21 overwinningen om te vieren
OVERWINNINGEN VOOR MENSENRECHTEN IN 2021
Het is een druk jaar geweest voor Amnesty International met positieve veranderingen over de hele wereld. Wetten zijn herschreven, prijzen zijn gewonnen, gewetensgevangenen zijn vrijgelaten en onze supporters zijn vol passie campagne blijven voeren zodat mensen kunnen leven zonder foltering, pesterijen of onrechtvaardige opsluiting. Hier is een overzicht van de mensenrechtenoverwinningen die we kunnen vieren...
MENSEN herwonnen hun vrijheid
EGYPTE
Ibrahim Badawi en Ahmad al-Daydoumy
Amnesty deed baanbrekend werk over hoe gezondheidswerkers over de hele wereld werden lastiggevallen en tot zwijgen gebracht. Het leidde mee tot de vrijlating van Ibrahim Badawi, een arts, en Ahmad al-Daydoumy, een tandarts, in Egypte in januari en maart 2021. Ze zijn slechts twee van de vele gezondheidswerkers die willekeurig werden vastgehouden in 2020 in Egypte, op grond van te brede en vage aanklachten zoals “het verspreiden van vals nieuws” en “terrorisme”.
BURUNDI
Germain Rukuki
Ngo-medewerker en mensenrechtenverdediger Germain Rukuki werd vrijgelaten na meer dan vier jaar achter de tralies. Hij zat vast en werd aanvankelijk veroordeeld tot 32 jaar cel op basis van ongegronde beschuldigingen, enkel omdat hij opkwam voor de mensenrechten. Germain kon zijn jongste kind, dat slechts een paar weken na zijn arrestatie in juli 2017 werd geboren, nog nooit in de armen houden. Na meer dan 400.000 acties om zijn vrijlating te eisen, hoopt Germain snel herenigd te worden met zijn gezin dat Burundi ontvluchtte uit angst voor represailles.
Verenigde Staten
Maura Martinez
Maura Martínez, een transgendervrouw die oorspronkelijk uit Nicaragua komt, werd in juli eindelijk vrijgelaten. Ze zat meer dan twee jaar vast in een immigratiedetentiecentrum in Californië. Ze werd er misbruikt en kreeg geen toegang tot adequate medische zorg.
Ze verbleef al de helft van haar leven in de Verenigde Staten en ontvluchtte Mexico na meedogenloos gendergerelateerd geweld. Na een juridisch incident hielden de Amerikaanse autoriteiten haar echter vast en dreigden haar het land uit te zetten. Dankzij een wereldwijde campagne van Amnesty International en partnerorganisaties is ze nu vrij en kan ze in de VS blijven wonen in afwachting van de uitspraak over haar asielaanvraag.
GUINEE
Omar Sylla
Na maandenlange campagnes van Amnesty International en supporters werd de prodemocratische activist Omar Sylla op 6 september onvoorwaardelijk vrijgelaten. Hij kwam vrij op de dag nadat het leger een coup had gepleegd tegen president Alpha Conde. Na zijn vrijlating werden ook tientallen andere politieke activisten vrijgelaten en werden de aanklachten ingetrokken.
TURKIJE
18 studenten vrijgesproken
In oktober sprak een Turkse rechter 18 studenten en een academicus vrij die werden vervolgd voor deelname aan een vreedzame Pride-parade in Ankara in mei 2019. De politie zette toen pepperspray, plastic kogels en traangas in. Hun vrijspraak na een langdurige juridische strijd was een overwinning voor gerechtigheid.
De zaak van de METU-studenten was onderdeel van Amnesty’s campagne 'Write for Rights' in 2020. Meer dan 445.000 mensen uit 43 landen eisten hun vrijspraak.
WETTEN WERDEN GEWIJZIGD
IRAK
Nieuwe wet voor overlevenden ISIS-gruweldaden
Het Iraakse parlement heeft in maart de Yezidi Survivors Law aangenomen. Die biedt herstelbetalingen voor veel overlevenden van ISIS-gruweldaden in Noord-Irak, waaronder vrouwen en meisjes die het slachtoffer waren van seksueel geweld en kinderen die werden ontvoerd.
Dit was de belangrijkste aanbeveling in een rapport dat Amnesty International vorig jaar publiceerde over de fysieke en mentale gezondheidscrisis die van hun familie gescheiden Yezidi-kinderen doorstaan. Angelina Jolie verwees ook naar dit rapport in een toespraak voor de VN-Veiligheidsraad over seksueel geweld in conflictsituaties. In september zijn aanvullende statuten aangenomen.
SIERRA LEONE
doodstraf afgeschaft
Na jaren campagnevoeren van Amnesty International en anderen, heeft het parlement van Sierra Leone gestemd voor afschaffing van de doodstraf voor alle misdaden. De wet, die in juli door het parlement was goedgekeurd, werd in oktober door president Julius Maada Bio ondertekend. Het omzetten van alle openstaande doodvonnissen is al begonnen.
