Turkije: op zoek naar asiel
Mensen die aan de grenzen van Turkije asiel aanvragen, lopen dagelijks gevaar omdat de Turkse autoriteiten hen geen internationale bescherming verlenen. Dat staat vandaag te lezen in een nieuw rapport van Amnesty International.
Het rapport "Stranded: Refugees in Turkey denied protection" beschrijft de obstakels waaraan vluchtelingen onderworpen worden eens ze Turks grondgebied hebben bereikt.
"De risico’s die deze mensen nemen om in Turkije te geraken, illustreert hun wanhoop. Turkije hanteert echter dubbele standaarden en weigert deze mensen te erkennen als vluchteling," zegt Lore Van Welden, woordvoerster van Amnesty International Vlaanderen.
Turkije is het enige land en ondertekenaar van de Vluchtelingenconventie dat geen onderdanen van landen buiten de Raad van Europa erkent als vluchteling. Dit resulteert in een toenemende groep van mensen die nood hebben aan internationale bescherming maar aan wie dit wordt geweigerd.
In Turkije bepaalt het VN-Vluchtelingenagentschap UNHCR de vluchtelingenstatus. Het agentschap bemiddelt ook de hervestiging van erkende vluchtelingen in derdelanden.
Volgens officiële gegevens ontving UNHCR in 2006 4.550 nieuwe asielaanvragen vanuit niet-Europese landen. In 2008 steeg dit aantal naar 12.980. De meesten onder hen kwamen uit Iran, Irak, Afghanistan en Somalië. Bovendien verblijven mogelijks vele duizenden mensen illegaal op Turks grondgebied – hierover zijn geen betrouwbare statistieken beschikbaar.
In Turkije hebben asielzoekers minimale toegang tot gezondheidszorg, geschikte huisvesting en werk. Dit is in strijd is met de internationaalrechtelijke verplichtingen van Turkije.
De Turkse overheid verplicht ook mensen om terug te keren naar landen waar ze het risico lopen te worden blootgesteld aan ernstige mensenrechtenschendingen. Dit is eveneens in strijd met het internationaal recht.
In april 2008 ontving Amnesty International informatie over een Irakese familie die gearresteerd werd in Zuid-Turkije nadat ze Bagdad waren ontvlucht. De politie weigerde echter toe te geven dat de familie vastgehouden werd en ontzegde hen de mogelijkheid om asiel aan te vragen, ondanks een verzoek van UNHCR in hun naam. De familie werd onder dwang teruggebracht naar Irak, ook al werd er voor hun leven gevreesd.
“De Turkse autoriteiten schenden de rechten van asielzoekers op regelmatige basis vanaf het moment dat zij proberen het land binnen te komen. De schendingen gaan door tijdens de behandeling van de asielaanvraag en nadat hen de vluchtelingenstatus wordt toegekend,” zegt Lore Van Welden.
Asielzoekers worden vaak voor geruime tijd opgesloten in slechte omstandigheden, zonder voldoende voedsel en zonder een duidelijke rechtvaardiging voor de detentie. Mensen kunnen worden uitgewezen zonder een adequate wettelijke procedure te hebben doorlopen en moeten gedwongen terugkeren naar een land waar hun leven in gevaar is.
Een Afghaanse burger vertelde Amnesty over zijn behandeling in detentie in het westen van Turkije: "Als we hen geen geld gaven, sloegen ze ons. Ze gebruikten ons geld om ons terug te sturen naar Afghanistan."
In april 2008 verdronken vier mensen nadat een groep van 18 mensen gedwongen werd om de Tigris rivier over te zwemmen die Turkije scheidt van Irak nadat Irakese autoriteiten hadden geweigerd hen opnieuw toe te laten tot het grondgebied.
In september 2008 werden 24 Oezbeekse vluchtelingen, onder wie 15 kinderen, onder dwang teruggebracht naar Iran door Turkse veiligheidsagenten. Tijdens de deportatie werden leden van de groep geslagen en werden de meisjes bedreigd met verkrachting. In Iran werd de groep gegijzeld door een onbekende groepering die hen bedreigde met de dood. Ze werden vrijgelaten na het betalen van $5.000 losgeld en keerden illegaal terug naar Turkije. In oktober werd de groep opnieuw overgebracht naar Iran. Volgens informatie van mensenrechtenactivisten leeft de groep nu hoog in de bergen dicht bij de grens nadat Iraanse autoriteiten hen de toegang tot het grondgebied hebben geweigerd en lijden de kinderen honger.
Amnesty International roept de Turkse autoriteiten op om een eerlijke asielprocedure door te voeren in hun nationale wetgeving en te implementeren. Alle personen die nood hebben aan internationale bescherming moeten erkend worden en bescherming krijgen. Alle rechten van asielzoekers en vluchtelingen moeten volledig gegarandeerd zijn.
