Strijd voor rechten van inheemse volkeren in Colombia duurt voort
Luis Fernando Arias is de secretaris-generaal van de Organización Nacional Indígena de Colombia. Bekijk het interview.
In Colombia bestaan zo’n 100 inheemse volkeren of etnische groepen. Zo’n 10 volkeren zijn met uitsterven bedreigd. De inheemse bevolking vormt ondanks de grote verscheidenheid slechts een kleine minderheid in Colombia. Ze maken slechts een paar procenten uit van de totale bevolking of iets meer dan één miljoen mensen op zo’n 44 miljoen inwoners in Colombia.
ONIC ontstond in 1982 tijdens het eerste nationaal inheems congres. Ze beschouwen de organisatie als één grote 'maloka'. Een maloka is het centrale huis van elke gemeenschap, dikwijls in de vorm van een kiosk waar de gemeenschapsbeslissingen genomen worden, waar men de wijsheid over het universum leert en waar ook religieuze activiteiten plaatsvinden. Het is de ontmoetingsruimte bij uitstek en een toevluchtsoord voor de hele gemeenschap.
Ook al heeft Colombia op papier een Grondwet die de rechten van de inheemse en Afro-Colombiaanse bevolking respecteert, toch blijven deze wetten in de praktijk dikwijls een vodje papier. ONIC voert permanent strijd voor de rechten van inheemse volkeren. Ze vatten die samen in vier woorden: unidad (eenheid), tierra (grond), cultura (cultuur) en autonomía (autonomie).
Centraal staat de strijd voor de grond, het collectief bezit van de 'resguardos'. In principe bezitten de inheemsen in Colombia 20% van de grond, maar het gaat dikwijls over onherbergzame gebieden. Wanneer er bv. grondstoffen gevonden worden, wordt er heel dikwijls geen rekening gehouden met hun recht op controle over hun territoria.
De ONIC levert veel inspanningen om hun geschiedenis, cultuur en tradities te verdedigen, bv. door tweetalige opvoeding, en herwaardering van hun traditionele geneeswijzen, enz… Door hun vreedzame strijd voor hun rechten zijn ze zelf vaak slachtoffer van ernstige mensenrechtenschendingen door alle partijen in het Colombiaans intern gewapend conflict.
De inheemsen hebben in Colombia vaak het voortouw genomen in de sociale strijd. Zo organiseerde de ONIC in 2008 nog een 'gran minga', het inheems woord voor het gemeenschapswerk. Op 12 oktober begon een mars vanuit de Cauca naar Bogotá om hun rechten op te eisen. 12 oktober is een symbolische dag, verjaardag van de 'ontdekking van Amerika', het begin van de kolonisatie, maar ook het begin van het inheems verzet, ‘resistencia’ tegen de kolonisatie.
Luis Fernando Arias is de huidige secretaris-generaal van de ONIC. Voorzitter is Luis Evelis. Zij zijn beiden mensen van het 'gesproken' woord, wat in hun cultuur erg belangrijk is. Heel veel wijsheid wordt mondeling overgeleverd van generatie op generatie.
Interview afgenomen door Amnesty International Belgique francophone.