Rapport: restrictieve wetgeving legt ngo’s het zwijgen op
Burgerinitiatieven, ngo’s, mensenrechtenverdedigers en andere maatschappelijke organisaties die zich uitspreken over onrechtvaardige wetten en overheidspraktijken liggen steeds vaker onder vuur. Amnesty’s rapport “Laws designed to silence – the global crackdown on civil society organisations” geeft aan dat het om een wereldwijde, alarmerende trend gaat.
De laatste tien jaar zien we een opmars in de introductie en toepassing van wetten die het recht op vereniging inperken. Tijdens de voorbije twee jaar werden er wereldwijd bijna 40 beperkende wetsvoorstellen en -ontwerpen ingediend of aanvaard. Ten minste 50 landen beschikken over restrictieve wetgeving. In verschillende van die landen verspreidt de overheid een negatief discours dat een vijandig klimaat creëert voor zij die opkomen voor mensenrechten.
WAAROM DEZE DRACONISCHE RESTRICTIES?
De toename van repressieve wetten wordt om verschillende redenen gerechtvaardigd. De argumenten gaan van nationale veiligheid en bezorgdheid over buitenlandse inmenging, tot de nood om de nationale identiteit, eigen waarden en moraal, religie of economische vooruitgang te beschermen.
ENKELE VOORBEELDEN UIT HET RAPPORT:
INDIA
In 2010 werd in India een wet geïntroduceerd om de “nationale belangen” te beschermen. Middenveldorganisaties kunnen sindsdien geen buitenlandse fondsen meer ontvangen als ze hiervoor geen licentie hebben. De wet bevatte een lijst met individuen en organisaties die geen buitenlandse fondsen meer mochten ontvangen. In 2014 werd een rapport gelekt waarin stond dat ngo’s die buitenlandse fondsen ontvangen, waaronder Greenpeace, Cordaid, Amnesty International en ActionAid, gebruikt worden voor het buitenlands beleid van westerse overheden. Deze ngo's werden ervan beschuldigd een negatieve impact te hebben op de economische groei van het land en India in diskrediet te willen brengen op internationale fora. Twee jaar later annuleerde de overheid de licentie van duizenden ngo’s wiens activiteiten zogenaamd ingingen tegen de nationale belangen.
Lees wat er in 2018 met Amnesty India en Greenpeace gebeurde
TURKIJE
Net na de mislukte coup in juli 2016 werd in Turkije de noodtoestand uitgeroepen. De overheid legde in sneltempo de onafhankelijke rechtsspraak aan banden, zette mediakanalen op non-actief en sloot journalisten op zonder proces. Perskaarten en paspoorten werden ingetrokken, sociale media gecensureerd. De noodtoestand mag dan wel opgeheven zijn, tussen 2016 en 2018 werden maar liefst 8 decreten aanvaard die ingaan tegen het recht op vereniging en de organisatie van activiteiten.
Zo wordt bijvoorbeeld sinds augustus 2018 de vreedzame wake van de Zaterdagmoeders niet langer toegestaan.
NICARAGUA
Sinds de protesten in april 2018 voert de Nicaraguaanse overheid een strategie van repressie. Vreedzame betogers krijgen te maken met buitensporig geweld, mensenrechtenverdedigers worden gecriminaliseerd, de media ligt onder vuur en er heerst bovendien een ban op demonstraties.
Begin december 2018 werd de toestemming ingetrokken voor een betoging van het Nicaraguaanse Centrum voor Mensenrechten (CENIDH) die nog diezelfde maand gepland stond. Een paar dagen later werd de organisatie gestript van haar rechtspersoonlijkheid omdat ze zogezegd niet voldeed aan bepaalde administratieve verplichtingen. CENIDH werd ervan beschuldigd het land te willen destabiliseren.
NGO’S & MENSENRECHTENVERDEDIGERS CRUCIAAL VOOR VERANDERING EN VOORUITGANG
Amnesty International benadrukt dat organisaties of individuen die opkomen voor mensenrechten een voorwaarde zijn voor verandering en vooruitgang in een samenleving. Hun werk is een onmisbare toetssteen voor machthebbers en politici. Door mensenrechtenverdedigers het zwijgen op te leggen, komen ieders rechten in het gedrang. We hebben vakbonden nodig om onze arbeidsrechten te verzekeren, milieuorganisaties om klimaatverandering en de gevolgen ervan op de agenda te houden en aan te pakken, en mensenrechtenorganisaties om de doodstraf en folterpraktijken wereldwijd te stoppen. Dankzij feministen, holebi-activisten en alle mensen die opkomen voor de rechten van migranten, vluchtelingen en minderheidsgroepen voelen onderdrukte mensen zich gehoord en kunnen we samen hun levenssituatie verbeteren.
