Saudi-Arabië zet reisverboden in voor activisten en hun families

De Saudische autoriteiten gebruiken willekeurige reisverboden om activisten, schrijvers en journalisten te straffen. Ze mogen Saudi-Arabië niet verlaten en als zij in het buitenland wonen, mogen ze niet naar hun familie in Saudi-Arabië reizen.

Amnesty International documenteerde de zaak van dertig Saudische mensenrechtenverdedigers die na manifest oneerlijke processen tot lange gevangenisstraffen werden veroordeeld en na het uitzitten van hun straf een reisverbod kregen opgelegd. Ook documenteerde Amnesty 39 gevallen van familieleden van activisten die – zonder officieel bevel of een andere kennisgeving – een reisverbod kregen, waardoor families gedwongen van elkaar werden gescheiden.

‘Progressieve hervormingen’

‘Het willekeurig opleggen van reisverboden aan mensenrechtenverdedigers door de Saudische autoriteiten is de sombere realiteit in het land. Critici worden er het zwijgen opgelegd terwijl de leiders van het land spreken over progressieve hervormingen’, zegt Lynn Maalouf van Amnesty International. ‘De Saudische autoriteiten moeten alle willekeurige reisverboden opheffen en het recht op vrijheid van meningsuiting en het recht om je te verplaatsen, respecteren.’

Amnesty International sprak met acht Saudische activisten die ofwel zelf een reisverbod kregen of van wie familieleden een verbod kregen om naar Saudi-Arabië te reizen. Degenen die in het buitenland wonen, zeiden dat ze het emotioneel moeilijk hebben omdat ze hun familie niet kunnen zien of hun thuisland niet kunnen bezoeken. Ze vrezen dat ze zullen worden gearresteerd als ze terugkeren naar Saudi-Arabië.

Reisverbod Raif Badawi

Op 11 maart 2022 werd Raif Badawi, een Saudische blogger en activist, vrijgelaten nadat hij zijn gevangenisstraf van 10 jaar had uitgezeten. Hij heeft nu een reisverbod van 10 jaar waardoor hij zijn vrouw en kinderen die in Canada wonen, niet kan zien.

Raif Badawi is medeoprichter van een groot online debatforum in Saudi-Arabië, Saudi Arabian Liberals. Hij werd in 2012 gearresteerd en later veroordeeld tot 10 jaar cel, 1.000 stokslagen, een boete van zo’n 250.000 euro, gevolgd door een reisverbod van 10 jaar. Hij kreeg de straf voor het oprichten van dit forum en voor het ‘beledigen van de islam’. Op 9 januari 2015 werden de eerste vijftig stokslagen uitgedeeld. Na wereldwijd protest hiertegen werd het uitdelen van de resterende stokslagen stopgezet.

Op 11 maart 2022 had Badawi zijn straf uitgezeten en werd hij vrijgelaten. Hij mag zijn land door het reisverbod niet verlaten. Dat is extra wrang omdat zijn vrouw en drie kinderen in Canada wonen.

‘Ze scheuren families uit elkaar’

Abdulrahman al-Sadhan, die samenwerkte met het humanitaire netwerk van de Internationale Rode Halve Maan in Riyad, werd op 12 maart 2018 gearresteerd en vervolgens incommunicado vastgehouden, waardoor hij geen contact had met de buitenwereld. Hij werd 2 jaar lang onderworpen aan gedwongen verdwijning vanwege het runnen van een satirisch Twitter-account.

Op 5 april 2020 werd hij veroordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf, gevolgd door een reisverbod van 20 jaar, simpelweg omdat hij zijn recht op vrijheid van meningsuiting had uitgeoefend. Hij zit in detentie en krijgt geen goede medische zorg en mag geen regelmatig contact met zijn familie hebben.

De zus van Abdulrahman al-Sadhan, Areej Al-Sadhan, die in de Verenigde Staten woont, vertelde Amnesty dat reisverboden mensen de kans ontnemen om een ​​normaal leven te leiden. Ze zei dat het gedwongen gescheiden zijn van je familie een zware psychologische en emotionele tol eist.

‘Ze scheuren families uit elkaar. Dit is onrechtvaardig, illegaal en onmenselijk’, aldus Areej Al-Sadhan. ‘Met een reisverbod wordt Saudi-Arabië een gevangenis, een plaats die de vrijheid van mensen beperkt en burgers vervreemdt van hun thuisland.’

Achtergrond

Saudi-Arabië gebruikt al jaren reisverboden om critici binnen en buiten het land te onderdrukken.

Na de Ritz Carlton-‘zuivering’ van november 2017 legden de autoriteiten reisverboden op aan ongeveer 300 mensen, onder wie leden van de Saudische koninklijke familie. Ze werden nadat ze waren opgepakt, vastgehouden in het Ritz-Carlton-hotel in de Saudische hoofdstad Ryad.

In oktober 2021 bracht The Freedom Initiative - een in de Verenigde Staten gevestigde mensenrechtenorganisatie die campagne voert voor de vrijlating van gevangenen die ten onrechte worden vastgehouden in het Midden-Oosten en Noord-Afrika - een rapport uit waarin staat dat ten minste 89 Amerikaanse staatsburgers of inwoners met permanent, wettig verblijf in de VS in Saudi-Arabië worden vastgehouden of een reisverbod kregen.