Oordeel Europees Hof over moord op Natalia Estemirova benadrukt de voortdurende straffeloosheid in Rusland
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft vandaag geoordeeld dat de Russische autoriteiten er niet in zijn geslaagd de moord op Natalia Estemirova naar behoren te onderzoeken. De prominente mensenrechtenactiviste werd in 2009 in Tsjetsjenië ontvoerd en vermoord.
‘Dit vonnis legt de straffeloosheid rond de moord op Natalia Estemirova bloot’, zegt Denis Krivosheev van Amnesty International. ‘In de twaalf jaar sinds Natalia werd vermoord, hebben ze niet alleen nagelaten de daders te identificeren en ter verantwoording te roepen, maar ze hebben ook gezwegen en waren zelfingenomen toen andere mensenrechtenverdedigers in Tsjetsjenië aan dezelfde gevaren werden blootgesteld, aangevallen, bedreigd en vervolgd.”
Schendingen in Tsjetsjenië
Sinds 2009 staan de mensenrechten in Tsjetsjenië steeds meer onder druk en is het maatschappelijk middenveld door de Tsjetsjeense autoriteiten buitenspel gezet. Tot op de dag van vandaag krijgen Estemirova’s collega’s bij de maatschappelijke organisatie Memorial doodsbedreigingen, worden ze willekeurig gearresteerd en gevangengezet. Veel journalisten en activisten werden gedwongen in ballingschap te gaan. Tientallen mensen zijn slachtoffer van gedwongen verdwijningen. De passiviteit van de Russische autoriteiten geeft de Tsjetsjeense leiders in feite een carte blanche om door te gaan met schenden van rechten en om iedereen die zich erover uitspreekt het zwijgen op te leggen.
Natalia Estemirova verloor haar leven omdat ze grove mensenrechtenschendingen in Tsjetsjenië vastlegde en openbaarde. De laffe moord moet volledig en onpartijdig worden onderzocht. Alle betrokkenen moeten worden opgespoord en berecht. Totdat dit gebeurt, moeten het Comité van Ministers van de Raad van Europa, de Europese Unie en de bilaterale partners van Rusland elke gelegenheid aangrijpen om Rusland te dwingen dit bindende oordeel van het EHRM volledig uit te voeren.
Achtergrond
Natalia Estemirova was een prominente mensenrechtenverdediger die werkte voor de Russische ngo Memorial in Tsjetsjenië. Ze stond bekend om haar onderzoek naar ernstige mensenrechtenschendingen, waaronder gedwongen verdwijningen, buitengerechtelijke executies en marteling door agenten van de Russische staat tijdens het tweede Tsjetsjeense conflict van 1999-2009. Ze kreeg herhaaldelijk kritiek en bedreigingen van de Tsjetsjeense autoriteiten, onder wie van de door het Kremlin benoemde Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov. Op 15 juli 2009 werd Natalia Estemirova ontvoerd in de Tsjetsjeense hoofdstad Grozny en op dezelfde dag dood aangetroffen in het naburige Ingoesjetië. Niemand is berecht voor de moord op haar.
Sinds de moord worden journalisten, mensenrechtenverdedigers en activisten in Tsjetsjenië nog steeds lastiggevallen, geïntimideerd, aangevallen en gevangengezet na verzonnen aanklachten en zelfs vermoord, zoals mensenrechtenverdediger Zarema Sadulaeva en haar man Alik Dzhabrailov. Sindsdien zijn in Tsjetsjenië talloze ontvoeringen en moorden gemeld. De daders van deze en andere misdrijven, waaronder de zogenaamde ‘homozuivering’ en de massale buitengerechtelijke executies die in 2017 zijn gepleegd, konden straffeloos plaatsvinden.