Overwinningen voor mensenrechten in 2024
Door jouw inspanningen en die van talloze andere Amnesty-supporters zijn wereldwijd mensen vrijgelaten, en hebben velen de gerechtigheid gekregen die ze verdienen. Succesverhalen bewijzen dat actievoeren echt het verschil maakt. Uit een lange lijst van successen lichten we hieronder enkele van de meest in het oog springende uit.
Andorra: abortusactivist Vanessa Mendoza Cortés is vrijgesproken
De vrijspraak van abortusactivist Vanessa Mendoza Cortés in Andorra is een belangrijke stap voor de mensenrechten. Als voorzitter van de organisatie Stop Violències sprak ze in 2019 tijdens een VN-bijeenkomst haar zorgen uit over het totale abortusverbod in Andorra. Daaropvolgend werd zij aangeklaagd voor smaad, een zaak die haar werk als mensenrechtenverdediger 4 jaar lang heeft belemmerd.
Amnesty International en andere organisaties, zoals Centre for Reproductive Rights, voerden wereldwijd actie. Ze noemen de vrijspraak een overwinning, maar benadrukken dat Vanessa niet aangeklaagd had mogen worden.
Het is een sterk voorbeeld van hoe belangrijk internationale druk en solidariteit zijn in de strijd voor vrouwenrechten en vrijheid van meningsuiting.
Guatemala: vrijspraak gewetensgevangene Virginia Laparra is triomf voor gerechtigheid
Op 3 januari 2024 besloot een rechter in Guatemala City dat gewetensgevangene Virginia Laparra vrij kon gaan. Virginia is een voormalig anticorruptie-aanklager die bijna twee jaar onterecht vastzat in Guatemala. Haar arrestatie en veroordeling waren vergeldingsacties voor haar werk tegen corruptie en straffeloosheid in het land.
Voor Amnesty International was haar vrijlating een cruciale stap: Virginia Laparra had geen dag in de gevangenis mogen zitten en het is fantastisch dat ze herenigd werd met haar naasten.
Viginia Laparra werd op 8 juli 2024 alsnog veroordeeld. De rechter achtte haar schuldig, maar legde niet de maximale straf op, waardoor ze niet terug naar de gevangenis moet. Virginia kreeg in 2024 van de Belgische organisatie Guatebelga de Quetzal-prijs voor haar mensenrechtenwerk. Amnesty voerde wereldwijd campagne voor haar vrijlating.
Griekenland: mensen van hetzelfde geslacht mogen trouwen
In Griekenland kunnen mensen van hetzelfde geslacht nu ook trouwen. De nieuwe wet werd aangenomen na een intens debat. Griekenland is het 21e land in Europa dat deze vorm van gelijkheid wettelijk erkent. Hierdoor kunnen koppels van hetzelfde geslacht bovendien ook adopteren, een belangrijke overwinning voor gelijke rechten.
Despina Paraskeva-Veloudogianni, campagnecoördinator van Amnesty International Griekenland, benadrukt het belang van deze vooruitgang: “Deze wet geeft koppels van hetzelfde geslacht en hun kinderen de aandacht en rechten die hen lange tijd zijn geweigerd.”
Democratische Republiek Congo: journalist Stanis Bujakera is vrij
Na bijna zeven maanden onterechte detentie werd de prominente journalist Stanis Bujakera vrijgelaten. Stanis werd gearresteerd op 8 september 2023 op de luchthaven van Kinshasa. Zijn arrestatie was een directe aanval op de persvrijheid. Volgens de autoriteiten had hij een artikel geschreven dat de veiligheidsdienst linkt aan een moord op een oppositielid.
Zijn vrijlating is een belangrijke overwinning voor persvrijheid, maar benadrukt de aanhoudende strijd tegen onderdrukking van onafhankelijke journalisten. Amnesty International blijft zich inzetten om repressie en intimidatie van kritische stemmen wereldwijd tegen te gaan.
Kirgizië: Rita Karasartova en anderen zijn vrijgesproken
Rita Karasartova en minstens 22 andere vreedzame demonstranten uit Kirgizië zijn vrijgesproken in de zogenaamde ‘Kempir-Abad’-zaak. De groep werd onterecht beschuldigd van het plannen van massale opstanden en gewelddadige pogingen om de regering omver te werpen. De aanklagers eisten op 10 juni 2023 nog straffen tot 20 jaar gevangenis, maar uiteindelijk kwam er gerechtigheid.
