Rusland: Kinderen in het vizier van genadeloze campagne om kritiek op de oorlog te stoppen
Russische autoriteiten nemen almaar driestere represailles tegen kinderen en hun families die als dissident worden gezien. Vooral wie de Russische agressie in Oekraïne bekritiseert komt in het vizier van de nietsontziende aanval op de vrije meningsuiting. Dat blijkt uit een nieuwe briefing die Amnesty International vandaag publiceert.
De briefing Russia: “Your children will go to an orphanage”: Children and the Crackdown on Protest, beschrijft hoe de Russische autoriteiten kinderen het recht op vrije meningsuiting ontzeggen, hen en hun families als doelwit kiezen omdat ze tegen de oorlog zijn en hen indoctrineren met oorlogspropaganda.
Kinderen worden ook gebruikt om druk uit te oefenen op volwassenen die tegen de oorlog zijn, in het bijzonder door gezinnen te scheiden, te dreigen met het intrekken van ouderlijke rechten en zelfs door kinderen in instellingen te plaatsen.
Politieke aanval op kinderen
“Ondanks alle praatjes van het Kremlin over familiewaarden, wordt juist de band tussen kinderen en hun ouders schaamteloos misbruikt om afwijkende meningen de kop in te drukken. In deze politiek gemotiveerde aanval op kinderen zijn zelfs scholen en leraren instrumenten geworden van vervolging en willekeurige inmenging door de staat. Scholen indoctrineren kinderen met valse, door de overheid voorgeschreven verhalen en geven andersdenkenden direct aan bij de politie- en veiligheidsdiensten,” aldus Oleg Kozlovsky, Rusland-onderzoeker bij Amnesty International.
“Mensen die hun ongenoegen uiten over de oorlog zijn bijzonder kwetsbaar voor dreigementen van gedwongen scheiding van families of het ontnemen van ouderlijke rechten. Zelfs een klein risico op zulke represailles is al afschrikwekkend genoeg om veel mensen ervan te weerhouden hun stem te laten horen.”
Kinderen en hun ouders of voogden die zich verzetten tegen de Russische aanvalsoorlog, worden het doelwit van represailles. Dit gebeurt via onderwijsinstellingen en met repressieve middelen zoals opsluiting in een instelling, willekeurige arrestaties, huiszoekingen en strafrechtelijke vervolging van kinderen.
Ernstige gevolgen voor de gezondheid van kinderen
Deze aanvallen hebben geleid tot ernstige gevolgen voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid van kinderen, waaronder stressgerelateerde aandoeningen en trauma's. Gezinnen ondervinden financiële gevolgen wanneer ouders of voogden worden vervolgd, wat leidt tot economische problemen en verstoring van het onderwijs aan de kinderen. Sommige gezinnen moeten uiteindelijk het land verlaten om strafvervolging of gedwongen scheiding te voorkomen.
Op 5 oktober 2022 werd de 10-jarige Varvara (Varya) Galkina door de politie in Moskou ondervraagd over haar WhatsApp-profielfoto, waarop een tekening in anime-stijl stond die Oekraïne steunde. De politie bedreigde haar moeder, Elena Jolicoeur, en deed een huiszoeking bij hen thuis. Nadat ze een bevel had gekregen om deel te nemen aan een “preventief” programma voor “ouders die hun plichten niet goed vervullen”, ontvluchtte Elena Rusland met haar twee dochters uit angst voor verdere vervolging.
Op 22 november 2023 werd Yegor Balazeykin uit Sint-Petersburg in het noordwesten van Rusland door een militaire rechtbank veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf. Dit omdat hij 10 maanden eerder flessen diesel en terpentijn naar twee militaire dienstplichtcentra had gegooid, wat in Rusland een wijdverbreide vorm van protest is tegen de oorlog in Oekraïne. Hij was 16 jaar oud ten tijde van de incidenten. Zijn acties, die geen schade veroorzaakten, werden buitenproportioneel bestempeld als “terroristische aanvallen”. Aangezien “terroristische” zaken berecht worden door militaire rechtbanken, is er niet veel bekend over de omstandigheden van andere zaken die vergelijkbaar zijn met die van Balazeykin.
De twaalfjarige Maria Moskalyova uit Jefremov, centraal Rusland, werd op 1 maart 2023 gescheiden van haar vader, Aleksei Moskalyov, en in een weeshuis geplaatst. Dat was na een bijna een vol jaar durende campagne om haar familie te vervolgen. De reden hiervoor was een anti-oorlogstekening die ze in april 2022 op school had gemaakt. Ze werd door de schoolleiding bij de politie aangegeven.
Aleksei Moskalyov, haar alleenstaande vader, werd eerst beboet en later veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee jaar in een strafkolonie voor het “herhaaldelijk in diskrediet brengen van de Russische strijdkrachten” vanwege zijn opmerkingen op sociale media. In het weeshuis ervoer Maria stress en isolatie. Na grote publieke verontwaardiging mocht ze uiteindelijk bij haar andere familieleden wonen.
Op 24 september 2022 arresteerde de politie in Oelan-Oede, Republiek Boerjatië, in het oosten van Siberië, op willekeurige wijze oppositieactiviste Natalja Filonova tijdens een vreedzaam protest tegen de mobilisatie van reservisten voor de oorlog in Oekraïne. Op beschuldiging van “geweld tegen een vertegenwoordiger van de autoriteiten”, wat ze ontkent, werd ze na enkele maanden huisarrest in een detentiecentrum geplaatst. Haar 16-jarige pleegzoon Vladimir Alalykin, die een handicap heeft, werd in een weeshuis geplaatst. Vladimir mocht het proces van zijn pleegmoeder niet bijwonen. Op 31 augustus 2023 werd ze veroordeeld tot twee jaar en tien maanden gevangenisstraf. Vladimir moest in het weeshuis blijven, waar hij 18 jaar werd.
Amnesty’s oproep
“In deze omgekeerde wereld die Rusland aan het worden is, vormen de politie, de rechtbanken en zelfs scholen een onmiddellijke bedreiging als je een kind bent en het niet eens bent met de regering,” zei Oleg Kozlovsky.
Amnesty International dringt er bij de Russische autoriteiten op aan om het recht van kinderen op vrijheid van meningsuiting, vereniging en vreedzame vergadering te respecteren en te beschermen, en ervoor te zorgen dat deze rechten zonder angst voor vergelding kunnen worden uitgeoefend. Ze moeten stoppen met het beperken of verwijderen van ouderlijke rechten en het in hechtenis nemen van kinderen als straf voor het uitoefenen van mensenrechten of het protesteren. Sociale diensten en kinderrechtencommissarissen moeten handelen in het hoger belang van het kind en de internationale mensenrechtennormen naleven.
De Russische autoriteiten moeten een einde maken aan het berechten van burgers, vooral kinderen, voor militaire rechtbanken en het rechtssysteem niet langer gebruiken om afwijkende meningen te vervolgen. Er moet een einde komen aan oorlogspropaganda en politieke indoctrinatie op scholen.
Amnesty International roept op tot de onmiddellijke vrijlating van Aleksei Moskalyov, Natalya Filonova en anderen die gevangen zitten omdat ze vreedzaam hun rechten uitoefenden. Ongegronde terrorisme-gerelateerde aanklachten tegen individuen als Yegor Balazeykin moeten worden ingetrokken.
