Zuid-Afrika: vier jaar na Marikana-moorden nog steeds slechte woonomstandigheden mijnwerkers
Op 16 augustus 2012 staakten duizenden mijnwerkers vanwege slechte omstandigheden in de mijn van Marikana, Zuid-Afrika. In de afgelopen vier jaar is er voor de ongeveer 20.000 mijnwerkers weinig veranderd. De Britse platinamijngigant Lonmin komt haar beloftes om voor adequate huisvesting te zorgen niet na.
Het Amnesty-rapport Smoke and mirrors: Lonmin’s failure to address housing conditions at Marikana beschrijft hoe de meeste mijnwerkers onder erbarmelijke omstandigheden leven ondanks juridisch bindende beloftes die het mijnbouwbedrijf maakte om meer huizen te bouwen.
Een van Lonmins medewerkers vertelde Amnesty International:
‘Het gebeurt vaak dat er geen water meer is. Ook komt het vaak voor dat er geen elektriciteit is. We kunnen dagenlang zonder water of elektriciteit zitten.’
Het feit dat Lonmin vrijwel niets heeft verbeterd aan de huisvesting van haar medewerkers is verbijsterend en onverantwoordelijk. De mijngigant weet dat de slechte leefomstandigheden vier jaar geleden hebben geleid tot heftige stakingen, waarbij 34 mensen door politiekogels om het leven kwamen.
Beloftes niet nagekomen
In Lonmins sociaal plan uit 2006 staat dat het bedrijf voor 2011 5.500 huizen zou bouwen. Ook zou het bedrijf de barakachtige hostels veranderen in familie- of vrijgezellenwoningen. Maar in 2011 waren slechts drie modelwoningen gebouwd en slechts zestig van de 114 hostels aangepast.
Dit sociaal plan is juridisch bindend. Omdat Lonmin voor de stakingen van 2012 de gemaakte afspraken niet was nagekomen, was het bedrijf in overtreding van haar juridische verplichtingen volgens de Zuid-Afrikaanse wetgeving. Het bedrijf geeft toe dat 13.500 mijnwerkers vier jaar later nog steeds in informele nederzettingen wonen.
Lonmin gaf Amnesty een lange lijst van, vaak tegenstrijdige en soms valse, redenen voor de slechte huisvesting in Marikana. Deze misleidende verklaringen werden herhaald in duurzaamheidsrapporten voor aandeelhouders. Maar het management van Lonmin vertelde Amnesty dat het niet van plan is om 5.500 huizen te bouwen, zoals beloofd in het sociaal plan van 2006.
Gevaarlijk spel
In een nieuw sociaal plan staan slechts twee initiatieven om de verschrikkelijke huisvestingssituatie in Marikana aan te pakken. Volgens dit plan worden er appartementen gebouwd die medewerkers kunnen huren. Vooralsnog is daar nog niets van terechtgekomen.
Ook was er het plan om 6.000 woningen te bouwen in Marikana. Volgens Lonmin komt dit niet van de grond, omdat banken en vastgoedontwikkelaars niet met hen in zee willen gaan.
Door telkens beloftes te maken die ze niet van plan is na te komen, speelt Lonmin een zeer gevaarlijk spel.
Amnesty International roept de Zuid-Afrikaanse minister van Minerale Grondstoffen op onderzoek naar Lonmin in te stellen en zonodig over te gaan op sancties. Ook moet het ministerie er bij het mijnbouwbedrijf op aandringen nieuwe voorstellen te presenteren om de huisvestingsproblemen aan te pakken.