Op 30 juni 2021 hadden 21 landen in Sub-Sahara Afrika de doodstraf voor alle misdaden afgeschaft.
MOLDAVIË
Verdrag van Istanbul goedgekeurd
Het parlement van Moldavië heeft het Verdrag van de Raad van Europa inzake de preventie en bestrijding van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld (Verdrag van Istanbul) geratificeerd. Zo wordt de weg vrijgemaakt naar betere bescherming en ondersteuning van overlevenden van huiselijk geweld en geweld tegen vrouwen. Volgens de Moldavische regering heeft het land al meer dan 20 wetgevingsbesluiten aangepast om aan de eisen van het verdrag te voldoen.
Tot op heden is Georgië, naast Moldavië, het enige andere land in Oost-Europa en Centraal-Azië dat het verdrag heeft geratificeerd. Amnesty zet zich al jaren actief in voor vrouwenrechten en de strijd tegen huiselijk geweld.
JAPAN
homohuwelijk niet erkennen = ongrondwettelijk
In maart oordeelde een Japanse rechtbank dat het ongrondwettelijk is van de overheid om het homohuwelijk niet te erkennen. Het was de allereerste rechterlijke uitspraak van het land over de gelijkheid van het huwelijk. De uitspraak is een belangrijke stap voor koppels van hetzelfde geslacht die gelijke rechten vragen en kan een belangrijk precedent scheppen voor soortgelijke zaken die door andere koppels van hetzelfde geslacht in Japan zijn ingediend. Dit volgde op campagneoproepen en petities van Amnesty International en anderen.
Verenigde Staten
Procureur-generaal schort doodstraf op
Nadat de vorige Amerikaanse federale regering in zes maanden tijd 13 executies had uitgevoerd, kondigde de Amerikaanse procureur-generaal Merrick Garland op 1 juli 2021 een moratorium aan op executies. Dit in afwachting van de herziening van het beleid en de procedure door het ministerie van Justitie. Amnesty International is een van de organisaties die campagne hebben gevoerd om dit te bereiken. We zullen blijven actievoeren zodat deze tijdelijke maatregel leidt tot de permanente afschaffing van de doodstraf op federaal niveau in de Verenigde Staten en zodat alle doodvonnissen worden omgezet.
ONZE STEM wordt gehoord
SRI LANKA
Gedwongen crematies beëindigd
Na de uitbraak van Covid-19 in Sri Lanka is in opdracht van de overheid en tegen de wil van de nabestaanden, een aantal overledenen uit de moslimgemeenschap gecremeerd. Amnesty International riep de autoriteiten van Sri Lanka op om het recht van religieuze minderheden om de laatste riten van hun familieleden uit te voeren in overeenstemming met hun eigen tradities te respecteren, tenzij beperkingen nodig waren om de verspreiding van Covid-19 te voorkomen.
Amnesty ging ook in gesprek met staten van de Organisatie voor Islamitische Samenwerking (OIC) om de regering van Sri Lanka ertoe aan te zetten dit discriminerende beleid te veranderen, en publiceerde opiniestukken in Pakistan en Bangladesh net voor een belangrijke zitting van de VN-Mensenrechtenraad. De druk werkte en de Sri Lankaanse overheid besloot in februari om een eind te maken aan de gedwongen crematies voor slachtoffers van Covid-19.
ZUID-AFRIKA
Politie heropent moordonderzoek
In maart heeft de politie een onderzoek heropend naar de moorden op de vriendinnen Popi Qwabe en Bongeka Phungula in 2017. Amnesty-supporters van over de hele wereld verzamelden meer dan 341.000 handtekeningen in een petitie hierover. Daarin werd geëist dat hun moordenaars voor het gerecht werden gebracht. De politie heeft haar onderzoek nu afgerond en de zaak overgedragen aan de nationale openbare aanklager.
Na jaren van verdriet en woede over onregelmatigheden en vertragingen in het eerste politieonderzoek, hebben vrienden en familie van Popi en Bongeka eindelijk reden om te geloven dat gerechtigheid voor hun dierbaren nabij is. "Ik voel me optimistisch", zei Popi's zus Thembelihle. "Ik heb het gevoel dat er eindelijk iets gaat veranderen."
WERELDWIJD
“The state of the World’s Human Rights”
In april kwam het jaarlijks verslag van Amnesty International uit over de toestand van de mensenrechten wereldwijd: "The State of the World's Human Rights". Het behandelt de mensenrechtensituatie in 149 landen. Het rapport roept ook specifiek op om actie te ondernemen in een reeks mensenrechtenkwesties.
