VS: Beperkingen en verboden op abortus zijn schadelijk en schenden mensenrechten

Het rapport, Abortion in the USA: The Human Rights Crisis in the Aftermath of Dobbs, bevat verhalen van mensen uit het hele land die schade hebben ondervonden van beperkende wetten en praktijken in hun staat. Hiermee wordt een menselijk gezicht gegeven aan de vele manieren waarop mensen schade ondervinden wanneer hen het recht op abortus wordt ontzegd.

In 2022, in de zaak Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization, besloot het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten om de landelijke, grondwettelijke bescherming van het recht op abortus - tot dan dankzij de uitspraak in de eerdere zaak Roe v. Wade gegarandeerd - ongedaan te maken. Een enorme klap voor gendergelijkheid en het jammere startsein voor tal van staten om verboden en inperkingen in te voeren.

Naast verboden en andere beperkingen op abortus in 21 staten, vormen drempels voor medische noodhulp en pogingen om abortus te criminaliseren een bedreiging voor zwangere mensen en gezondheidswerkers. De crisis wordt volgens het rapport verder versterkt door valse en stigmatiserende informatie die wordt verspreid over abortus en door de ongekwalificeerde zorg die wordt verleend door zogenaamde 'crsisiszwangerschapscentra', vaak geleid door anti-abortusactivisten.

“Deze drempels, beperkingen en verboden creëren een scenario waarin de toegang van een individu tot abortuszorg afhangt van waar ze wonen en welke middelen ze hebben”, zegt Jasmeet Sidhu, senior onderzoeker bij Amnesty International USA.

“Toegang tot reproductieve zorg, inclusief abortus, zou niet mogen afhangen van de staat waarin iemand woont of de mogelijkheid die iemand heeft om naar een andere staat te reizen. De huidige realiteit is dat sommige mensen geen toegang hebben tot abortuszorg, en dat is niet hoe mensenrechten zouden moeten werken.”

Dr. Amna Dermish is een gynaecoloog uit Texas met een specialisatie in complexe gezinsplanning. In het rapport zegt ze:

“Ik had lang het gevoel dat ik aan het winnen was, elke dag dat ik naar deze kliniek kon komen en patiënten kon zien. Dobbs leek dat allemaal weg te nemen. Ik ben er nog steeds niet overheen. Het was verschrikkelijk. Ik had elke dag paniekaanvallen. Geen enkele zorgverlener zou zich ooit in zo'n situatie mogen bevinden. En belangrijker: geen enkele patiënt zou zich ooit in een situatie mogen bevinden waarin een zorgverlener hem de nodige zorg zou kunnen verlenen maar daarin wordt tegengehouden door de overheid.”

Schrijnende discriminatie

Het rapport brengt de wijdverspreide schade en discriminatie aan het licht die mensen doorheen de VS ervaren aan de hand van diepte-interviews met zwangere mensen, families, pleitbezorgers, deskundigen op het gebied van de volksgezondheid en gezondheidswerkers in staten met een abortusverbod. De schrijnende verhalen maken duidelijk dat alle zwangerschappen verschillend zijn en dat elke zwangere persoon het recht moet hebben om zelf te beslissen over een abortus, zonder inmenging van de overheid.

In het rapport staan voorbeelden van mensen die honderden kilometers reisden voor een abortus. Anderen die het zich niet konden veroorloven om te reizen, werden gedwongen om hun zwangerschap tegen hun wil uit te dragen. Er zijn ook verhalen over mensen die gedwongen werden hun zwangerschap te voldragen in situaties waarbij het ging om verkrachting van minderjarigen, ernstige afwijkingen aan de foetus of gezondheidsrisico's voor de zwangere persoon.

“Het was een afschuwelijk gevoel om aan de dokter te moeten uitleggen dat [mijn tienerdochter] verkracht was en hem dan te horen vertellen dat hij niets kon doen om te helpen”, getuigde een moeder uit Mississippi. Ze moest meer dan zeven uur reizen naar een abortuskliniek in Illinois en $1.595 betalen voor de abortus van haar dochter en bijna $500 voor een hotel.

