Wetsvoorstel over mensenrechteninstituut positieve eerste stap
Amnesty International is tevreden dat er vlak voor het einde van de legislatuur nog stappen gezet worden om een mensenrechteninstituut op te richten in België. Dergelijk instituut moet ervoor zorgen dat de rechten van alle inwoners van ons land beter nageleefd worden. De VN dringt er al jaren op aan dat België werk maakt van zo’n instituut. Een wetsvoorstel om alvast op federaal niveau een instituut op te richten is vandaag aangenomen in de Commissie Buitenlandse Betrekkingen van het federaal parlement. Amnesty International is opgetogen over deze positieve eerste stap, maar benadrukt dat er nog veel werk aan de winkel is.
“België beloofde al meermaals – onder meer aan de VN-Mensenrechtenraad - om een nationaal mensenrechteninstituut op te richten, maar tot dusver kwam er niks van in huis. Het wetsvoorstel is een positieve eerste stap maar is allerminst het eindpunt”, zegt Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen.
In België bestaan al enkele instellingen en organen die specifieke aspecten van mensenrechten ter harte nemen zoals Unia, het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, Myria, de Gegevensbeschermingsautoriteit en de Kinderrechtencommissarissen.
Maar uiteraard zijn er nog veel meer mensenrechtenthema’s die niet behartigd worden. Amnesty International roept al sinds de jaren '80 op om deze hiaten in de bescherming en bevordering van mensenrechten in België weg te werken en om de coördinatie tussen de bestaande instanties te verbeteren door een nationaal mensenrechteninstituut in het leven te roepen. Zo’n instituut moet onafhankelijk toezien op de naleving van álle mensenrechten.
Een nationaal mensenrechteninstituut moet voldoen aan de zogenaamde Principes van Parijs. Die internationale richtlijnen stellen dat zo’n instelling onafhankelijk moet zijn, pluralistisch samengesteld en moet beschikken over een zo ruim mogelijk mandaat.
“Een louter federaal instituut staat een ruim mandaat in de weg”, zegt Wies De Graeve. “Het huidige wetsvoorstel wil een mensenrechteninstituut oprichten dat zich zal buigen over mensenrechtenkwesties die nog niet behandeld worden door de al bestaande instellingen zoals Myria en Unia, maar het mandaat zal beperkt blijven tot federale bevoegdheidsdomeinen.”
“De gaten in de huidige Belgische mensenrechtenarchitectuur zullen dus deels ingevuld raken met een federale instelling, bijvoorbeeld op het vlak van vrije meningsuiting. Dit is een gunstige ontwikkeling, maar heel belangrijke thema’s zoals jeugdsanctierecht of de plek van mensenrechten in het onderwijs zullen niet of maar gedeeltelijk binnen het mandaat vallen.”
“De volgende regeringen zullen moeten onderhandelen over het interfederaal of nationaal maken van de instelling en zorgen voor een goede opstart en werkingsmiddelen. Het is zeer positief dat het Parlement in extremis de belofte van de regering waar probeert te maken. Tijdens de volgende legislatuur kan het werk dan eindelijk afgerond worden”, besluit De Graeve.