WERELDWIJD
Politie misbruikt traangas
Amnesty International heeft de prestigieuze Webby Award gewonnen voor haar microsite over het misbruik van traangas door politiediensten over de hele wereld. De site is medio 2020 gelanceerd en wordt regelmatig bijgewerkt met nieuwe inhoud en bewijzen van misbruik. Het materiaal wordt ook nog steeds aangehaald in lopende acties, waaronder in recente debatten in het Amerikaanse Congres over het reguleren of verbieden van het gebruik van traangas door de politie.
CHINA
323.000 handtekeningen
In een uitgebreid rapport van Amnesty International wordt beschreven hoe de draconische repressie waarmee moslims in de Chinese Oeigoerse Autonome Regio Xinjiang worden geconfronteerd, neerkomt op misdaden tegen de mensheid. Het rapport kreeg wereldwijd veel aandacht in de media en leidde tot een campagne waarin wordt opgeroepen tot sluiting van de interneringskampen.
Tot nu toe is de petitie 'Free Xinjiang Detainees' ondertekend door meer dan 323.000 mensen over de hele wereld en hebben de nationale teams van Amnesty International in 10 landen petities overhandigd.
Verenigde Staten
Neen tegen discriminerende technologie
Decode Surveillance NYC zag hoe meer dan 7.000 Amnesty International-supporters uit 144 landen 15.000 bewakingscamera's in New York City in kaart brachten. Die kunnen door de New Yorkse politie worden gebruikt om mensen te volgen met behulp van gezichtsherkenningssoftware. Met de resultaten van het innovatieve project dringen actievoerders er bij lokale wetgevers op aan om het gebruik van de discriminerende technologie te verbieden.
HONDURAS
Veroordeling in zaak van vermoorde Berta Cáceres
Op 5 juli 2021 heeft een rechtbank in Honduras David Castillo veroordeeld voor deelname aan de moord op mensenrechtenverdediger Berta Cáceres in 2016. Castillo was manager van het bedrijf Desarrollos Energéticos verantwoordelijk voor het waterkrachtproject van Agua Zarca. Amnesty International voert al jaren campagne voor gerechtigheid voor Berta en blijft eisen dat alle verantwoordelijken voor de opdracht tot of de uitvoering van haar moord, voorgeleid worden.
LATIJNS-AMERIKA
Voorlichting over seksuele en reproductieve rechten
‘It’s My Body’ was een educatief programma over mensenrechten dat vijf jaar liep. Om positieve verandering mee te kunnen brengen in hun gemeenschappen, werden jonge mensen in Argentinië, Chili en Peru getraind over seksuele en reproductieve rechten. Honderden jonge mensen werden opgeleid om anderen te ondersteunen en de impact was ongelooflijk. In Argentinië, bijvoorbeeld, zorgde één van de jongeren voor een hervorming zodat het lespakket uitgebreide seksuele voorlichting omvatte. In Peru hebben jongeren die deelnamen aan het project, ouders en leerkrachten doorheen het hele land opgeleid.
AFGHANISTAN
Onderzoek naar mensenrechtenschendingen door Taliban
Ook na de ineenstorting van de Afghaanse regering en de machtsovername van de Taliban in augustus 2021, blijven Amnesty-onderzoekers de wreedheden van deze groep documenteren. Zo kon Amnesty berichten over twee moordpartijen op Hazara-mensen in de provincies Ghazni en Daykundi door Talibanstrijders. Deze rapporten hoorden tot de eerste bewijzen dat de Taliban de gemarginaliseerde gemeenschappen in Afghanistan bleven vervolgen toen ze de controle over het land overnamen. Amnesty International publiceerde ook indrukwekkende getuigenissen van meisjes die werden uitgesloten van school, en over aanhoudende dreigementen en geweld van de Taliban.
WERELDWIJD
Toegang tot een schoon en gezond milieu = mensenrecht
De VN-Mensenrechtenraad erkende de toegang tot een veilige, schone, gezonde en duurzame omgeving als fundamenteel recht en creëerde de functie van speciale VN-rapporteur voor mensenrechten en milieu. Dit kwam er na jaren van lobbywerk en andere druk van Amnesty International. Het was een duidelijk en welkom statement over de link tussen klimaatverandering en mensenrechten, kort voor de klimaattop in Glasgow.
WERELDWIJD
Goede regulering bewakingsindustrie dringt zich op
Amnesty voerde samen met grote mediaorganisaties het Pegasus-project uit. Dit bracht aan het licht dat geheime cybersurveillance op grote schaal de mensenrechten schendt. De onthullingen haalden wereldwijd de krantenkoppen. Ze leidden ertoe dat ertoe dat spywarebedrijf NSO Group op de zwarte lijst van de VS werd gezet, dat er in meerdere landen onderzoeken werden ingesteld en dat er wordt opgeroepen tot een goede regulering van de bewakingsindustrie. Het Pegasus-project kreeg de Daphne Caruana-prijs voor journalistiek van het Europees Parlement.
