5 vragen en antwoorden over de detentie van kinderen in België
België gaf jarenlang het goede voorbeeld door gebruik te maken van alternatieven voor de opsluiting van uitgeprocedeerde gezinnen met kinderen. Gezinnen konden onder voorwaarden in hun eigen woning verblijven of werden in een open terugkeerwoning geplaatst, in afwachting van hun uitzetting.
In augustus 2018 zette België een verontrustende stap achteruit door families op te sluiten in speciaal daarvoor gebouwde woonunits in het gesloten centrum in Steenokkerzeel. Voor het eerst sinds 2008 werden kinderen opnieuw achter tralies gezet omwille van hun migratiestatus.
In 5 vragen en antwoorden zetten we alles nog eens op een rijtje:
1. Waarom sloot de regering in 2018 gezinnen met kinderen terug op?
De Belgische overheid wou op deze manier verhinderen dat families vóór hun uitzetting onderduiken of ontsnappen. Hoewel het legitiem is om oplossingen te zoeken voor gezinnen die niet meewerken aan hun verwijderingsprocedure, is de opsluiting van minderjarigen om migratiedoeleinden niet minder dan een flagrante schending van de rechten van het kind.
2. Welke impact heeft detentie op kinderen?
Onderzoek na onderzoek wordt aangetoond dat de detentie van kinderen erg kwalijke gevolgen kan hebben voor hun mentale gezondheid en ontwikkeling. Ook al gebeurt de opsluiting voor een korte periode, in aangepaste omstandigheden en onder begeleiding van hun ouders. Kinderen met een migratiegeschiedenis zijn vaak ook getekend door traumatiserende ervaringen. Daardoor zijn ze bijzonder kwetsbaar en hebben ze specifieke noden, die niet vervuld kunnen worden in een detentieregime.
3. WELKE ALTERNATIEVEN ZIJN ER VOOR DETENTIE?
Er bestaan terugkeerwoningen waar gezinnen met kinderen kunnen verblijven in afwachting van hun uitzetting. In plaats van gezinnen met kinderen op te sluiten, is de taak van de overheid om deze alternatieven voor detentie te evalueren en verder te - ontwikkelen. Onderzoek toont namelijk aan dat alternatieven voor detentie efficiënt en effectief zijn, indien ze goed worden uitgewerkt. Het is daarbij essentieel dat er voldoende opvolging en begeleiding is en dat er aan een toekomstplan wordt gewerkt met de betrokken personen.
4. Waarom kwam er een stop op detentie van gezinnen met kinderen?
Op 5 april 2019 schorste de Raad van State het Koninklijk Besluit van 22 juli 2018, dat de opsluiting van gezinnen met kinderen in het centrum mogelijk maakte. Hiermee kwam er een einde aan de detentie van kinderen in België.
De Raad motiveerde haar beslissing met de geluidsoverlast van de nabijgelegen luchthaven in Steenokkerzeel, waaraan de opgesloten kinderen worden blootgesteld. Voorlopig konden de family units in Steenokkerzeel dus niet meer gebruikt worden voor de detentie van gezinnen met kinderen. Een nieuw gesloten centrum voor families met kinderen bouwen, zou opnieuw miljoenen euro’s kosten.
Deze uitspraak van de Raad van State was een positief signaal. Amnesty juicht het engagement van de huidige federale regering toe: de regering-De-Croo gaf in haar beleidsnota aan zich te willen engageren om geen kinderen meer op te sluiten op basis van hun migratiestatus of die van hun ouders.
5. Wat doet Amnesty International Vlaanderen?
Amnesty International is lid van de campagne ‘Een kind sluit je niet op. Punt’. Een samenwerking van verschillende organisaties die niet willen dat kinderen in dit land opgesloten worden, enkel en alleen omwille van hun migratiestatus of die van hun ouders of voogd.
In het kader van deze campagne blijven we de regering oproepen om voorgoed een punt te zetten achter de opsluiting van kinderen. We blijven actievoeren om ervoor te zorgen dat engagementen ook worden verzilverd in een wetgevend initiatief, zodat een onvoorwaardelijk verbod op detentie van kinderen voor migratieredenen in de wet zelf wordt verankert.
