Qatar: wereldwijde enquête toont overweldigende vraag naar compensatie door FIFA van WK-arbeidsmigranten

Uit een nieuwe wereldwijde peiling in opdracht van Amnesty International blijkt dat 77% van de ondervraagden in België voorstander is dat de FIFA arbeidsmigranten compenseert die schade hebben geleden tijdens de voorbereidingen op het WK 2022 in Qatar. Dit ligt hoger dan het wereldwijde cijfer van 73%. De steun onder de volwassen Belgische bevolking stijgt zelfs tot 85% onder degenen die aangaven waarschijnlijk minstens één wedstrijd van het toernooi te zullen volgen (tegenover 84% wereldwijd).

Uit de YouGov-peiling, waaraan meer dan 17.000 volwassenen in 15 landen hebben deelgenomen, blijkt ook dat een overweldigende meerderheid (69% in België, 67% wereldwijd) wil dat hun nationale voetbalbond zich publiekelijk uitspreekt over de mensenrechtenkwesties in verband met het WK van 2022 in Qatar, onder meer door het voorstel ter compensatie van arbeidsmigranten te ondersteunen. Dit cijfer loopt op tot 72% onder zij die aangeven het WK te zullen volgen.

“Deze bevindingen zijn een duidelijke boodschap voor de voetbaltop. Over de hele wereld zijn de mensen eensgezind in hun wens dat de FIFA stappen onderneemt om het lijden van de arbeidsmigranten in Qatar te vergoeden. Ze willen ook dat hun nationale voetbalbonden een veel krachtiger standpunt innemen,” aldus Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen. “Ook wij zetten de Belgische Voetbalbond (KBVB) aan om zich te blijven uitspreken over mensenrechtenkwesties gelinkt aan het WK 2022. En die vraag wordt gesteund door een ruime meerderheid van de Belgen. We roepen de Belgische Voetbalbond ook op om FIFA proactief en ondubbelzinnig te laten weten dat de KBVB compensatie wil zien voor arbeidsmigranten die uitgebuit werden in de voorbereiding op het WK.”

“Met minder dan 50 dagen tot de aftrap, tikt de klok door. Maar er is nog tijd voor de FIFA om de juiste beslissing te nemen. Supporters willen geen WK dat onuitwisbaar bezoedeld is door schendingen van de mensenrechten. Het verleden kan niet ongedaan worden gemaakt, maar een compensatieregeling is een duidelijke en eenvoudige manier waarop de FIFA en Qatar op z'n minst een zekere mate van genoegdoening kunnen bieden aan de honderdduizenden werknemers die dit toernooi mogelijk hebben gemaakt,” aldus Steve Cockburn, Amnesty International's hoofd Economische en Sociale Rechtvaardigheid.

De bevindingen ondersteunen de #PayUpFIFA-campagne die in mei 2022 werd gelanceerd door een coalitie van mensenrechtenorganisaties, waaronder Amnesty International, fanclubs en vakbonden. De FIFA wordt opgeroepen een fonds opzij te zetten om werknemers te compenseren en toekomstige misstanden te voorkomen. De coalitie eist dat de FIFA minimaal 440 miljoen dollar opzijzet voor het fonds - het equivalent dat de FIFA uitdeelt aan prijzengeld tijdens het wereldkampioenschap. De FIFA zal naar schatting 6 miljard dollar verdienen aan het toernooi.

Na de lancering van de campagne heeft de FIFA aan Amnesty International laten weten dat zij het voorstel in overweging neemt, maar tot op heden nog niet openbaar gereageerd.

De #PayUpFIFA-campagne heeft ook laten zien dat de nationale voetbalbonden door hun deelname aan het WK een verantwoordelijkheid dragen om arbeidsmigranten bij te staan in hun strijd voor genoegdoening. De Belgische, Deense, Nederlandse, Engelse, Duitse en Noorse voetbalbonden hebben tot nu toe hun steun betuigd aan het principe van compensatie wanneer ernaar gevraagd werd door journalisten, maar geen enkele voetbalbond heeft vooralsnog een officiële publieke verklaring afgelegd waarin de FIFA specifiek wordt opgeroepen om een dergelijk compensatieprogramma op te zetten.

Wereldwijde steun

YouGov ondervroeg 17.477 volwassenen in Argentinië, België, Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, Kenia, Mexico, Marokko, Nederland, Noorwegen, Spanje, Zwitserland, het VK en de VS. 54% van de ondervraagden zei waarschijnlijk minstens één WK-wedstrijd te zullen kijken. In België werden 1.002 volwassenen ondervraagd, waarvan 53% aangaf naar het WK te zullen kijken.

