Thailand: kinderen en jongeren riskeren zware represailles voor deelname aan massaprotesten

Het nieuwe rapport van Amnesty International, ‘We are Reclaiming Our Future’, is gebaseerd op interviews met 30 minderjarige demonstranten en activisten uit het hele land die tussen 2020 en 2022 aan grootschalige demonstraties hebben deelgenomen.

In vergelijking met eerdere protestgolven in Thailand waren een overweldigend aantal deelnemers minderjarig. Ze eisten onderwijs-, politieke, economische en sociale hervormingen van wat zij zagen als een paternalistisch en streng conservatief bestuur. Kinderen die behoren tot de LGBTI+-gemeenschap, inheemse kinderen en kinderen van andere etnische minderheden speelden daarbij een belangrijke rol.

Vandaag worden bijna 300 minderjarigen strafrechtelijk vervolgd. Sommigen riskeren jaren gevangenisstraf na beschuldiging van opruiing of belediging van de monarchie. De meesten werden beschuldigd van overtreding van de regels rond openbare massabijeenkomsten die zijn vastgesteld in een noodverordening in verband met de pandemie, die intussen is opgeheven.

“Kinderen die hun hele leven nog voor zich hebben, worden nu geconfronteerd met zware sancties, alleen maar omdat ze deelnemen aan vreedzame protesten”, aldus Chanatip Tatiyakaroonwong, onderzoeker van Amnesty International. “Thailand moet het recht van kinderen op vreedzame vergadering garanderen. Maar in plaats daarvan heeft de uitoefening van dat recht geleid tot een hoge prijs voor demonstranten, die mogelijk tientallen jaren achter de tralies kunnen belanden.”

Achtervolgingen en huiselijk geweld

Amnesty International documenteerde een reeks maatregelen om het recht op protest te onderdrukken. De autoriteiten hielden systematisch toezicht op kinderen die deelnamen aan pro-democratische protesten, intimideerden rechtstreeks kinderen uit etnische minderheidsgroepen omdat zij deelnamen aan openbare bijeenkomsten, en stelden onnodige en opdringerige vragen tijdens achtergrondcontroles, zoals of de betrokkene een relatie had met iemand van hetzelfde geslacht.

Chompoo*, een 13-jarige demonstrant uit Bangkok, vertelde Amnesty International dat ze door de autoriteiten is gevolgd sinds ze in maart 2022 met haar activisme begon. Op vergelijkbare wijze werd een 16-jarige LGBTI+-activist door de autoriteiten naar zijn huis en school gevolgd. Het voortdurende toezicht tastte zijn geestelijke gezondheid aan en leidde tot paniekaanvallen, slapeloosheid en stress.

In sommige gevallen maakten de autoriteiten misbruik van officiële bevoegdheden onder de Child Protection Act om kinderen niet te laten deelnemen aan protesten. Anna, een studentenactiviste uit Bangkok die pleit voor onderwijshervormingen, zei dat zij en haar vriendinnen fysiek uit een restaurant werden gesleurd door de politie en ambtenaren van het Ministerie van Sociale Ontwikkeling en Veiligheid, de belangrijkste instantie die belast is met kinderbescherming. De autoriteiten vreesden dat zij een protest zouden organiseren bij het Democracy Monument, waar later die dag leden van de koninklijke familie werden verwacht.

Amnesty International heeft ook gedocumenteerd hoe autoriteiten druk uitoefenen op ouders om kinderen te ontmoedigen of te verhinderen deel te nemen aan protesten. Dit leidde tot spanningen binnen het gezin, wat in twee van de gedocumenteerde gevallen leidde tot huiselijk geweld tegen minderjarige demonstranten.

“Toen mijn familie erachter kwam dat ik betrokken was bij de protestbeweging, begonnen we veel ruzie te maken”, vertelde Satapat, die in 2020 als 17-jarige scholier in de zuidelijke stad Pattani deelnam aan pro-democratieprotesten. “Toen begonnen mijn ouders fysiek geweld te gebruiken en mij onder druk te zetten door mijn zakgeld en mobiele telefoon in beslag te nemen. Ik moest van huis weglopen en ging bij mijn vriend wonen.”

“Naast aanklachten lopen sommige minderjarigen het risico dat ze door hun eigen ouders verstoten of mishandeld worden, als gevolg van de druk die de autoriteiten op hen uitoefenen”, aldus Chanatip Tatiyakaroonwong.

Jongere doodgeschoten

Amnesty International heeft de veiligheidsomstandigheden bij protesten sinds 2020 nauwgezet geëvalueerd. Deze zorgen namen in 2021 toe na toegenomen politieoptredens en escalerend geweld op protestlocaties.

Drie jonge demonstranten, destijds 14, 15 en 16 jaar oud, werden op 16 augustus 2021 buiten het politiebureau van Din Daeng in Bangkok met vuurwapens beschoten - naar verluidt door een omstander.

Een van hen, de 15-jarige Warit Somnoi, werd in de nek geschoten, raakte in een maandenlange coma en overleed vervolgens aan zijn verwondingen. Na de dood leverde de politie geen bewijsmateriaal, ondanks herhaalde verzoeken van de openbare aanklager. Daardoor liep het onderzoek veel vertraging op. De openbare aanklager heeft uiteindelijk een omstander aangeklaagd wegens moord, maar er is nog geen proces geweest.

Amnesty International sprak ook met een mensenrechtenadvocaat die verschillende cliënten onder de 18 jaar heeft vertegenwoordigd. De advocaat beschreef mishandeling door politieagenten, waaronder het gebruik van dwangmiddelen en afranselingen bij arrestaties en verwondingen door rubberen kogels tijdens protestacties.

Naar verluidt gebruikten de autoriteiten kabelbinders om een 12-jarige demonstrant in bedwang te houden tijdens een politieoptreden tegen een anti-regeringsprotest bij het Din Daeng kruispunt in Bangkok op 13 juli 2021. Een andere demonstrant, Sainam, die toen 17 was, zei dat hij tijdens een protest in Bangkok met rubberen kogels werd beschoten.

“Nadat ik was neergeschoten, probeerde ik weg te rennen, maar de oproerpolitie naderde me van voren en van achteren. Ze pakten me vast en lieten me vallen. Daarna herinner ik me dat ze me schopten en iets hards gebruikten - zoals een knuppel of een pistool - om me te slaan. Ze fouilleerden me over mijn hele lichaam, bonden me vast met kabelbinders en bleven me schoppen,” zei hij. Pas de volgende ochtend, na zijn vrijlating, kreeg hij een dokter te zien.

Amnesty’s oproep

Amnesty International roept de Thaise autoriteiten op om alle strafzaken tegen vreedzaam demonstrerende kinderen en jongeren te staken, een einde te maken aan alle vormen van intimidatie en toezicht, en de wetten die worden gebruikt om het recht van kinderen en jongeren om te protesteren in te perken, in te trekken of te wijzigen, zodat ze in overeenstemming zijn met de internationale wetten en normen op het gebied van de mensenrechten.

“Of ze nu naar de universiteit gaan of solliciteren, veel protesterende kinderen en jongeren beginnen net aan de volgende fase van hun leven. Onze boodschap aan de Thaise autoriteiten is eenvoudig: Hou ze niet langer tegen en laat ze hun rechten vrij uitoefenen”, aldus Chanatip Tatiyakaroonwong.

*De volledige namen zijn om veiligheidsredenen niet vermeld.