“I Can’t Breathe” Floyd George heeft met zijn laatste adem een hele beweging nieuw leven ingeblazen

Tijdens deze wereldwijde protesten – en ondanks de politierepressie in de VS – hebben zich echte en belangrijke veranderingen voltrokken. Hier zijn tien voorbeelden van verandering in de VS sinds het begin van de protesten.

1. De agenten die betrokken waren bij de dood van George Floyd zijn in beschuldiging gesteld

Derek Chauvin, de (inmiddels ontslagen) politieagent uit Minneapolis, Minnesota, die meer dan acht minuten lang zijn knie op de hals van George Floyd hield, met de dood van Floyd tot gevolg, werd onder druk van de protesten gearresteerd op beschuldiging van doodslag. Ook drie andere (ex-) agenten die bij het incident betrokken waren, werden beschuldigd van minder zware vergrijpen. Dit is een belangrijke stap naar verantwoordingsplicht, niet alleen in het geval van George Floyd, maar van alle slachtoffers van politiegeweld.

2. Discussie over lagere budgetten voor de politie is gestart

Verbazend was dat een meerderheid van het stadsbestuur van Minneapolis, de stad waar George Floyd werd gedood, beloofde het stedelijke politiekorps te ontmantelen en een nieuw, door de gemeenschap geleid beveiligingsmodel in de plaats te stellen. In Los Angeles stelde de burgemeester voor tot 150 miljoen dollar te schrappen uit het budget voor de stedelijke politiemacht, de LAPD. Burgemeesters van andere steden, waaronder Boston, Lansing en Seattle, verklaarden dat ook zij willen overwegen het mes te zetten in het budget voor hun politie.

3. Monumenten gewijd aan Amerika’s racistische geschiedenis zijn verwijderd

In Boston, Philadelphia, Dallas, Birmingham, Washington D.C., Richmond, San Francisco en tientallen andere Amerikaanse steden zijn monumenten en standbeelden verwijderd die de nagedachtenis eren van figuren met een racistische achtergrond of erfenis. Beelden van onder anderen Christoffel Columbus, Frank Rizzo, Captain Jay Brooks, Robert E. Lee, Junipero Serra, Charles Linn en Albert Pike ondergingen dit lot.

4. Nieuwe wetten voor de hervorming van de politie worden goedgekeurd, op het niveau van de staten en op lokaal niveau

Een lijst van wetten die de voorbije weken in snel tempo werden goedgekeurd:

• De steden Denver (Colorado), Minneapolis (Minnesota), Houston en Austin (Texas), Washington D.C., Chicago (Illinois) en Phoenix (Arizona) hebben allemaal het gebruik van wurggrepen (“chokeholds”, zoals de techniek die werd toegepast bij George Floyd en hem fataal werd) verboden in de nasleep van de dood van George Floyd;
• In Iowa, New York, and Connecticut zijn wetten goedgekeurd of decreten uitgevaardigd die het gebruik van wurggrepen bij ordehandhaving verbieden;
• Seattle (Washington) verbood het gebruik van wurggrepen en traangas nadat betogers bestookt waren met gas;
• Washington DC heeft voor drie maanden het gebruik van rubberkogels en irriterende chemische stoffen tegen vreedzame betogers verboden;
• In Louisville (Kentucky) mogen de ordediensten niet zomaar meer, zonder waarschuwing, huizen binnenvallen om huiszoekingen uit te voeren (“no-knock" search warrants).

5. Op het federale niveau worden nieuwe wetten voorgesteld om de politie te hervormen en racisme aan te pakken

Wetten werden voorgesteld in verband met de immuniteit voor wetshandhavers, het gebruik van bodycams, raciaal profileren, normen voor het gebruik van geweld, transparantie bij het politiewerk door datagebruik, verbeterde politieopleiding en andere hervormingen.

Op 25 juni 2020 keurde het Huis van Afgevaardigden de Justice in Policing Act goed. Met een stevige meerderheid van 236 ja’s tegen 181 nee-stemmen stuurde het Huis dit wetsvoorstel voor een rechtvaardige politiewerking, met heel wat bepalingen die een verbetering betekenen in vergelijking met de huidige politiepraktijken, door naar de Senaat, die er zich nu over gaat buigen. Een parallel wetsvoorstel van de Senaat, de Justice Act, schiet op het vlak van mensenrechten dan weer schromelijk tekort.

6. Politiekorpsen wijzigen en herzien de normen die de politie hanteert voor het gebruik van geweld; sommige korpsen reageren snel op geweld

• In de nasleep van de dood van George Floyd hebben verschillende politiekorpsen het gebruik van wurggrepen herbekeken en verboden, onder meer in Aurora (Michigan), Phoenix (Arizona) en San Francisco (California).
• Burgemeesters en functionarissen die instaan voor ordehandhaving in Chicago (Illinois), Cincinnati (Ohio), Tampa (Florida), Baltimore (Maryland), Phoenix (Arizona) en Columbia (South Carolina) hebben samen een werkgroep opgericht voor politiehervormingen en rassengelijkheid, de Police Reform and Racial Justice Working Group.
• New Jersey zal voor het eerst in twintig jaar, onder leiding van de procureur-generaal van die staat, de regels voor het gebruik van geweld updaten.
• De Newyorkse politie heeft er zich toe verbonden haar omstreden eenheid voor misdaadbestrijding met agenten in burger op te doeken.
• Twee politieagenten uit Buffalo, in de staat New York, die zonder provocatie een 75-jarige, vreedzame betoger zo hard duwden dat hij een schedelbarst opliep, werden aangeklaagd voor zware mishandeling. Wetsdienaars in andere steden die buitensporig geweld gebruikten tegen betogers werden eveneens aangeklaagd voor misdrijven, gaande van aanranding tot mishandeling.

