Vluchtelingen en andere migranten hebben de zekerheid van hun thuisland moeten opgeven voor de gevaarlijke weg naar veiligheid en een betere toekomst.
Vaak hangt hun lot af van mensensmokkelaars, die voor grof geld een veilige overtocht beloven. De reis is zwaar en vol hindernissen. Vrouwen, meisjes en minderjarigen die alleen op weg zijn, lopen extra gevaar op misbruik en andere schendingen van hun rechten. Amnesty trekt zich hun lot aan door aanwezig te zijn op het terrein en door te documenteren waar rechten van migranten met voeten getreden worden.
In 2017 rapporteerden we over de vluchtelingencrisis in Myanmar. We toonden hoe de Rohingya gevangenzitten in een wreed systeem van geïnstitutionaliseerde discriminatie. Volgens Amnesty komt de situatie neer op apartheid. We klaagden ook de verdrijving aan van Rohingya naar andere landen.
We vroegen opnieuw aandacht voor de Syrische vluchtelingen. De deal van Europa met Turkije maakt het voor Syriërs bijna onmogelijk om Europa te bereiken en velen stranden in Turkije. De Europese Unie houdt vol dat de deal een succes is, maar niets is minder waar. De vluchtelingen die in Turkije blijven vastzitten, moeten het stellen zonder behoorlijk statuut, degelijke opvang, gezondheidszorg en legaal werk. Het is een leugen dat Turkije de nodige bescherming biedt.
Wie dan toch de oversteek riskeert naar een Grieks eiland, komt terecht in kampen, in erbarmelijke omstandigheden, zonder behoorlijke gezondheidszorg of voorzieningen. De situatie duurde nu al de tweede winter op rij voort, zonder dat Griekenland of Europa het initiatief namen voor een oplossing.
Ook vanuit Libië proberen migranten Europa te bereiken. Amnesty’s onderzoek daar bracht een schokkende realiteit aan het licht. Migranten worden er uitgebuit door mensensmokkelaars en gewapende bendes. Op bescherming van de Libische overheid kunnen ze niet rekenen. Libië is een failed state, zonder effectief centraal gezag. Ook de kustwacht en de detentiecentra misbruiken en folteren er zelfs migranten. Ze doen dat ongestraft. Toch geeft de Europese Unie steun en bijstand aan de kustwacht en aan de detentiecentra. Dit maakt Europa medeplichtig aan ernstige schendingen van mensenrechten.
Veilige en legale oplossingen voor vluchtelingen en migranten zijn nochtans mogelijk. Vluchtelingen hervestigen kan bijvoorbeeld zorgen voor een duurzaam perspectief. Daar komt Amnesty International voor op. Bij de Verenigde Naties, bij de Europese Unie en bij de Belgische overheid.