Waarom het verhoogde aantal wrede aanvallen op mensenrechtenverdedigers ons allemaal raakt

Waarom het verhoogde aantal wrede aanvallen op mensenrechtenverdedigers ons allemaal raakt

Blog

 

De laatste weken zien we dat mensenrechtenverdedigers wereldwijd steeds vaker geviseerd worden door mensen met meer en meer macht. Ze dulden geen kritiek op hun bewind en grijpen bijgevolg naar tactieken om tegenstanders het zwijgen op te leggen.  

Terwijl ik dit stuk schreef, kreeg ik het nieuws dat mensenrechtenverdediger Nabeel Rajab veroordeeld werd tot twee jaar celstraf omdat ze tijdens een tv-interview een aantal schendingen van mensenrechten in Bahrein besprak. Ook Ebtisam al-Saegh werd vorige week opnieuw opgepakt omwille van haar mensenrechtenwerk in Bahrein. In mei werd ze al eens opgepakt, geslagen en seksueel misbruikt toen ze ondervraagd werd. Er is ook nu kans dat ze gefolterd zal worden.

Een paar dagen geleden vernamen we dat Nobelprijswinnaar Liu Xiaobo niet de toestemming kreeg van de Chinese overheid om zijn land te verlaten. Liu Xiaobo werd recent wel vrijgelaten omdat hij ernstig ziek was en wou naar het buitenland voor een dringende medische behandeling. Hij ondertekende een oproep voor een politieke hervorming in China en werd daarom in 2009 veroordeeld tot 11 jaar celstraf. De aanklacht luidde: poging tot omverwerpen van de Chinese staat. Ondertussen kregen we het trieste nieuws dat Liu gestorven is. 

In Turkije werden tien mensenrechtenverdedigers, waaronder een aantal Amnesty-collega’s, arbitrair aangehouden toen ze een training bijwoonden. Ze worden nog steeds vastgehouden terwijl ik dit schrijf.  Het gaat om Idil Eser, Directeur van Amnesty International Turkije; İlknur Üstün, lid van Women's Coalition; Günal Kurşun, een advocaat en lid van de Human Rights Agenda Association; Nalan Erkem, advocaat en lid van de Citizens Assembly; Nejat Taştan, lid van de Equal Rights Watch Association; Özlem Dalkıran, lid van de Citizens’ Assembly; Şeyhmuz Özbekli, een advocaat; Veli Acu, lid van de Human Rights Agenda Association; Ali Gharawi en Peter Steudtner allebei consultants die de training gaven. Er loopt een onderzoek naar hun mogelijke betrokkenheid “als lid van een gewapende terroristische organisatie”, een ronduit belachelijke beschuldiging waarvoor er geen aanwijzingen zijn. Vorige maand werd ook Taner Kılıç, Voorzitter van Amnesty International Turkije, opgepakt samen met andere mensenrechtenverdedigers en journalisten. 

In Angola werden Rafael Marques de Morais en Mariano Brás Lourenço formeel beschuldigd van “laster jegens publieke autoriteiten” en “smaad jegens de soevereine staat” omdat ze een artikel publiceerden over een verdachte aquisitie van publiek land door een Angolese publieke aanklager. Op beide aanklachten staat een straf van een tot drie jaar gevangenis. Jean-Marie Kalonji, een activist van de jongerenbeweging Quatrieme voie/ il est temps die campange voeren voor vrede en democratie in de Democratische Republiek Congo (DRC), werd op een gelijkaardige manier gearresteerd door de militaire veiligheidstroepen in Kinshasa. Zijn collega en advocaat Sylva Mbikayi, werd een paar uur later opgepakt nadat hij Jean-Marie probeerde te bezoeken in de gevangenis.

In Honduras werd Bertha Zúniga, leidster van de Civic Council of Popular and Indigenous Organizations of Honduras (COPINH) en dochter van de vermoorde mensenrechtenverdediger Berta Cáceres, aangevallen eind juni. Bertha Zúniga en haar collega’s Sotero Chavarría en José Asunción Martínez reden met de auto toen een aantal personen hen probeerden te stoppen en aanvielen met machetes. In diezelfde week, drongen ongeïdentificeerde personen binnen in het huis van Mario Luna Romero, een leider van een lokale Yaqui-groep uit Noord-Mexico die vecht voor het recht op water van zijn gemeenschap, en staken de auto van zijn partner in brand. Tot op heden krijgen en hij en zijn familie geen aangepaste bescherming, ondanks de verschillende bedreigingen en aanvallen die hij al trotseerde.  

