Vorig jaar bracht Amnesty International een van de meest beruchte Syrische foltergevangenissen tot leven met een interactief digitaal 3D-model, samen ontwikkeld met het onafhankelijke onderzoeksbureau Forensic Architecture. In Saydnaya zitten gewone burgers en militair personeel opgesloten in afgrijselijke omstandigheden. Ze worden systematisch gefolterd en zonder proces geëxecuteerd. Duizenden gevangenen vonden al de dood in die barbaarse vergeetput.
De gruwel van Saydnaya speelt zich af in het grootste geheim, maar door baanbrekend onderzoek konden we kijken achter de muren van de gevangenis. Op basis van satellietbeelden en tientallen getuigenissen die Amnesty-onderzoekers verzamelden bij vroegere gevangenen en gevangenisbewakers, konden architecten van Forensic Architecture een 3D-model van de Saydnaya-site reconstrueren.
Het model werd verfijnd op basis van diepgaande gesprekken met overlevenden van Saydnaya. Ze beschreven gedetailleerd wat ze zagen: cellen, traphallen, ramen, tegels en andere details. Maar vooral de geluidsherinneringen van de ex-gevangenen bleken cruciaal te zijn. Want in Saydnaya blijft het bijna altijd volledig donker.
Er is praktisch geen daglicht en gevangenen moeten hun ogen bedekken zodra een bewaker in de cel komt. Praten is verboden. De gevangenen ontwikkelen daardoor een extreme gevoeligheid voor geluiden. Zo kunnen ze perfect horen of het een riem is die neerkomt op een medegevangene, of een elektrische kabel of een stok.
Samen met de getuigen zochten we minutieus naar de juiste decibels van geluiden. En echo-profielen hielpen om de grootte van cellen en andere ruimtes in de gevangenis te bepalen. Het finale 3D-model legt bloot hoe de gevangenis van Saydnaya een instrument is van de overheid om elke vorm van verzet onder de Syrische bevolking te breken.
De echo’s in de internationale en nationale pers over de gruwelen in Saydnaya waren enorm. Over geen enkel onderzoek van Amnesty werd er in 2017 zoveel gezegd en geschreven. Machthebbers waren genoodzaakt om te reageren.
Syrische burgers hebben recht op de waarheid en op gerechtigheid. Amnesty International blijft bewijzen verzamelen en wereldleiders confronteren.