Oekraïne: Discriminatie en gewelddadige aanvallen in aanhoudend klimaat van homofobie
De Oekraïense overheid moet wetten invoeren die discriminatie op grond van seksuele geaardheid en genderidentiteit aanpakt. Dit zegt Amnesty international in een rapport dat vandaag gepubliceerd werd.
Wetgevers moeten de voorgestelde wetgeving die de 'propaganda van homoseksualiteit' criminaliseert, wegstemmen. Momenteel wordt er over zo’n wet gedebatteerd in het parlement.
Geweld en discriminatie door burgers en ambtenaren
“Mensen worden geslagen en in één geval zelfs vermoord voor hun geaardheid of genderidentiteit. Soms is een vermoeden van homoseksualiteit al genoeg om iemand aan te vallen. De meeste misdaden werden niet naar behoren onderzocht en de daders gaan vrijuit”, zegt Max Tucker, Oekraïne-expert bij Amnesty International.
"MENSEN WORDEN GESLAGEN EN IN 1 GEVAL ZELFS VERMOORD VOOR HUN GEAARDHEID OF GENDERIDENTITEIT”
“Het feit dat lesbiënnes, homo's, biseksuelen, transgenders en interseksuelen (LGBTI'ers) worden aangevallen, wordt herhaaldelijk gebruikt als excuus om hen hun rechten te ontnemen zoals het recht op vrijheid van meningsuiting en op het vreedzaam houden van publieke evenementen.”
Het rapport Nothing to be proud of: Discrimination against LGBTI people in Ukraine belicht discriminatie van LGBTI’ers door ambtenaren en andere burgers. Negatieve stereotiepe en discriminerende uitlatingen van verkozen regeringsambtenaren en kerkleiders stimuleren aanvallen op LGBTI’ers.
Discriminatie in de wet
In plaats van discriminatie aan te pakken, debatteert het parlement momenteel over het criminaliseren van 'propaganda van homoseksualiteit'. Deze maatregelen zullen fundamentele mensenrechten zoals vrijheid van meningsuiting en vergadering, inperken.
Bepalingen van anti-discriminatie en haatmisdrijven die momenteel gelden, gaan niet over seksuele geaardheid of genderidentiteit. Een wet uit 2013 inzake 'Preventie en Bestrijding van Discriminatie in Oekraïne' heeft bijvoorbeeld geen betrekking op discriminatie op grond van seksuele geaardheid of genderidentiteit.
Discriminatie door de politie
Oekraïense autoriteiten slagen er niet in om geweld gebaseerd op vooroordelen afdoende te onderzoeken of te vervolgen. Politieagenten, openbare aanklagers en andere overheidsambtenaren laten zich bovendien regelmatig negatief uit over LGBTI’ers, wat vraagtekens plaats bij hun bereidheid om iedereen gelijke bescherming door de wet te bieden.
Een Oekraïense ngo ontving in 2012 29 meldingen van gewelddadige aanvallen op LGBTI’ers en 36 meldingen van bedreigingen van geweld. In hetzelfde jaar documenteerden ze ook 49 schendingen van de mensenrechten van LGBTI’ers door de politie zoals onwettige detentie, chantage, foltering en andere mishandelingen.
Armen Ovcharuk en Mykola Lebed
Een jonge homoseksuele man, Armen Ovcharuk, kreeg een klap op zijn hoofd toen hij in de ochtend van 22 oktober 2012 een nachtclub voor homo’s in Kiev verliet. Getuigen belden een ziekenwagen. Zijn vrienden deden de dag erop aangifte waarna een onderzoek werd gestart. Op 27 oktober stierf Armen aan zijn verwondingen. Amnesty International heeft echter nog geen antwoord gekregen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken over de loop van het onderzoek naar de aanval noch of het voorval werd opgetekend en wordt onderzocht als haatmisdrijf.
Op 2 maart 2013 zat Mykola Lebed met vrienden op café in het stadje Rivne. Hij werd aangevallen door een groep mannen die aan een naburig tafeltje zaten en te veel hadden gedronken. Zijn neus was gebroken en hij had twee blauwe ogen. De politie sprak met de aanvallers, maar arresteerde ze niet. Ze zouden Mykola Lebed verteld hebben dat de aanvallers deel uitmaken van een ‘hogere structuur’, een uitdrukking die suggereert dat het openbare aanklagers waren.
Geen afdoende politiebescherming bij publieke evenementen
Tot op de dag van vandaag heeft nog nooit een Gay Pride plaatsgevonden in Oekraïne. Vorig jaar in mei werd de Pride op het laatste moment afgelast door bedreigingen van geweld. De politie van Kiev slaagde er niet in om afdoende veiligheidsmaatregelen in te stellen om demonstranten te beschermen.
Vlak na de afschaffing en in de daaropvolgende maanden, werden sommige organisatoren geviseerd en aangevallen met traangas omdat ze verbonden waren aan het evenement. Geen enkel van de onderzoeken naar deze aanvallen werd voltooid.
Andere publieke evenementen door LGBTI-groepen werden belaagd door extremisten. De politie slaagde er niet in om LGBTI-activisten te beschermen en vervolgde ze zelfs omdat ze hun recht op vrijheid van vreedzame vereniging, uitvoerden.
“De politie moet LGBTI-groepen afdoende bescherming bieden als ze vreedzaam willen protesteren. Het feit dat de politie er niet in is geslaagd om bescherming te bieden aan de deelnemers en organisatoren van de Gay Pride van vorig jaar in Kiev, draagt bij tot de schending van het recht op vrijheid van vereniging van de deelnemers,” zegt Max Tucker.
Oekraïne moet zich aanpassen aan Europese mensenrechtennormen
“De politie moet deze fout herstellen door te verzekeren dat de eerste Gay Pride in Oekraïne op 25 mei kan plaatsvinden in Kiev, zonder gehinderd te worden en met afdoende politiebescherming. Als ze er niet in slagen om LGBTI-groepen te beschermen zodat die hun recht op vreedzame vereniging kunnen uitvoeren, zal de ambitie van Oekraïne om nauwere aansluiting te vinden bij de EU, bemoeilijkt worden."
“Als de Oekraïense overheid deze ambitie wilt waarmaken, zal het zijn wetgeving moeten aanpassen aan Europese mensenrechtennormen en ervoor zorgen dat alle mensen, waaronder LGBTI’ers, gelijk behandeld worden.”
