DRC: vrijlating van activisten is heuglijk nieuws
De vrijlating van vier Congolese prodemocratische activisten, waaronder gewetensgevangenen Fred Bauma en Yves Makwambala, is heuglijk nieuws. Maar zolang de aanklachten gehandhaafd blijven, lopen ze nog steeds het risico opnieuw gearresteerd te worden.
"De vrijlating van Fred, Yves en de anderen is een zeldzame positieve evolutie. Dit jaar is een erg moeilijk jaar geweest voor de vrijheid van meningsuiting in de Democratische Republiek Congo", zegt Sarah Jackson van Amnesty International. "De aanklachten tegen de activisten waren politiek gemotiveerd en moeten worden ingetrokken".
Doodstraf
Tot hun vrijlating waren Fred en Yves in afwachting van een proces dat zou kunnen geleid hebben tot de doodstraf. Het duo werd in maart 2015 gearresteerd samen met 26 andere activisten en beschuldigd van diverse misdrijven waaronder "het beramen van een samenzwering tegen het staatshoofd".
Naast Fred en Yves werd ook Christopher Ngoyi vrijgelaten. Jean Marie Kalonji verliet de gevangenis op 27 augustus.
Enkele dagen na Fred en Yves, op 31 augustus, werden Bienvenu Matumo, Heritier Kapitene, Victor Tesongo en Godefroid Mwanabwato ook vrijgelaten. Deze LUCHA-leden werden in februari 2016 gearresteerd, enkele uren voor de start van een protestactie van de oppositie tegen een derde ambtstermijn van president Kabila.
Ze werden allemaal vastgehouden in de Makala gevangenis in Kinshasa.
Draconische onderdrukking
"Het afgelopen jaar werd gekenmerkt door een draconische onderdrukking van dissidenten, activisten en politieke leiders. In aanloop naar de verkiezingen werd het Congolese rechtssysteem in toenemende mate ingezet als een instrument om afwijkende stemmen het zwijgen op te leggen," zegt Sarah Jackson.
Christopher Ngoyi werd op 21 januari 2015 gearresteerd in Kinshasa nadat hij toezicht had gehouden op het naleven van de mensenrechten tijdens demonstraties tegen electorale vertragingen. Hij werd gedurende meer dan 20 dagen incommunicado vastgehouden alvorens te worden overgebracht naar de gevangenis. Jean Marie Kalonji, de grondlegger van de prodemocratische beweging La Voix Quatrième, werd gearresteerd op 15 december 2015 en meer dan 4 maanden vastgehouden in eenzame opsluiting.
Fred en Yves zijn lid van LUCHA (Lutte pour le Changement), een jongerenbeweging die dit jaar nog bekroond werd met de Amnesty International Ambassador of Conscience Award. Na hun arrestatie werden ze vastgehouden en ondervraagd op een geheime locatie - Yves gedurende 40 dagen, Fred 50. Ze hadden toen geen toegang tot hun familie en advocaten.
Schrijven kan levens veranderen
Activisten en sympathisanten van Amnesty International schreven tijdens de Schrijfmarathon in december vorig jaar meer dan 170.000 brieven, verzonden sms-berichten en ondertekende petities voor de vrijlating van Fred en Yves.
"Fred en Yves vertegenwoordigen een generatie van activisten die zich blijft verzetten tegen het inperken van de vrije meningsuiting in de DRC. Het is schokkend dat ze de doodstraf hadden kunnen krijgen terwijl ze zich enkel bezighielden met het engageren van jongeren bij vreedzaam activisme,” aldus Sarah Jackson.
