Dag van de Persvrijheid – nog steeds nodig anno 2019?
Persvrijheid is één van de mensenrechten die Amnesty International verdedigt. Wereldwijd worden journalisten slachtoffer van intimidatie, geweld, onterechte opsluiting en zelfs moord tijdens het uitvoeren van hun werk. In veel landen bestaat vrije pers zelfs niet.
Op de Index van Persvrijheid 2019 van Reporters without Borders prijkt Noorwegen op de eerste plek en staat Noord-Korea helemaal onderaan op plaats 180 met de minste persvrijheid. België staat op plaats 9, net onder Jamaica. Alleen al in 2019 zijn er wereldwijd 10 journalisten gedood en zitten er 174 journalisten in de cel.
TURKIJE: NERGENS MEER JOURNALISTEN IN DE CEL
Nergens in de wereld zitten meer journalisten in de cel dan in Turkije. Het land staat op nummer 157 van 180 op de Index van Persvrijheid. De Turkse overheid heeft tientallen mediakanalen opgedoekt en de grootste mediagroep van Turkije is overgenomen door een pro-overheidsconsortium. Lange gevangenisstraffen voor journalisten na oneerlijke processen zijn intussen de norm geworden. Censuur van websites en online sociale media heeft ongekende niveaus bereikt en de autoriteiten proberen nu om online videodiensten onder controle te krijgen.
NICARAGUA: JOURNALISTEN AANGEVALLEN TIJDENS PROTESTEN
Vrijheid van meningsuiting en persvrijheid staan zwaar onder druk in Nicaragua. De afgelopen jaren werden moedige journalisten aangevallen, bedreigd en vervolgd omwille van hun job. Sinds de protesten op 19 april 2018 heeft het land laten zien hoe snel persvrijheid kan verdwijnen, met journalisten die worden bedreigd, gecriminaliseerd en aangevallen omdat ze hun werk doen.
OEGANDA: SCHORST 13 RADIO- EN TELEVISIEZENDERS
De Oegandese Communicatiecommissie gaf onlangs het bevel aan 13 radio- en televisiezenders om hun nieuwsredacteuren, producenten en programmaleiders te schorsen. Volgens de commissie “presenteerden ze onjuiste informatie”.
“Dit besluit van de Oegandese communicatiecommissie vormt een flagrante aanval op de persvrijheid en een betreurenswaardige neiging tot staatscensuur. De Oegandese autoriteiten moeten dit besluit onmiddellijk intrekken en de intimidatie van journalisten en mediabureaus beëindigen. Journalisten moeten vrij hun werk kunnen doen”, zegt Sarah Jackson, Amnesty’s verantwoordelijke voor de regio van Oost-Afrika, de Hoorn en de Grote Meren.
EGYPTE: SLUIT JOURNALISTEN OP IN ISOLEERCELLEN
Persfotograaf Shawkan zat ruim vijf jaar vast nadat hij foto’s maakte tijdens de demonstratie op 14 augustus 2013. Hij fotografeerde het hardhandig neerslaan van een demonstratie door veiligheidstroepen en werd diezelfde dag opgepakt. Hij is eindelijk vrij, maar hij is verplicht om 5 jaar lang van 18.00 uur tot 06.00 uur op het politiebureau te verblijven.
Uit onderzoek dat Amnesty in mei 2018 publiceerde, blijkt dat in Egypte tientallen journalisten, mensenrechtenverdedigers en leden van de oppositie in langdurige eenzame opsluiting worden gehouden. De omstandigheden in de isoleercellen zijn onmenselijk. In een aantal gevallen komen die omstandigheden neer op marteling.
WAAROM IS PERSVRIJHEID BELANGRIJK?
In artikel 19 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens staat dat iedereen ongehinderd informatie mag verzamelen. In veel landen is dit niet het geval. Daar zijn inwoners niet in staat om na te gaan of de media halve waarheden of zelfs hele leugens verkondigen. Persvrijheid is een deel van vrijheid van meningsuiting.
Sinds haar oprichting in 1961 zet Amnesty zich in voor het recht op vrijheid van meningsuiting. Dat deden – en doen we nog steeds – door op te komen voor gewetensgevangenen, die alleen maar vanwege hun mening vastzitten. In tal van landen wordt de vrije meningsuiting beperkt door onderdrukkende wetten. Met nieuwe wetten krijgen de autoriteiten steeds meer middelen in handen om critici van de regering monddood te maken. Door druk uit te blijven oefenen probeert Amnesty te bewerkstelligen dat die wetten aangepast worden.