De zaak ontstond nadat Rita en andere activisten vreedzaam protesteerden tegen een overeenkomst die de controle over een belangrijk zoetwaterreservoir aan buurland Oezbekistan overdroeg. Hun zorg voor de toegang tot drinkwater leidde tot politiek gemotiveerde aanklachten. Rita bracht maanden door in een cel, zonder contact met haar familie, en stond later onder huisarrest. Rita liet weten dat ze veel steun heeft gehad aan de brieven en kaartjes die ze van Amnesty-activisten kreeg.
VK/VS: Julian Assange is vrijgelaten
Op 25 juni 2024 werd Julian Assange, oprichter van Wikileaks, vrijgelaten uit de zwaarbeveiligde Belmarsh-gevangenis in Engeland. Hiermee kwam een einde aan vijf jaar gevangenschap, grotendeels ten gevolge van Amerikaanse spionage-aanklachten.
Julian werd in 2019 gearresteerd en vastgezet in het Verenigd Koninkrijk. Hij stond terecht voor het publiceren van geheime militaire documenten in 2010, waarin stond dat de Verenigde Staten mogelijk oorlogsmisdaden pleegden in Afghanistan en Irak. In juni 2024 kwam Julian Assange tot een schikking waarin hij schuld bekende aan één aanklacht. Omdat hij zijn straf al had uitgezeten, werd hij vrijgelaten.
Rusland: Aleksandra Skochilenko en 15 andere activisten zijn vrij!
Op 1 augustus 2024 werd Aleksandra Skochilenko, samen met 15 andere activisten uit Rusland, vrijgelaten na een internationale ruilovereenkomst tussen Rusland en Belarus enerzijds en Duitsland, Noorwegen, Polen, Slovenië en de VS anderzijds.
Aleksandra Skochilenko werd in april 2022 gearresteerd nadat ze op creatieve wijze protesteerde tegen de Russische invasie van Oekraïne. In een supermarkt in Sint-Petersburg verving ze prijskaartjes van producten door kleine etiketten met feiten over de oorlog. Deze eenvoudige daad van verzet leidde tot een veroordeling voor het verspreiden van "valse informatie over het leger van de Russische Federatie". Ze kreeg een gevangenisstraf van zeven jaar.
Burundi: Journalist Floriane Irangabiye is eindelijk vrij
Op 16 augustus 2024 werd de Burundese journaliste Floriane Irangabiye vrijgelaten na bijna twee jaar willekeurige detentie. Ze werd in augustus 2022 gearresteerd tijdens een bezoek aan Burundi, terwijl ze woonde in Rwanda. Floriane werd beschuldigd van "ondermijning van de integriteit van het nationale grondgebied" door haar kritiek op de Burundese regering in een radioshow. De aanklager kon echter geen bewijs leveren voor de aanklacht van oproepen tot geweld.
In januari 2023 werd Floriane veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf na een onrechtvaardig proces. Haar beroep werd twee keer verworpen. Uiteindelijk verleende president Evariste Ndayishimiye haar gratie op 14 augustus 2024, en werd ze op 16 augustus vrijgelaten.
Floriane Irangabiye is terug samen met haar familie, maar haar strijd blijft een belangrijk symbool voor de verdediging van persvrijheid en mensenrechten in autoritaire regimes.
België: Hof van beroep erkent verantwoordelijkheid voor misdaden tegen de mensheid
Het hof van beroep in Brussel heeft in december 2024 een historische uitspraak gedaan door de Belgische staat te veroordelen voor misdaden tegen de mensheid gepleegd tijdens het koloniale bewind. De zaak werd aangespannen door vijf vrouwen, die tussen 1948 en 1952 in Belgisch Congo werden geboren als zogenaamde ‘metissen’: kinderen van een Afrikaanse moeder en een Europese vader. Zij werden destijds onder dwang bij hun moeders weggehaald, in religieuze instellingen geplaatst en van hun identiteit beroofd. Deze uitspraak is een positieve stap in de richting van het herstellen van deze historische onrechtvaardigheden.
