Rusland: wrede onderdrukking van mensen die rouwen om Navalny

Na de dood van Aleksej Navalny op 16 februari zijn ten minste 387 mensen in 39 steden in Rusland gearresteerd voor hun deelname aan activiteiten om Navalny te herdenken. Dat zegt OVD-Info, een organisatie die waakt over het recht op protest in Rusland.

In Sint-Petersburg zijn meer dan 200 mensen gearresteerd, simpelweg omdat ze vreedzaam samenkwamen om hun respect te betuigen voor de pas gestorven politicus. De rechtbanken in de stad hebben ‘administratieve detenties’ opgelegd aan ten minste 26 mensen die willekeurig werden gearresteerd bij herdenkingsdiensten voor Navalny. Zij worden beschuldigd van ‘het negeren van een wettelijk bevel van een politieagent’, ‘het schenden van de bestaande procedure voor het organiseren of houden van een bijeenkomst’, of van andere misdrijven.

‘De Russische autoriteiten zetten willekeurige arrestaties, buitensporig geweld en onwettige detenties in tegen mensen in het hele land die simpelweg willen rouwen om Aleksej Navalny’, zegt Oleg Kozlovsky van Amnesty International. ‘Het hard ingrijpen is niet alleen schokkend en ongevoelig, maar ook een overduidelijke schending van het recht op vrijheid van meningsuiting en vreedzame samenkomst. In Surgut zou Bakyt Karypbaev zijn gefolterd en mishandeld op een politiebureau. Hij zou zijn geslagen en er zou een geweer op zijn hoofd zijn gericht, omdat hij bloemen neer had gelegd.’

Mensenrechtenactivist Oleg Filatchev werd tot 10 dagen ‘administratieve detentie’ veroordeeld. Priester Grigory Mikhnov-Vaitenko kreeg een beroerte nadat de politie hem arresteerde voor zijn plan een herdenkingsbijeenkomst te houden en belandde in het ziekenhuis. Dit zijn verontrustende voorbeelden van het onrecht dat de autoriteiten loslaten op mensen die proberen te rouwen om Alexej Navalny, die een gerespecteerd leider van de Russische oppositie was. Dit zijn geen incidenten, maar onderdelen van een nationale campagne om kritische stemmen het zwijgen op te leggen en mensen in het hele land bang te maken.

Autoriteiten WILLen hem uit het geheugen wissen

In Yekaterinburg in de Oeral werd een groep politieke activisten gedwongen om een herdenkingsdienst die binnen zou plaatsvinden af te zeggen nadat ze door de politie werden geïntimideerd. In Barnaul in het zuiden van Siberië werd de 19-jarige dichter Artem Sakharov tot 30 dagen detentie veroordeeld voor de ‘herhaaldelijke schending’ van de regels voor een openbaar evenement. Hij werd op 18 februari gearresteerd terwijl hij bloemen legde bij een monument voor slachtoffers van de Sovjet-onderdrukking.

Op 18 februari werden ook Boris Kazadayev en Ilya Povyshev in Moskou gearresteerd, nadat agenten foto’s van Aleksej Navalny hadden ontdekt in een van hun rugzakken. Ze werden aangehouden bij een spontane herdenking voor de oppositiepoliticus Boris Nemtsov, vlakbij de plek waar hij werd doodgeschoten in 2015. Volgens berichten van OVD-Info fouilleerde de politie mensen bij herdenkingsdiensten in Moskou op de derde dag na het overlijden van Navalny. Ze namen foto’s van Navalny en papieren met zijn naam erop in beslag.

‘Het hardhandige optreden dat we zien na de dood van Alexej Navalny in de gevangenis is niet alleen een trieste herinnering aan dat waartegen hij vocht, maar ook een duidelijk teken dat de Russische autoriteiten zijn nagedachtenis proberen uit te wissen. Het wegnemen van foto’s van Navalny en het snelle afbreken van herdenkingsbijeenkomsten in het hele land, soms recht voor de ogen wie rouwt, laat zien hoe de autoriteiten proberen om zijn naam uit de geschiedenisboeken en het collectieve geheugen te wissen’, zegt Oleg Kozlovsky.

Amnesty’s oproep

Amnesty International roept de Russische autoriteiten op om deze ongevoelige campagne gericht tegen mensen die Navalny willen herdenken meteen te stoppen, en om iedereen die is vastgezet vanwege het rouwen of omwille van hun vreedzaam protest vrij te laten. Daarnaast moet verantwoording worden afgelegd voor de schendingen die tegen deze mensen zijn begaan.

Amnesty International roept ook op tot een direct, onafhankelijk en onpartijdig onderzoek naar de omstandigheden van de dood in hechtenis van Aleksej Navalny. Dit onderzoek moet transparant en met de betrokkenheid van zijn familie worden uitgevoerd.