Niet in onze naam: geen EU-steun voor Israëls genocide, bezetting en apartheid

Er gaapt echter een kloof tussen de gesprekken die we thuis, op kantoor en in scholen voeren en de gesprekken die plaatsvinden in de machtsbastions van de Europese Unie (EU). Die kloof dreigt steeds groter te worden.

Op 24 februari ontvangen de EU-ministers van Buitenlandse Zaken Gideon Sa’ar, de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, in Brussel voor de EU-Israël Associatieraad. Voor het eerst in de geschiedenis van de EU, zullen onze ministers de vertegenwoordiger van een staat verwelkomen waarvan de premier en de voormalige minister van Defensie onder arrestatiebevelen van het Internationaal Strafhof vallen.

Op basis van de EU-Israël Associatieovereenkomst geniet Israël bepaalde privileges op de EU-markt voor handel en economische samenwerking, en kan het aanspraak maken op EU-fondsen en samenwerking voor onderzoek en ontwikkeling, onderwijs en cultuur.

De bijeenkomst om deze samenwerking te bespreken, vindt plaats terwijl de EU zich op een cruciaal moment in haar geschiedenis bevindt. Met een wereldorde die door elkaar geschud wordt, internationaal recht dat afbrokkelt en een nieuwe Amerikaanse president die oproept tot massale deportaties van Palestijnen uit Gaza, staan Europese leiders voor een duidelijke keuze: laten ze over zichzelf en over de zelfverklaarde Europese waarden heen walsen, of nemen ze krachtig en overtuigend de banier op van de mensenrechten, het internationaal recht en de op regels gebaseerde internationale orde?

Alles waar de EU en haar lidstaten beweren voor te staan - of het nu gaat om economische welvaart, gemeenschappelijke veiligheid of respect voor de mensenrechten - vraagt vandaag om een duidelijk en doortastend standpunt. Te midden van de chaos op het wereldtoneel ligt er een kans voor EU-landen om het voortouw te nemen. Om multilaterale samenwerking heruit te vinden op basis van waarden die het wereldwijde gemeenschappelijke belang ten goede komen. Deze kans moet op alle fronten worden benut.

De situatie in het bezette Palestijnse gebied en Israël is een van de belangrijke kwesties waarbij de EU een verschil kan maken. De wereld is er getuige van hoe Israël genocide pleegt tegen de Palestijnen in Gaza, tegen de achtergrond van tientallen jaren illegale bezetting en apartheid. Deze grove mensenrechtenschendingen zijn uitgebreid gedocumenteerd door Amnesty International en andere organisaties.

Het Internationaal Gerechtshof legde Israël meer dan een jaar geleden op om tussentijdse maatregelen te nemen vanwege het risico op genocide in Gaza. Dat werd flagrant genegeerd. Het Internationaal Strafhof heeft arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen onder meer de Israëlische premier Netanyahu wegens oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid. De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties eiste, na een advies van het Internationaal Gerechtshof dat de aanwezigheid van Israël in het bezette Palestijnse gebied onwettig is, met een overweldigende meerderheid een einde aan de illegale bezetting door Israël. De situatie is pijnlijk duidelijk en is niet fundamenteel veranderd door het huidige voorlopige en fragiele staakt-het-vuren.

In het licht van shockerende voorstellen om Palestijnen uit Gaza te deporteren en de aanhoudende straffeloosheid voor de gepleegde misdaden, moet de EU eindelijk in actie komen en doen wat nodig is om de genocide in Gaza te stoppen en Israëls systeem van apartheid te ontmantelen.

De EU-lidstaten moeten onmiddellijk de wapentransfers naar Israël stoppen, de handel met illegale Israëlische nederzettingen verbieden en zorgen voor gerechtigheid en verantwoording voor genocide en andere misdaden volgens internationaal recht. Het zijn acties die de internationale gemeenschap op sleeptouw kunnen nemen weg van de gapende afgrond van barbarij en wetteloosheid.

De komende EU-Israël Associatieraad is een kans om eindelijk het roer om te gooien. De associatieovereenkomst is een goede hefboom om druk uit te oefenen, Israël ter verantwoording te roepen en verandering af te dwingen. In het tweede artikel van de associatieovereenkomst zelf staat dat samenwerking gebaseerd moet zijn op respect voor de mensenrechten. De EU moet eisen dat Israël effectieve maatregelen neemt om de mensenrechten te verbeteren, waaronder het respecteren van het staakt-het-vuren in Gaza, het opheffen van de blokkade van Gaza, het beëindigen van de bezetting en het ontmantelen van het systeem van onderdrukking en overheersing van de Palestijnen.

Dat is de boodschap die EU-leiders zouden moeten uitdragen op de EU-Israël-top. Daarmee zouden ze echt leiderschap tonen, het soort leiderschap waar de mensen in Europa om vragen.

Geen handel meer met en investeringen in illegale Israëlische nederzettingen. Geen wapens meer naar Israël. Geen steun meer voor apartheid. Niet in onze naam.

Dit is geen tijd voor zelfverklaarde Europese machteloosheid of zwalpen, maar een tijd waarin de EU instrumenten en hefbomen moet grijpen waarmee het echt verandering kan creëren. De associatieovereenkomst met Israël is zo'n instrument om een verschil te maken voor de ontelbare slachtoffers van mensenrechtenschendingen in het bezette Palestijnse gebied en Israël. EU-leiders hebben een historische, juridische en morele plicht om dit te gebruiken.

Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen en 17 andere directeurs van Europese afdelingen van Amnesty International (Frank Johansson, AI Finland - Shoura Hashemi, AI Oostenrijk - Esteban Beltrán, AI Spanje - Nataša Posel, AI Slovenië - Stephen Bowen, AI Ierland - David Pereira, AI Luxemburg - Ileana Bello, AI Italië - Vibe Klarup, AI Denemarken - Rado Sloboda, AI Slovakije - Claudia Pedra, AI Portugal - Dagmar Oudshoorn, AI Nederland - Julia Duchrow, AI Duitsland - Carine Thibaut, AI Belgique francophone - Anna Johansson, AI Zweden - Sylvie Brigot, AI Frankrijk - Anna Błaszczak-Banasiak, AI Polen – Nayden Rashkov, AI Bulgarije)