Tot vandaag moest er volgens de Sloveense wet dwang of geweld hebben plaatsgevonden voordat seks zonder instemming als verkrachting werd erkend. Dat is in strijd met het Verdrag van Istanbul. Dat verdrag stelt dat verkrachting en alle andere seksuele handelingen zonder instemming strafrechtelijke misdrijven zijn. Met deze wetswijziging zet Slovenië dit recht.
De wetswijziging is een historische overwinning en een belangrijke stap naar verandering van cultuur, denkbeelden en gedrag in Slovenië. Het is te danken aan een jarenlange strijd van slachtoffers van verkrachting dat anderen vanaf nu in Slovenië niet meer hoeven mee te maken wat zij moesten doorstaan.
Nils Muižnieks van Amnesty International: ‘Het is ongelooflijk dat Slovenië pas het dertiende land binnen Europa is dat het simpele feit erkent dat seks zonder instemming verkrachting is. Maar er is een positieve trend gaande; steeds meer landen passen hun wettelijke definitie van verkrachting aan.’
De nieuwe definitie van verkrachting die steeds meer landen aannemen, gaat uit van het expliciete ‘ja betekent ja’-instemmingsmodel. Hierdoor is het niet langer nodig dat er sprake was van dwang, het gebruik van dreigementen of geweld of het onvermogen zichzelf te verdedigen om een seksueel misdrijf als verkrachting aan te merken.
‘Er moet nog steeds veel werk verzet worden om diepgewortelde denkbeelden over verkrachting en schadelijke genderstereotypen te doorbreken. Maar vandaag vieren we deze vooruitgang’ , zegt Muižnieks.
Ook België, Kroatië, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Griekenland, IJsland, Ierland, Luxemburg, Malta, Zweden en het Verenigd Koninkrijk erkent seks zonder instemming als verkrachting. Spanje werkt aan een herziening van de wettelijke definitie van verkrachting en ook in Nederland ligt er een wetsvoorstel klaar om de definitie te herzien.
Dat in de Belgische strafrechtelijke bepalingen rond verkrachting instemming centraal staat, betekent volgens Amnesty allerminst dat de strijd gestreden is: seksueel geweld komt in België erg vaak voor. Het is een prangend mensenrechtenprobleem dat een doortastende, effectieve en gecoördineerde aanpak vraagt op alle beleidsniveaus. Amnesty International voert daarom sinds maart 2020 campagne waarin ze de Belgische overheden oproept een topprioriteit te maken van de strijd tegen seksueel geweld.