Sommige zwangere personen vermeden om een arts op te zoeken toen ze een miskraam kregen, uit angst dat ze als crimineel zouden worden behandeld. Anderen konden geen arts of zorg vinden vanwege een gebrek aan noodhulp en de vrees bij zorgverleners dat ook zij vervolgd zouden worden voor het verlenen van noodzakelijke zorg aan een patiënt.

Taylor uit Texas zei dat ze haar gezondheidszorg moest regelen via “willekeurige” zoekopdrachten op internet. “Zelfs het invoeren van de zoekopdrachten maakte me nerveus. Het geval van een Texaanse vrouw die gearresteerd en gevangengezet werd omdat ze abortuspillen had ingenomen was nog vers in mijn geheugen... Ik was bang om mijn dokter te bellen voor het geval er een meldingsplicht zou komen”, zei ze.

“Sommige van deze wetten zijn uiterst verwarrend en bijna onmogelijk om te doorgronden. De huidige situatie is een aanslag op de rechten van zwangere mensen met angst en stigma’s tot gevolg. Gezondheidswerkers worden in vreselijke situaties gebracht en uiteindelijk krijgen zwangere mensen niet de zorg die ze nodig hebben. We bevinden ons in een ongekende crisis”, aldus Jasmeet Sidhu.

Bijzonder zware impact op gemarginaliseerde gemeenschappen

Het verbod op abortus en ander beperkend beleid van staten hebben een onevenredig grote impact op de meest gemarginaliseerde gemeenschappen, die al te maken hebben met meerdere vormen van discriminatie. Het rapport toont de impact op zwangere personen die behoren tot een minderheidsgroep en bevat verhalen van zwarte vrouwen, vrouwen van de oorspronkelijke bevolking, vrouwen zonder verblijfsdocumenten, LGBTI+ personen, vrouwen met een beperking, vrouwen die op het platteland wonen of een laag inkomen hebben.

“Na Dobbs is de vraag naar [zwarte] doula's zeker gestegen, omdat mensen gedwongen worden om te bevallen”, zegt D'Andra Willia van het Afiya Center. “We hebben de laatste tijd veel traumatische situaties gezien in onze gemeenschap vanwege covid en het feit dat mensen gedwongen werden om thuis te blijven bij hun misbruikers. Gezondheidscomplicaties, economische problemen en daarbovenop gedwongen worden om te bevallen, terwijl velen nog te maken hebben met postnatale en andere problemen. Het is zwaar.”

Een Latina vrouw in Texas was zwanger van een tweeling en kreeg na 12 weken te horen dat bij één van de tweelingen een fatale aandoening in de baarmoeder was vastgesteld die het leven van de andere tweeling zou kunnen bedreigen. Ze beschrijft hoe ze gedwongen werd om de staat uit te reizen om de levensvatbare foetus te redden.

“Dit was de meest traumatiserende ervaring van mijn leven en een die onnodig veel erger werd gemaakt door deze onlogische en gevaarlijke wetten. Deze verboden maken het nog ingewikkelder, nog meer taboe en moeilijker om toegang te krijgen tot de juiste medische zorg”, zei ze.

Het rapport bevat een uitgebreide lijst met aanbevelingen voor staten en federale overheden. Zo moet er federale bescherming komen voor het recht op abortus en moet ervoor gezorgd worden dat er gelijke toegang tot abortus is door middel van medicijnen en moet gezondheidszorg in noodgevallen worden gegarandeerd. Het rapport dringt er bij de VS op aan om internationale mensenrechtenverdragen te ratificeren die ervoor zorgen dat zwangere mensen toegang hebben tot de zorg die ze nodig hebben.

“Iedereen, waar ook ter wereld, moet de vrijheid hebben om zelf te beslissen over de eigen lichamelijke autonomie en reproductieve gezondheid. Terwijl we toewerken naar het doel op de langere termijn om federale bescherming voor het recht op abortus te garanderen, kunnen mensen in sommige staten deze herfst een belangrijke stap zetten door te stemmen op initiatieven om het recht op abortus in hun staat te beschermen”, besluit Jasmeet Sidhu.