Ecuador: autoriteiten moeten mensenrechten beschermen tijdens geweld in aanloop verkiezingen
Amnesty International is zeer bezorgd over het huidige geweld in Ecuador. Op 9 augustus werd presidentskandidaat Fernando Villavicencio doodgeschoten. In de weken ervoor was er al een sterke toename van het aantal moorden. Daarbij werden ook mensen die zich kandidaat stellen voor overheidsfuncties gedood.
‘De slachtoffers van de huidige golf van politiek geweld verdienen waarheid, gerechtigheid en reparatie. De autoriteiten moeten snel actie ondernemen om deze misdrijven te onderzoeken’, zegt Erika Guevara-Rosas van Amnesty International. ‘Tegelijkertijd mag de noodtoestand die naar aanleiding van deze gebeurtenissen is afgekondigd, de deur niet openen voor ernstige mensenrechtenschendingen die de veiligheid van de Ecuadoriaanse bevolking kunnen ondermijnen.’
militairen en agenten in heel het land
De afgelopen maanden is het onveilig in Ecuador, met name in de kustgebieden bij de steden Guayaquil en Esmeraldas. Dat heeft onder meer te maken met activiteiten van de georganiseerde misdaad. Op 3 mei 2023 vaardigde de president een decreet uit dat de inzet van strijdkrachten op het gehele nationale grondgebied toestaat ‘om de terroristische dreiging te onderdrukken’. Aan dit bevel is geen tijdslimiet gesteld. Dat is in strijd met internationale normen voor de inzet van strijdkrachten voor de openbare veiligheid, die vereisen dat dergelijke beslissingen tijdgebonden en geografisch beperkt zijn.
Noodtoestand schort recht op protest op
Op 17 mei 2023 ontbond de president bij decreet de Wetgevende Vergadering en riep hij nieuwe verkiezingen uit. Die zullen plaatsvinden op 20 augustus. Als reactie op de moord op Villavicencio kondigde de president de noodtoestand uit voor minstens 60 dagen. Dit decreet is het laatste in een reeks nooddecreten van de president. Het schort een reeks rechten op, waaronder het recht op vrijheid van vergadering. En zowel de politie als de strijdkrachten krijgen er een ruimer mandaat door om woningen en gebouwen binnen te gaan om huiszoekingen uit te voeren, eigendommen in beslag te nemen en toegang te krijgen tot correspondentie.
Mensenrechten moeten gerespecteerd worden
In het kader van de noodtoestand en de opschorting van bepaalde rechten herinnert Amnesty International de autoriteiten van Ecuador eraan dat van bepaalde rechten nooit mag worden afgeweken, in overeenstemming met het VN-verdrag voor Burgerrechten en Politieke rechten (BuPo-verdrag) en het Amerikaanse Verdrag voor de Rechten van de Mens. Van belang voor de recente inzet van strijdkrachten in het hele land zijn het recht op leven en het verbod op foltering of wrede mishandeling. Ook het legaliteitsbeginsel mag niet worden aangetast. Dat bepaalt dat alles wat de overheid doet, gebaseerd moet zijn op de wet. Bovendien heeft iedereen het recht op erkenning voor de wet.
Gezien de huidige situatie in Ecuador moeten de hoogste functionarissen alle ambtenaren oproepen om de mensenrechtennormen te respecteren, met inbegrip van de Siracusa-beginselen die gaan over de beperking en de afwijking van bepalingen in het BuPo-verdrag en de Inter-Amerikaanse normen. Dit is belangrijk om mogelijke willekeurige handelingen te voorkomen die zouden kunnen leiden tot ernstige mensenrechtenschendingen en misdrijven volgens internationaal recht.
