Iran, vernietig doodvonnissen van jonge demonstranten die op gruwelijke wijze zijn gefolterd

Amnesty International ontdekte dat agenten van de Revolutionaire Garde een van hen verkrachtten en een ander folterden door twee dagen lang ijs op zijn geslachtsdelen te leggen.

'Aanzetten tot brandstichting'

De 18-jarige Arshia Takdastan, de 19-jarige Mehdi Mohammadifard en de 31-jarige Javad Rouhi werden in december 2022 ter dood veroordeeld vanwege ‘vijandschap tegen God’(moharebeh) en ‘corruptie op aarde’ (efsad-e fel arz). De rechtbank verklaarde dat de mannen ‘aanzetten tot wijdverbreide’ brandstichting of vandalisme door te dansen, te klappen, te zingen of hoofddoeken in vreugdevuren te gooien tijdens protesten in Noshahr, in het noorden van Iran op 21 september 2022. Javad Rouhi kreeg het doodvonnis opgelegd vanwege ‘afvalligheid’. De aanklacht is gebaseerd op de ‘bekentenis’ dat hij een koran zou hebben verbrand. Die bekentenis werd na foltering verkregen. Het hoger beroep van de drie mannen ligt bij de Hoge Raad.

Voortdurende straffeloosheid

“Takdastan, Mohammadifard en Rouhi en hun familieleden leven met de constante dreiging van executie”, aldus Diana Eltahawy van Amnesty International. “Tegelijkertijd blijven agenten van de Revolutionaire Garde en openbare aanklagers ongestraft. Er zijn redenen om hen te verdenken van verantwoordelijkheid of medeplichtigheid aan seksueel misbruik en andere vormen van foltering. Dit benadrukt de wreedheid van het Iraanse rechtssysteem.”

“De Iraanse autoriteiten moeten de veroordelingen en doodvonnissen van deze mannen onmiddellijk vernietigen en alle aanklachten intrekken. Ze moeten ook een snel, transparant en onpartijdig onderzoek doen om iedereen die redelijkerwijs verdacht wordt van verantwoordelijkheid voor hun folteringen in eerlijke processen te laten berechten”, besluit Diana Eltahawy.

Javad Rouhi

Javad Rouhi werd op 22 september 2022 gearresteerd en meer dan 40 dagen in eenzame opsluiting vastgehouden in Shahid Kazemi, een detentiecentrum van de Revolutionaire Garde. Volgens informatie die Amnesty International ontving, kreeg hij gedurende deze periode harde slagen en geselingen, onder meer op zijn voetzolen, terwijl hij aan een paal was vastgebonden. Hij kreeg ook schokken met verdovingsgeweren en hij werd blootgesteld aan temperaturen onder het vriespunt, en seksueel misbruikt met ijs op zijn geslachtsdelen.

Agenten van de Revolutionaire Garde richtten herhaaldelijk een pistool op zijn hoofd en dreigden hem neer te schieten als hij niet zou ‘bekennen’. Als gevolg van deze foltering liep Rouhi schouder- en spierblessures op, raakte hij incontinent, kreeg hij problemen met zijn spijsvertering en mobiliteits- en spraakstoornissen. Hij heeft nog steeds hevige pijn in zijn rug en heupen en zijn rechterbeen is gevoelloos. Hij heeft gespecialiseerde medische zorg nodig, maar die is in de gevangenis niet beschikbaar.

Mehdi Mohammadifard

Volgens bronnen werd Mehdi Mohammadifard tijdens zijn arrestatie op 2 oktober 2022 door de Revolutionaire Garde zwaar geslagen en tegen de grond geduwd, waardoor hij een gebroken neus opliep. Amnesty International vernam dat hij na zijn arrestatie een week lang in eenzame opsluiting zat in een cel vol muizen en kakkerlakken, en dat hij gedurende deze periode hard werd geslagen, ondersteboven werd opgehangen en werd verkracht. Dat leidde tot anale verwondingen en rectale bloedingen, waarvoor ziekenhuisopname nodig was.

Arshia Takdastan

Arshia Takdastan werd op 24 september 2022 gearresteerd en gedurende 28 dagen in eenzame opsluiting vastgehouden in het detentiecentrum Shahid Kazemi. Volgens Amnesty’s onderzoek werd hij geslagen en met de dood bedreigd als hij niet voor een videocamera zou ‘bekennen’. Ondervragers dreigden ook zijn vader op te pakken en te folteren. Als gevolg van deze foltering liep hij een gebroken teen op en heeft hij last van geheugenverlies.

Grove schendingen van het recht op een eerlijk proces

Alle drie de mannen kregen geen toegang tot een advocaat tijdens de onderzoeksfase. Ook tijdens het proces mochten ze zich niet laten bijstaan door een advocaat van hun keuze. Het proces bestond uit een hoorzitting van minder dan een uur voor elk van hen.

De Revolutionaire Rechtbank in Sari verklaarde in het vonnis dat de mannen ‘aanzetten tot wijdverbreide’ brandstichting of vandalisme door te dansen, te klappen, te zingen of hoofddoeken te verbranden. Voor Rouhi en Takdastan leverde de aanklager geen bewijs van hun betrokkenheid bij dergelijke daden. De rechtbank vertrouwde uitsluitend op hun na foltering afgelegde ‘bekentenissen’ dat ze met geweld een hokje van de verkeerspolitie waren binnengedrongen van waaruit ze stenen en flessen zouden hebben gegooid. Rouhi hield voor de rechtbank vol dat zijn deelname aan de protesten vreedzaam was.

Voor Mohammadifard baseerde de aanklager zich ook op zijn ‘bekentenissen’ van het in brand steken van staatsgebouwen en een videoclip waarin hij zogenaamd molotovcocktails in hetzelfde verkeerspolitiehokje gooide. Zijn advocaat verklaarde in de rechtbank dat de clip niet bewijst dat hij provoceerde of deelnam aan wijdverbreide brandstichtingen en dat zijn ‘bekentenissen’ onder dwang werden verkregen.

Amnesty’s oproep

“Het is weerzinwekkend dat de Iraanse autoriteiten steeds vaker de doodstraf opleggen voor misdrijven zoals brandstichting of vandalisme, wat een grove schending is van het internationale recht”, aldus Diana Eltahawy.

“We dringen er bij de internationale gemeenschap op aan om alle nodige maatregelen te nemen om druk uit te oefenen op de Iraanse autoriteiten om een ​​einde te maken aan hun schending van het recht op leven. We dringen er verder bij alle staten op aan om universele jurisdictie uit te oefenen over alle Iraanse functionarissen die redelijkerwijs worden verdacht van strafrechtelijke verantwoordelijkheid voor misdrijven onder internationaal recht en andere ernstige schendingen van de mensenrechten.”

 Amnesty International is tegen de doodstraf, altijd, overal en voor iedereen. Lees meer over Amnesty’s standpunt over de doodstraf.