Brazilië: toename dodelijk politiegeweld veroorzaakt angst in sloppenwijken
Honderd dagen voor de start van de Olympische Spelen in Rio wil Amnesty International het toenemende dodelijke politiegeweld aanklagen. Deze maand lieten al minstens 11 mensen het leven bij beschietingen door de politie in de sloppenwijken van Rio de Janeiro.
In de stad Rio werden vorig jaar minstens 307 mensen gedood door de politie. Dit is 20 percent van het totale aantal moorden in de stad. In de provincie Rio kwamen vorig jaar 645 mensen om het leven bij politiegeweld. De afgelopen jaren zien we dit aantal toenemen.
Zolang de daders van onnodig en buitensporig politiegeweld vrijuit blijven gaan, zal de vicieuze cirkel van dood en geweld niet doorbroken worden. Amnesty International roept de Braziliaanse overheid op om behoedzamer op te treden tijdens veiligheidsoperaties. Er moet een einde komen aan de huidige veiligheidsstrategie waarbij er eerst geschoten wordt en pas nadien vragen gesteld worden. Veiligheidsdiensten moeten ook beter opgeleid worden en er moeten richtlijnen komen over het gebruik van zogenaamde niet-dodelijke wapens zoals traangas, rubberkogels en flitsgranaten.
Sinds begin april zijn zeker elf mensen door de politie gedood in Rio de Janeiro (Brazilië) waar over honderd dagen de Olympische Spelen beginnen. Door het politiegeweld leven veel bewoners van de favela’s, de sloppenwijken van de stad, in angst.
Alleen al in Rio werden het afgelopen jaar ten minste 307 mensen door politieagenten doodgeschoten. Daarmee nam de politie zo’n 20 procent van alle moorden voor haar rekening. De autoriteiten slagen er tegelijkertijd niet in om de verantwoordelijken te vervolgen.
Steeds vaker wordt gekozen voor een harde aanpak van vreedzame demonstranten. Het merendeel van de slachtoffers bestaat uit jonge zwarte mannen uit de favela’s.
Toename politiegeweld
Ondanks de belofte dat Rio een veilige Olympische stad zou zijn, is het aantal doden door politiekogels de laatste twee jaar gestaag gestegen. Daarnaast raakten veel mensen gewond door het gebruik van rubberen kogels, flitsgranaten en vuurwapens. Politiegeweld wordt in de hand gewerkt doordat agenten onvoldoende training krijgen en niet beschikken over heldere richtlijnen. Bovendien worden demonstranten als een ‘publieke vijand’ benaderd.
Buitensporig politiegeweld is sinds enkele jaren fors toegenomen. In 2014, toen Brazilië gastland was van het Wereldkampioenschap Voetbal, werden 580 mensen door de politie gedood, 40 procent mee dan het jaar ervoor. In 2015 was dit aantal nog hoger: 645 doden door politiegeweld.
Voortdurend geweld door straffeloosheid
Tussen de stijging van het aantal mensen die door de politie is gedood en de voorbereidingen van de Olympische Spelen is geen direct verband te leggen. Wel is duidelijk dat het gebruik van geweld excessief is en de daders nauwelijks worden berecht. Bovendien vallen de meeste doden in Rio, waar de Spelen zullen plaatsvinden. Zolang de straffeloosheid niet wordt aangepakt, duurt het politiegeweld voort.
Geen lessen geleerd
In de aanloop naar het WK Voetbal twee jaar geleden, maakte Amnesty International ook al melding van onnodig en buitensporig gebruik van geweld door de politie tijdens demonstraties. De autoriteiten hebben echter geen maatregelen genomen om misbruik door de politie tegen te gaan. Er is één nieuwe wet aangenomen op het terrein van de openbare veiligheid: een anti-terrorismewet die gebruikt kan worden om protesten tegen te gaan en strafbaar te stellen.