Wereldwijd zei bijna driekwart (73%) van de ondervraagden - en 84% van degenen die waarschijnlijk minstens één WK-wedstrijd zullen bijwonen - dat ze het voorstel zouden steunen dat de FIFA een deel van het geld dat het WK 2022 oplevert, zou gebruiken om arbeidsmigranten die tijdens de voorbereiding op het toernooi hebben geleden, te vergoeden. De steun was het grootst in Kenia, waar 93% van de ondervraagden het voorstel voor compensatie steunde. Duizenden Kenianen werken in Qatar, waar Amnesty International talrijke gevallen van misbruik heeft gedocumenteerd, waaronder dwangarbeid van Keniaanse veiligheidsagenten, bouwvakkers en huishoudelijk personeel.

In Mexico (86%), Spanje (83%), Argentinië (82%), Zwitserland (81%), Finland (79%) en België (77%), was meer dan driekwart van de ondervraagden voorstander van compensatie, terwijl de steun onder waarschijnlijke WK-kijkers nog hoger was - meer dan 80% in 11 van de 15 landen. Slechts 10% van de ondervraagden verklaarde zich te verzetten tegen compensatie door de FIFA, terwijl de overige 17% zei hierover geen mening te hebben.

Meer dan twee derde (67%) van de ondervraagden vindt ook dat hun nationale voetbalbond zich publiekelijk moet uitspreken over de mensenrechtenkwesties in verband met het WK 2022 in Qatar, onder meer door op te roepen tot compensatie voor arbeidsmigranten. De steun is het grootst in Kenia (93%) en overschrijdt de 70% in Spanje (74%), Finland (71%), Mexico (71%), Frankrijk (70%), Noorwegen (70%), Zwitserland (70%) en het VK (70%). De steun was opnieuw hoger (71%) bij degenen die waarschijnlijk minstens één wedstrijd van het toernooi zullen kijken.

#PayUpFIFA

Sinds 2010, toen de FIFA het WK 2022 aan Qatar gunde zonder een verbetering van de arbeidsbescherming te eisen, zijn honderdduizenden arbeidsmigranten het slachtoffer geworden van mensenrechtenschendingen bij de bouw en de uitbating van de stadions, hotels, transport en andere infrastructuur die nodig zijn voor de organisatie van het toernooi.

Amnesty International roept de FIFA en Qatar op een compensatieregeling op te zetten met volledige participatie van werknemers, vakbonden, de Internationale Arbeidsorganisatie en het maatschappelijk middenveld. De compensatieregeling moet worden opgesteld en een eerste bijeenkomst moet worden gehouden tussen de belangrijkste belanghebbenden, voordat het toernooi op 20 november 2022 van start gaat.

De compensatieregeling moet niet alleen een reeks compensatiekosten dekken, waaronder de terugbetaling van onbetaalde lonen, de buitensporige wervingskosten die honderdduizenden werknemers hebben betaald, en de vergoeding van letsel en sterfgevallen, maar moet ook initiatieven ondersteunen om de rechten van werknemers in de toekomst te beschermen.

Achtergrond

De volledige lijst met resultaten van de opiniepeiling is hier beschikbaar.

De reactie van de FIFA op het rapport van Amnesty International over de nood tot compensatie in mei 2022 is te vinden in de bijlage bij het rapport. Het rapport ging vergezeld van een open brief aan FIFA-voorzitter Gianni Infantino van Amnesty International en een coalitie van mensenrechtenorganisaties, vakbonden en fanclubs.

Sinds 2018 heeft Qatar een reeks belangrijke arbeidshervormingen doorgevoerd die de rechten van werknemers moeten verbeteren, maar het gebrek aan handhaving betekent dat ernstige misstanden blijven bestaan. Verbeteringen voor arbeiders op officiële FIFA-locaties, zoals stadions, werden in 2014 ook ingevoerd via de Worker Welfare Standards van het Supreme Committee, maar deze normen worden niet universeel nageleefd en hebben slechts betrekking op een minderheid van de honderdduizenden arbeiders op WK-gerelateerde projecten.

Eén positief initiatief dat in 2018 werd gelanceerd door het Qatarese orgaan dat verantwoordelijk is voor de organisatie van het WK, het Supreme Committee, omvat een overeenkomst met aannemers op officiële WK-locaties om de wervingskosten van 48.000 werknemers terug te betalen. Deze overeenkomst heeft echter geen betrekking op de honderdduizenden werknemers van andere infrastructuurprojecten, zoals vervoer, nutsvoorzieningen en hotels, die essentieel zijn voor het WK.

Alle cijfers, tenzij anders vermeld, zijn afkomstig van YouGov Plc. De totale steekproefomvang bedroeg 17.477 volwassenen. De peiling werd afgenomen tussen 16 augustus en 6 september 2022. De enquête werd online uitgevoerd. De cijfers zijn statistisch representatief voor de betrokken landen.

LEES MEER