenkers steunden onze campagne voor Yasaman, Monireh en andere mensenrechtenverdedigers met minstens één gift
- We kregen een tiental foto’s doorgestuurd van papieren bloemen die gevouwen werden voor de vrijheid van Yasaman en Monireh
Duizendmaal dank voor jullie steun! Yasaman en Monireh zijn strijdvaardiger dan ooit!
‘Ik zeg het luid’
‘Tijdens de dagen dat ik in de gevangenis zat, schreeuwden mijn broeders en zusters om vrijheid. Terwijl zij kogels en knuppels trotseerden en hun levens opofferden voor vrijheid, voelde ik mijn gevangenschap meer dan ooit . Maar vandaag nu ik vrij ben schreeuw ik het uit, en ik zal het blijven herhalen, al mocht ik gefolterd worden, tot aan de dood: #WomenLifeFreedom’, liet Ayrani na haar vrijlating op Instagram weten.
WAT GING ERaan VOORAF?
Op 31 juli 2019 kreeg Yasaman Ayrani te horen dat ze veroordeeld was tot 16 jaar cel, waarvan ze ten minste 10 jaar moet uitzitten. Haar moeder kreeg dezelfde straf. In 2020 bracht het gerechtshof van Teheran de straf terug tot 9 jaar en 7 maanden. Daarvan moesten ze 5,5 jaar uitzitten. Nu zijn ze vervroegd vrijgelaten.
Verplichte hoofddoek
In Iran bestaat voor vrouwen een hijab-verplichting: ze moeten in het openbaar een hoofddoek dragen en hun armen en benen met wijde kleding bedekken. Deze verplichte kledingvoorschriften zijn een inbreuk op het recht op vrije meningsuiting, religie en privacy. Vrouwen willen zelf bepalen wat ze buitenshuis aantrekken en of ze hun haar bedekken of niet. In 2019 werd ook tegen de verplichte hoofddoek geprotesteerd. Vrouwen werden opgeroepen uit protest op woensdagen een witte hoofddoek te dragen.
Op 16 september 2022 overleed de 22-jarige Jina Mahsa Amini – Jina is haar Koerdische, in Iran verboden naam. Een aantal dagen eerder werd ze met geweld gearresteerd door de ‘zedenpolitie’ omdat ze zich niet zou hebben gehouden aan de discriminerende verplichte hijab-wetten. Meteen daarna braken overal in Iran protesten uit waartegen hard werd opgetreden. Amnesty International verzamelde bewijs van het onwettige gebruik van geweld door de veiligheidstroepen, zoals hagel en andere metalen kogeltjes, traangas, waterkanonnen, en wapenstokken. Ook worden demonstranten na schijnprocessen ter dood veroordeeld. Enkelen zijn al geëxecuteerd. Niet alleen de dood van Amini en de verplichte hoofddoek zijn een reden waarom massaal wordt gedemonstreerd. Ook woede over ongelijkheid, corrupte politici en de vernederende behandeling door de zedenpolitie zijn aanleiding tot protesten.
Achtergrond
De straffen kregen Yasaman en Monireh voor het ‘aanzetten en faciliteren van corruptie en prostitutie’ door het aanmoedigen van het ‘afdoen van de hoofddoek’. Daarnaast kregen ze een straf voor het ‘samenkomen en samenspannen om misdrijven tegen de nationale veiligheid te plegen’ en voor het ‘verspreiden van propaganda tegen het systeem’.
Tijdens Amnesty’s wereldwijde Schrijfmarathon werd in 2019 massaal voor de vrijlating van Aryani en Arabshahi geschreven.
Onderstaand de video die gemaakt is kort na de vrijlating van Yasaman Aryani en haar moeder Monireh Arabshahi.
