FIFA leidt iedereen om de tuin over compensatie voor arbeidsmigranten

Vanaf juni heeft de FIFA, na een oproep van een coalitie van organisaties tot herstelbetalingen aan arbeidsmigranten, in een reeks mededelingen aangegeven dat zij vastbesloten was manieren te vinden om compensatieregelingen te treffen voor arbeidsmigranten in geval van overlijden, verwondingen en ongebreidelde loondiefstal. Voorts zou de organisatie steun bieden aan een onafhankelijk centrum voor arbeidsmigranten, als onderdeel van een legacy-programma. Maar aan de vooravond van het toernooi was er nog altijd geen plan hiervoor; in plaats daarvan werd een nieuw ‘Legacy Fund’ aangekondigd dat momenteel geen voorzieningen bevat voor werknemerscompensatie. FIFA-voorzitter Gianni Infantino maakte de misleidende opmerking dat werknemers gewoon compensatie kunnen krijgen via een bestaand mechanisme in Qatar. Dit mechanisme is echter nooit opgezet om enige reële compensatie te bieden in geval van overlijden, verwondingen en historische loondiefstal.



Nu het WK 2022 zijn laatste dagen ingaat, hebben de organisaties de FIFA opgeroepen om het Legacy Fund te gebruiken om compensatie te betalen aan de werknemers en de families van degenen die zijn omgekomen.



"FIFA's flagrante vergoelijking van ernstige misstanden tegen arbeidsmigranten in Qatar is een wereldwijde schande; ook is het een slinkse tactiek om zich te onttrekken aan hun mensenrechtenverantwoordelijkheid om duizenden arbeiders die werden mishandeld en de families van degenen die stierven om dit WK mogelijk te maken, te compenseren." zei Tirana Hassan, waarnemend uitvoerend directeur van Human Rights Watch. "De FIFA blijft miljarden aan inkomsten binnenhalen, maar weigert ook maar één cent uit te keren aan de families van arbeidsmigranten die zijn overleden of aan de arbeiders wier loon hen afhandig is gemaakt."

De FIFA blijft miljarden aan inkomsten binnenhalen, maar weigert ook maar één cent uit te keren aan de families van arbeidsmigranten die zijn overleden

Tirana Hassan, waarnemend uitvoerend directeur van Human Rights Watch

In de maanden voordat het WK 2022 van start ging, gaf de FIFA in een reeks aan verklaringen en briefings aan van plan te zijn werknemers te compenseren. Ook in openbare verklaringen werd aangegeven dat de FIFA open stond voor het compenseren van arbeidsmigranten en het ondersteunen van een onafhankelijk centrum voor arbeidsmigranten. Tijdens de hoorzitting van de Raad van Europa over arbeidsrechten op 13 oktober in Qatar, verklaarde de adjunct-secretaris-generaal van de FIFA, Alasdair Bell, dat "compensatie zeker iets is waar we vooruitgang mee willen maken", en dat "het belangrijk is om iedereen die letsel heeft opgelopen als gevolg van het werk voor het WK, op de een of andere manier te compenseren.” De FIFA heeft eerder ook de “Union of European Football Associations (UEFA) Werkgroep inzake mensenrechten en arbeidsrechten in Qatar” verzekerd dat ze "compensatiemechanismen onderzoeken".

Compensatie met terugwerkende kracht

Aan de vooravond van het toernooi, op 19 november, reageerde FIFA-president Gianni Infantino tijdens een persconferentie op oproepen om arbeiders te compenseren door te beweren dat het Workers Support and Insurance Fund, van het Ministerie van Arbeid van Qatar voor compensatie zou zorgen. Hij nodigde iedereen die meent aanspraak te kunnen maken op compensatie uit om gewoon "contact op te nemen met de relevante autoriteiten om een passende vergoeding te vragen".



Het Workers' Support and Insurance Fund, dat operationeel werd in 2020, is, na uitspraken van arbeidsrechtbanken in het voordeel van de werknemers, gebruikt om werknemers te compenseren voor loondiefstal nadat werkgevers hen niet hadden betaald. Maar het fonds kan momenteel geen reële compensatie bieden in gevallen van overlijden, verwondingen en historische loondiefstal die plaatsvond in het decennium voordat het operationeel werd.



De Qatarese autoriteiten hebben ook geen uitgesplitste details verstrekt over de aangekondigde 350 miljoen dollar die is terugbetaald aan arbeidsmigranten voor loondiefstal, ondanks herhaalde verzoeken van Human Rights Watch en Amnesty International. Bovendien heeft onderzoek aangetoond dat de toegang van slachtoffers tot bestaande compensatiemechanismen zeer ingewikkeld is, dat betalingen beperkt zijn en dat het voor werknemers of hun familie bijna onmogelijk is om een aanvraag in te dienen nadat ze naar hun thuisland zijn teruggekeerd.



Het grootste probleem is dat bij de meeste sterfgevallen van arbeidsmigranten in Qatar, nabestaanden niet in aanmerking komen voor compensatie omdat de autoriteiten de overlijdens toeschrijven aan "natuurlijke oorzaken" of "hartstilstand" zonder degelijk onderzoek naar de onderliggende doodsoorzaak. Volgens de arbeidswet van Qatar moeten werkgevers alleen een vergoeding betalen voor overlijdens en verwondingen die rechtstreeks worden veroorzaakt door het werk.



Tijdens dezelfde persconferentie kondigde de FIFA ook de oprichting aan van het FIFA World Cup Qatar 2022 Legacy Fund. Het geld uit dat fonds zal worden gebruikt voor onderwijsprojecten in ontwikkelingslanden. Hoewel de omvang van dit fonds nog niet bekend is, zijn eerdere erfenisfondsen vastgesteld op 100 miljoen dollar. In de aankondiging wordt echter niets gezegd over gebruik van het fonds voor de financiering van herstelmaatregelen voor arbeidsmigranten die misbruikt werden om het WK 2022 mogelijk te maken, noch over steun aan een onafhankelijk centrum voor arbeidsmigranten, zoals de vakbonden vragen.

