Nigeria: 7 jaar na Chibok faalt de regering in het beschermen van kinderen

Tienduizenden kinderen lopen in Nigeria onderwijs mis omdat de autoriteiten er niet in slagen om scholen, met name in het noorden van het land, te beschermen tegen aanvallen van opstandelingen en andere gewapende groeperingen.

Het is vandaag 7 jaar geleden dat in Chibok 279 schoolmeisjes werden ontvoerd door de gewapende groepering Boko Haram. Hoewel de meesten wisten te ontsnappen of later werden vrijgelaten, worden nog steeds meer dan honderd meisjes gevangengehouden. Bij massale ontvoeringen zijn honderden kinderen vermoord, verkracht, gedwongen te ‘trouwen’ of ze werden gedwongen om zich bij Boko Haram aan te sluiten. Dit heeft ertoe geleid dat honderden scholen zijn gesloten, met alle desastreuze gevolgen voor jongeren van dien.

Niets geleerd van Chibok

‘Het feit dat de Nigeriaanse autoriteiten er niet in slagen om schoolkinderen te beschermen tegen recente aanslagen, toont duidelijk aan dat er geen lessen zijn geleerd uit wat in Chibok is gebeurd. De enige reactie van de autoriteiten is het sluiten van scholen, waardoor het recht op onderwijs steeds meer in gevaar komt’, zegt Osai Ojigho, directeur van Amnesty Nigeria. ‘Tussen december 2020 en maart 2021 zijn er ten minste vijf ontvoeringen gemeld in Noord-Nigeria. De dreiging van nieuwe aanslagen heeft geleid tot de sluiting van ongeveer 600 scholen in de regio. Wat de autoriteiten ook doen om het tij te keren, het werkt niet.’

In 2018 onthulde Amnesty dat de Nigeriaanse veiligheidstroepen geen gehoor hadden gegeven aan waarschuwingen dat Boko Haram-strijders op weg waren naar de stad Dapchi in de staat Yobe. Daar ontvoerden ze 110 schoolmeisjes van het Government Girls Science and Technical College.

Veel ontvoeringen sinds Chibok

Op 11 december 2020 werden ‘s avonds geweerschoten gehoord in de Government Science Secondary School in Kankara, in de staat Kastina, in het noordwesten van Nigeria. Getuigen vertelden Amnesty dat honderden schutters zeven slaapzalen binnendrongen en 300 studenten naar een onbekende plek brachten. De studenten werden zes nachten vastgehouden tot hun vrijlating op 17 december 2020. De aanval bracht de regeringen van de deelstaten in Kano, Kaduna, Zamfara, Jigawa en Katsina ertoe scholen te sluiten.

Slechts een maand later, op 17 februari 2021, werden 27 studenten van de Government Science Secondary School in Kagara, in de staat Niger, door gewapende mannen uit hun slaapzaal ontvoerd. De studenten zijn op 27 februari vrijgelaten.



Bij een andere inval op 26 februari 2021 werden honderden schoolmeisjes ontvoerd van de Government Girls Secondary School in Jangebe, in de staat Zamfara. Na vier dagen gevangenschap werden op 2 maart 279 studenten vrijgelaten.

En in maart 2021 werden twee scholen aangevallen in de staat Kaduna, in het noordwesten van Nigeria, waaronder het Federal College of Forestry Mechanization, waar op 11 maart 30 studenten werden ontvoerd.



De frequentie van deze aanvallen laat zien hoe onveilig Nigeriaanse scholen zijn geworden, terwijl de daders straffeloos hun gang kunnen gaan.

Gebrek aan gerechtigheid

Niemand is gearresteerd of vervolgd vanwege de ontvoeringen van de schoolkinderen uit Chibok en andere locaties. Het gebrek aan gerechtigheid en de straffeloosheid hebben geleid tot een escalatie van de aanvallen op scholen en gedwongen schoolsluitingen. ‘Onderwijs mag geen kwestie van leven en dood zijn. De regering moet het recht op onderwijs in Nigeria beschermen door deze aanvallen naar behoren te onderzoeken en de daders ter verantwoording te roepen’, zegt Ojigho.

Risico van een verloren generatie

UNICEF schat dat rond de 10,5 miljoen kinderen tussen 5 en 14 jaar niet naar school gaan. Als gevolg van de sluiting van scholen in Noord-Nigeria steeg het aantal meldingen van kindhuwelijken en zwangerschappen van schoolmeisjes. Een 16-jarig meisje vertelde: ‘Toen veel van mijn vrienden op school werden gekidnapt, besloten mijn ouders me uit te huwelijken voor mijn eigen veiligheid.’



‘Miljoenen kinderen betalen de prijs van het falen van de regering om haar burgers tegen geweld te beschermen’, zegt Osai Ojigho. ‘De Nigeriaanse autoriteiten moeten er voor zorgen dat scholen weer veilig zijn en psychosociale hulp bieden aan slachters van ontvoering en hun families. Dat kan hen helpen hun trauma’s te boven te komen en te re-integreren in de maatschappij.’



De Nigeriaanse autoriteiten lopen het risico een verloren generatie te creëren, tenzij ze snel maatregelen nemen om de duizenden door oorlog getraumatiseerde kinderen te helpen.

Amnesty’s oproep

‘Onderwijs is een mensenrecht en de (Nigeriaanse) regering moet ervoor zorgen dat alle kinderen toegang hebben tot basisonderwijs in een omgeving zonder geweld of de dreiging van aanslagen, aldus Ojigho. Amnesty roept de regering op om opnieuw te bevestigen dat ze zich inzet voor de veilige terugkeer van kinderen die nog in gevangenschap zijn, ook de ruim honderd Chibok-meisjes, Leah Sharibu – het enige Dapchi-schoolmeisje nog door Boko Haram gevangengehouden wordt – en andere slachtoffers.

Ook militairen schuldig

In mei 2020 gaf Amnesty het rapport ‘We dried our tears’: Addressing the toll on children of Northeast Nigeria’s conflict uit. Daarin staat beschreven hoe de wijdverbreide onwettige detenties en martelingen door het leger het lijden van kinderen in de door Boko Haram geterroriseerde staten Borno en Adamawa alleen maar erger maakten.

Kinderen die uit door Boko Haram beheerste gebieden weten te ontsnappen, krijgen te maken met schendingen gepleegd door de Nigeriaanse autoriteiten. In het gunstigste geval raken ze ontheemd en proberen ze te overleven met weinig tot geen mogelijkheid om naar school te gaan. In het slechtste geval worden ze jarenlang willekeurig opgesloten in militaire barakken. De omstandigheden daar staan gelijk aan mishandeling of marteling.

Achtergrond

In april 2014 werden 276 schoolmeisjes ontvoerd van de middelbare school in Chibok, een stad in de staat Borno. Sommige meisjes ontsnapten, terwijl anderen later werden vrijgelaten na intensieve campagneactiviteiten van maatschappelijke organisaties en onderhandelingen door de regering. Meer dan honderd meisjes worden echter nog steeds gevangengehouden, samen met kinderen die later werd ontvoerd.