In Guatemala, zijn de leden van het Centre for Environmental, Social and Legal Action (CALAS) het doelwit van een hernieuwde lastercampagne. Het centrum en haar leden daagden het mijnbedrijf van San Rafael voor de rechter omwille van hun licentie. Die licentie werd voorwaardelijk geschorst door het Hooggerechtshof. Eind juni werden er in de nationale en regionale kranten advertenties geplaatst die CALAS ervan beschuldigden verdeeldheid te zaaien binnen de gemeenschap. De advertenties werden betaald door het mijnbedrijf van San Rafael. De situatie in San Rafael blijft gespannen en kan leiden tot meer aanvallen tegen leden van CALAS. 

In Venezuela kregen de advocaten Raquel Sánchez en Raiza Ramírez anoniem telefoon. De onbekende bellers dreigden dat ze hen voor de militaire rechtbank zouden dagen als ze het land niet zouden verlaten. Hun misdaad? Mensen verdedigen die arbitrair opgepakt werden en hun bezorgdheid uiten over de vele arbitraire arrestaties. Die leiden immers tot verschijnen voor de militaire rechtbank en hebben als doel burgers het zwijgen op te leggen. 

In Cambodja besliste de overheid vorige week de NGO-coalitie Situation Room te bannen omdat zij de verkiezingsuitslagen van vorig jaar monitorden. De ban is opnieuw een poging om het Cambodjaanse middenveld monddood te maken. In Hongarije, werd een nieuwe NGO-wet gestemd dat het recht op vrijheid tot associatie schendt en NGO’s die fondsen uit het buitenland krijgen, stigmatiseert. Ook in Hongarije maakt deze nieuw wet deel uit van een overheidspoging om kritische stemmen geen ruimte te geven en het zwijgen op te leggen. 

Dit was slechts een greep uit de meest recente aanvallen tegen mensenrechtenverdedigers wereldwijd.  De werkelijke lijst blijkt helaas nog veel langer.

Het wrede karakter van de aanvallen draagt voor mij persoonlijk bij tot een gevoel van wanhoop. Vooral als je ziet dat wereldleiders niet voldoende doen om mensenrechtenverdedigers te beschermen. In plaats van een veilige en stimulerende omgeving te creëren voor personen die opkomen voor mensenrechten en gewone burgers zien we dat machthebbers gevoeliger worden voor kritiek. Ze richten steeds vaker hun pijlen op mensen die mensenrechtenschendingen en machtsmisbruik aan de kaak stellen. Toch blijven er wereldwijd heel wat mensenrechtenverdedigers de nodige moed en het lef tonen om op te staan voor een meer rechtvaardige wereld. Dit doen ze ondanks de vaststelling dat de publieke ruimte en de marge waarin ze dat doen steeds kleiner wordt.  

Het werk van mensenrechtenverdedigers wordt dus bemoeilijkt door een gebrek aan bescherming en capaciteit. Wereldleiders die claimen dat ze een betere wereld willen voor iedereen, ondernemen te weinig actie om de risico’s en het gevaar dat mensenrechtenverdedigers lopen te verkleinen. Daarom raakt een aanval op mensenrechtenverdedigers ons allemaal. Het weerhoudt eenieder van ons het recht op een betere en meer rechtvaardige wereld. 

Het is belangrijk dat staten de sleutelrol van mensenrechtenverdedigers blijven bevestigen. Wereldleiders moeten ervoor zorgen dat mensenrechten en de bescherming van hen die ervoor opkomen een prioriteit zijn.

Zij die mensenrechten beschermen zijn noodzakelijk voor een wereld zonder tekorten, vervolging, discriminatie en geweld. Ze verdienen erkenning en om dat te doen is het hoog tijd dat wereldleiders nu in actie komen! 

Lees meer over onze campagne voor mensenrechtenverdedigers en kom ook in actie.

Auteur: 
Guadalupe Marengo, Hoofd van het Global Human Rights Defenders Programme, Amnesty International
hier niet op duwen