Als de FIFA van koers verandert, kan zij een blijvend verschil maken in de levens van de echte helden achter dit WK

Steve Cockburn, hoofd economische en sociale rechtvaardigheid bij Amnesty International

“Vele duizenden arbeidsmigranten hebben illegaal geëiste vergoedingen moeten betalen, geen loon ontvangen of zelfs hun leven verloren om 's werelds meest lucratieve sportevenement mogelijk te maken. Het zou een schande zijn als het FIFA Legacy Fund hun bijdrage niet erkent en hen niet compenseert voor hun verliezen", zegt Steve Cockburn, hoofd economische en sociale rechtvaardigheid bij Amnesty International.



"De FIFA kan het nog steeds goed maken door het Legacy Fund naar werknemers en hun familie door te sluizen, een echt onafhankelijk werknemerscentrum te ondersteunen en samen te werken met Qatar om ervoor te zorgen dat elke werknemer toegang heeft tot de vergoeding die hem toekomt. Door van koers te veranderen, kan de FIFA een blijvend verschil maken in de levens van de echte helden achter dit WK. Als de organisatie dit weigert, zou dat een verschrikkelijke aanklacht zijn tegen haar inzet voor de rechten van werknemers.”

Compensatie: een mensenrechtenverantwoordelijkheid

Bovendien zei de FIFA dat zij geld zou reserveren om te helpen bij de oprichting van een meer algemene 'arbeidsexpertisehub', in samenwerking met de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO). De rol hiervan zou zijn om 'best practices' op het gebied van arbeid te delen en de naleving van de richtlijnen van de VN, de “UN Guiding Principles on Business and Human Rights” in toekomstige WK's te ondersteunen. Toegang tot compensatie is een basisprincipe van deze UN Guiding Principles waaraan de FIFA zelf gebonden is.



“WK-werknemers en hun familie nemen contact met ons op en eisen compensatie voor onbetaalde lonen, wervingskosten en andere verliezen, waaronder ook levens. In plaats van de spelregels te veranderen tijdens de wedstrijd, zouden de FIFA en Qatar gehoor moeten geven aan deze vragen. Het toernooi is verstrikt in doden, uitbuiting van arbeiders en grote beperkingen op de vrijheid van meningsuiting en solidariteit met de LGBTI+-gemeenschap. Hier krijgen de FIFA en Qatar de kans om het WK af te sluiten met iets positiefs voor de vrouwen en mannen die het toernooi mogelijk hebben gemaakt”, aldus Mustafa Qadri, Chief Executive Officer van Equidem.

WK-werknemers en hun familie nemen contact met ons op en eisen compensatie voor onbetaalde lonen, wervingskosten en andere verliezen, waaronder ook levens

Mustafa Qadri, CEO van Equidem

Dit toernooi zal de FIFA 7,5 miljard dollar opbrengen en zij had haar mensenrechtenverantwoordelijkheden moeten vervullen volgens de UN Guiding Principles. Daarin staat duidelijk dat de verantwoordelijkheid van een bedrijf om de mensenrechten te respecteren “los staat van het vermogen en/of de bereidheid van staten om hun eigen mensenrechtenverplichtingen na te komen en niets afdoet aan die verplichtingen.” De FIFA moet ook publiekelijk uitleggen waarom zij is overgestapt van het "overwegen" van het voorstel voor herstelbetalingen naar het volledig afwijzen ervan.



De roep om compensatie is geëscaleerd sinds de lancering van de #PayUpFIFA-campagne op 19 mei, toen een wereldwijde coalitie van mensenrechtenorganisaties, migrantenrechtengroepen, vakbonden en supportersgroepen de FIFA opriep om samen met Qatar een alomvattend programma op te zetten om alle misstanden met betrekking tot het WK 2022 goed te maken. De FIFA heeft bij de toekenning van het WK voetbal aan Qatar in 2010 geen adequate due diligence op het gebied van de mensenrechten uitgevoerd en heeft sindsdien geen tijdige en effectieve maatregelen genomen om misbruik te beperken en te compenseren.



Door compensatie voor werknemers tot nu toe te weigeren, heeft de FIFA de vraag van arbeidsmigranten en hun familie om een herstelfonds en een onafhankelijk centrum voor arbeidsmigraten genegeerd, ondanks de brede steun van het publiek wereldwijd, van voetbalbonden, sponsors, politieke leiders, en atleten. Vorige week nog kwam de Avaaz campagne met 720.000 petities van het publiek dat de campagne steunde. Tijdens het gejuich voor de WK-teams weerklonken ook de frustraties over de levens die het evenement gekost heeft luid onder voetbalfans uit de hele wereld.



"In plaats van bescherming te bieden aan arbeidsmigranten die de WK-infrastructuur in Qatar hebben opgebouwd en afgeleverd, heeft de FIFA geprofiteerd van hun uitbuiting en de verhalen van de Qatarese autoriteiten nagepraat. Daardoor is ze medeplichtig aan alle misleidende beweringen en verdraaiingen over het misbruik van arbeidsmigranten" aldus Nick McGeehan, oprichter en directeur van FairSquare, dat arbeidsmisbruik bij migranten onderzoekt. "De FIFA heeft oprechte eisen voor herstelbetalingen aan arbeidsmigranten, ook vanuit de voetbalindustrie, afgewezen en het bewijs van wijdverspreide niet-gecompenseerde misstanden en de tekortkomingen van de huidige compensatiesystemen in Qatar genegeerd."