Uitvoer van Waals buskruit naar Israël: verdere actie nodig om te voorkomen dat België bijdraagt tot Israëlische oorlogsmisdaden

Amnesty International, de Coordination Nationale d'Action pour la Paix et la Démocratie (CNAPD), de Ligue des Droits Humains (LDH) en Vredesactie hadden op 1 februari de export en de licentie bekritiseerd in een open brief. De organisaties juichen de beslissing toe maar betreuren dat het zo lang moest duren voor er actie kwam en stellen zich vragen bij de tijdelijke aard van de opschorting.

“Voor minister-president Di Rupo tot deze beslissing tot opschorting overging, waren er bijna vier maanden van oorlog nodig met duizenden doden en een bevel van het Internationaal Gerechtshof dat het risico dat er een genocide wordt gepleegd vaststelde,” aldus de organisaties.

De Morgen onthulde onlangs dat er op 30 november nog 16 ton buskruit richting Israël kon vertrekken. Op basis van deze inlichtingen herinnerden de middenveldorganisaties de minister-president aan zijn verplichtingen volgens het Waals decreet, dat een voorzorgsprincipe oplegt bij het al dan niet toekennen van exportvergunningen wanneer er een risico bestaat op mensenrechtenschendingen of inbreuken op het internationaal humanitair recht.

Amnesty International, CNAPD, de LDH en Vredesactie vrezen ook dat de schorsing van deze twee uitvoervergunningen slechts tijdelijk is en roepen op tot waakzaamheid. Zo willen ze weten wat de eventuele voorwaarden zijn die het einde van deze schorsing zouden rechtvaardigen. De organisaties roepen de Waalse autoriteiten dan ook op om publiekelijk te communiceren over alle beslissingen die genomen zouden kunnen worden met betrekking tot deze vergunningen en alle andere vergunningen die aan Israël zouden kunnen worden afgegeven.

Wat betreft de exporten die plaatsvonden na het begin van de oorlog in Gaza, vragen de organisaties opnieuw aan minister-president Di Rupo om te zeggen hoe de Waalse autoriteiten er in de praktijk voor zorgen dat het buskruit dat naar Israël wordt overgebracht, niet wordt gebruikt voor de productie van munitie die uiteindelijk door het Israëlische leger wordt gebruikt.

"Minister-president Di Rupo zou een delegatie naar Israël kunnen sturen om te proberen vast te stellen of er sprake is van afwending van de geëxporteerde goederen naar ongewenste eindgebruikers. Dit is wat hij in juli 2023 heeft gedaan, naar aanleiding van het risico van afwending bij werktuigmachines die door het Waalse bedrijf New Lachaussée naar Servië werden geëxporteerd", aldus de organisaties.

Meer in het algemeen wijzen Amnesty International, de CNAPD, de LDH en Vredesactie erop dat de Belgische federale en regionale overheden al het mogelijke moeten doen om te vermijden dat ze schendingen van de mensenrechten en van het internationaal humanitair recht door de Israëlische strijdkrachten faciliteren.

"Het probleem van wapentransfers waaronder ook de doorvoer van wapens naar Israël moet door de verschillende betrokken autoriteiten frontaal worden aangepakt, in overeenstemming met het Wapenhandelsverdrag. Het is belangrijk daarbij de rol van de douane mee in acht te nemen omdat de douane verantwoordelijk is voor het controleren van de geldigheid van de vergunningen alvorens militair materiaal toe te laten het land te verlaten. Die rol moeten ze ook opnemen voor exporten die plaatsvinden op basis van vergunningen verleend door de gewesten. Tenzij onze regionale en federale overheden het risico willen lopen bij te dragen tot de oorlogsmisdaden en een catastrofale humanitaire crisis willen aanwakkeren, moeten ze er dringend nauwgezet op toezien dat ze hun verplichtingen nakomen", besluiten de organisaties.