Qatar, gastland van het wereldkampioenschap voetbal 2022
In Qatar werken meer dan 2 miljoen arbeidsmigranten – 90 procent van de werkende bevolking van het land. Ze werken er aan de infrastructuur, in de bouw, in de dienstverlening én aan stadions en andere faciliteiten voor het Wereldkampioenschap Voetbal dat er in 2022 plaatsvindt. De arbeidsmigranten komen vooral uit armere landen in Azië en Afrika. Ondanks hervormingen die Qatar doorvoerde, zijn de arbeidsomstandigheden voor arbeidsmigranten slecht.
Valse start
In 2022 is Qatar het gastland van het Wereldkampioenschap Voetbal. Meer dan 2 miljoen arbeidsmigranten – 90 procent van de totale bevolking van Qatar – werken er aan de infrastructuur, in de bouw, de dienstverlening én aan stadions en andere faciliteiten voor het toernooi. De arbeidsmigranten komen vooral uit armere landen in Azië en Afrika. Veel gastarbeiders maken een valse start: ze komen in Qatar aan met schulden, omdat ze leningen tegen een hoge rente moesten afsluiten om de buitensporige wervingskosten te kunnen betalen. Daarnaast komt het vaak voor dat ze ander werk krijgen dan is afgesproken, tegen een lager salaris dan was beloofd.
Kafala systeem
In augustus 2020 heeft Qatar twee wetten aangenomen om een einde te maken aan de beperkingen voor arbeidsmigranten die het land willen verlaten en van job willen veranderen zonder toestemming van hun werkgever. Als deze wetten op de juiste manier worden gehandhaafd, zouden ze het kafala-systeem in het hart raken en ervoor zorgen dat de arbeidsmigranten niet langer gebonden zijn aan hun werkgevers, ook wel hun sponsor of “kafeel” genoemd. Maar nog steeds melden arbeiders aan Amnesty dat ze met onoverkomelijke, bureaucratische belemmeringen worden geconfronteerd als ze van job willen veranderen, waarbij werkgevers hun overplaatsing blokkeren of hun toevlucht nemen tot vergeldingsmaatregelen om arbeiders te straffen voor hun poging het bedrijf te verlaten.
uitbuiting
Doordat werkgevers zoveel macht hebben over hun buitenlandse arbeidskrachten, is uitbuiting en arbeidsmisbruik in Qatar wijdverbreid. Wanneer een arbeidskracht klachten heeft, bijvoorbeeld omdat hij geen salaris krijgt, lange werktijden heeft, zijn paspoort in beslag is genomen of onder slechte omstandigheden moet leven, kan hij eigenlijk geen kant op. Er zijn nagenoeg geen mogelijkheden om de situatie aan te vechten. Arbeidsmigranten mogen niet toetreden tot een vakbond en mogen er ook geen oprichten.
Geen LOON
Het minimumloon ligt in Qatar net boven de 200 dollar per maand, wat ook voor Qatarese begrippen laag is. Het komt echter geregeld voor dat werkgevers de arbeidsmigranten maandenlang helemaal niets uitbetalen en hen aan hun lot overlaten. De nieuwe commissies voor arbeidsgeschillen, die opgezet zijn om dit soort misstanden aan te pakken, worden overspoeld met zaken. En het steunfonds voor gastarbeiders heeft nauwelijks geld. Honderden arbeidsmigranten zijn teruggekeerd naar hun vaderland zonder dat ze gecompenseerd zijn.
SPORT EN MENSENRECHTEN
De FIFA heeft de schendingen van de mensenrechten die verband houden met het Wereldkampioenschap Voetbal in Qatar niet serieus genomen. En doet dat nog steeds niet. De internationale voetbalbond had sinds de toekenning van het toernooi aan de Golfstaat in 2010 haar partners ter verantwoording moeten roepen en haar macht moeten aanwenden om Qatar ertoe aan te zetten zijn systemen echt te hervormen. Dan had veel leed voorkomen kunnen worden.
Sport hoort een feest te zijn. Het verbindt, het doet dromen, het breekt barrières. Mensen die weinig met elkaar gemeen hebben, kunnen in sport een gemeenschappelijke taal vinden.
Toch hebben grote sportevenementen ook een donkere zijde. Landen proberen sport te gebruiken – soms subtiel, soms schaamteloos – om zichzelf niet alleen een beter imago te geven, maar om tegelijk de aandacht af te leiden van mensenrechtenschendingen. Bovendien nemen in sommige landen die grote sportevenementen organiseren, de mensenrechtenschendingen toe.