7. Sportbonden erkennen de impact van racisme

In een opvallende koerswijziging besliste de National Association of Stock Car Auto Racing (NASCAR) de vlag van de Confederatie (de zuidelijke, geconfedereerde staten, die zich in de Burgeroorlog wilden afscheuren van de Verenigde Staten en voor het behoud van de slavernij waren) voortaan op al haar races te verbieden. “De aanwezigheid van de Confederate-vlag staat haaks op ons engagement om een gastvrije en inclusieve omgeving te creëren voor al onze fans, onze deelnemers en onze sporttak“, aldus NASCAR.

De Commissioner van de National Football League (NFL) gaf toe dat zijn bond in het verleden vergissingen heeft begaan. Hij verwees daarbij naar het negeren van de kritiek die spelers hadden op racisme en van de vreedzame protesten tegen het politiegeweld tegen Afro-Amerikanen. De bond beloofde ook in de komende tien jaar 250 miljoen dollar uit te trekken om racisme te bestrijden.

8. Het bedrijfsleven pakt het racisme aan

Hoewel bedrijfsleiders nog een lange weg te gaan hebben om rassenongelijkheid en vooroordelen in de industrie en op de werkplaats uit te bannen, hebben sommigen de voorbije weken toch veelbelovende stappen gezet.

• Amazon schortte het gebruik van haar product voor gezichtsherkenning Rekignition door de politie op.
• Johnson & Johnson belooft de verkoop stop te zetten van crèmes die de huid witter maken, of althans beweren dat te doen. Dergelijke crèmes laten uitschijnen dat een blekere huid beter is dan donkerder huidtinten.
• De afdeling van PepsiCo Inc die Aunt Jemima Syrup produceert, gaat de naam en het beeld van Aunt Jemima terugtrekken, omdat het merk duidelijk verbonden is met kwetsende raciale stereotypes. De onderneming is bovendien van plan in de komende vijf jaar 400 miljoen dollar te spenderen aan steun voor zwarte gemeenschappen.
• Koffieconcern Starbucks Corp heeft zijn personeelsbeleid versoepeld en laat nu toe dat werknemers Black Lives Matter-T-shirts en pins dragen om hun steun voor anti-racismestandpunten te uiten.

9. Juneteenth op weg om nationale feestdag te worden

19 juni is in de VS bekend als Juneteenth, de dag waarop de afschaffing van de slavernij in de Verenigde Staten in 1865 wordt herdacht. Federale wetgevers hebben wetgeving voorgesteld om van Juneteenth een nationale feestdag te maken. Slechts vier staten in de VS hebben de datum niet erkend als een officiële feestdag: Hawaii, North Dakota, South Dakota en Montana. Werkgevers in de hele VS, waaronder bedrijven als Twitter, Nike, Mastercard en Vox Media, hebben van Juneteenth een betaalde feestdag gemaakt voor hun werknemers.

10. President Trump tekent decreet om wurggrepen te bannen

Na weken van protesten en druk vanuit de getroffen gemeenschappen ondertekende president Trump een executive order dat politiekorpsen met federale subsidies moet stimuleren om wurggrepen te bannen. Verder vraagt het decreet dat er een nationaal register komt dat ordehandhavers volgt die excessief geweld gebruiken.

Amnesty International is niet tevreden met dit executive order en vindt dat er veel meer moet worden gedaan. Maar het is positief dat globale druk de regering heeft gedwongen toch iets te doen.

Teken de petitie

Natuurlijk moet er nog veel meer veranderen, op alle niveaus, en activisten en organisatoren blijven werken aan echte, duurzame verandering. Het is opmerkelijk dat de bevolking van de VS en landen over de hele wereld, samen met leiders van burgerrechten- en mensenrechtenbewegingen, zijn blijven eisen dat zwarte en gekleurde mensen gelijk behandeld worden en dat de politie aansprakelijk wordt gesteld voor raciaal vooringenomen politiewerk en gebruik van geweld. Hun onvermuwbare stemmen en de onrechtvaardige dood van George Floyd hebben een echte sociale ommekeer teweeggebracht, hebben de hele beweging voor gelijke rechten verenigd, en hebben de noodzaak doen inzien van activisme en actie, midden in een wereldwijde pandemie.

Deze beweging voor rechtvaardigheid, verantwoordingsplicht en gelijkheid is een marathon, geen sprint, en we weten dat we dankzij wereldwijde, algemene solidariteit zullen overwinnen.