Mexico: Autoriteiten sturen duizenden migranten mogelijk de dood in

Mexico stuurt, in strijd met het internationaal recht en met eigen wetgeving, duizenden migranten terug naar de Midden-Amerikaanse landen Honduras, El Salvador en Guatemala. Er bestaat het gevaar dat de migranten de dood ingestuurd worden.

Dat staat in het Amnesty-rapport Overlooked, Under-protected, Mexico’s Deadly Refoulement of Central Americans Seeking Asylum.

Mensen de dood ingestuurd

Op basis van 500 getuigenissen van migranten die door Mexico reisden, constateert Amnesty dat het Nationaal Instituut voor Migratie (INM) het principe van non-refoulement systematisch met voeten treedt. Dit verbiedt het terugsturen van mensen naar het land van herkomst als zij een reëel gevaar lopen op vervolging of andere ernstige mensenrechtenschendingen. Deze grove nalatigheid van de Mexicaanse regering kan migranten na terugkeer het leven kosten.

Drie weken na gedwongen terugkeer vermoord

Saúl* werkte als buschauffeur in Honduras. Volgens de VN-Vluchtelingenorganisatie UNHCR is de transportindustrie een van de vijf sectoren met een hoog risico op geweld, mede als gevolg van afpersingen en ‘belasting-oorlogen’. In november 2015 werd Saúl het slachtoffer van een gewapende aanval, waarbij twee van zijn zoons ernstig gewond raakten. Omdat hij voor zijn leven vreesde, vluchtte Saúl naar Mexico en vroeg daar asiel aan. Dat verzoek werd afgewezen, omdat er in zijn eigen land mogelijkheden zouden zijn om hem te beschermen. Het INM stuurde hem na de afwijzing van zijn asielverzoek binnen vijftien dagen terug naar Honduras, waardoor Saúl niet de kans kreeg om beroep aan te tekenen. Daarmee schond de INM het principe van non-refoulement. In juli 2016 interviewden Amnesty-medewerkers Saúl, drie weken nadat hij was teruggestuurd. Hij gaf toen aan voor zijn leven te vrezen en al was aangevallen toen hij thuis aankwam. Een paar dagen later werd Saúl vermoord.

(*Saúl is niet zijn echte naam om zijn identiteit te beschermen.)

Mexico komt verplichtingen niet na

In de zogenoemde Noordelijke Driehoek waartoe Guatemala, El Salvador en Honduras behoren, vindt veel geweld plaats. De moordcijfers liggen er vier tot acht keer hoger dan het niveau dat door de Wereld Gezondheidsorganisatie als een ‘epidemie’ wordt aangeduid. Al enkele jaren ontvluchten mensen deze landen niet alleen in de hoop elders een beter bestaan te kunnen opbouwen, maar ook omdat het enkele van de meest gewelddadige naties ter wereld zijn. Volgens internationaal recht is Mexico verplicht deze mensen te beschermen.

Mensen met reële doodsangst teruggestuurd

Een man vertelde Amnesty International dat hij het INM had laten weten te zijn gevlucht omdat hij voor zijn leven vreesde. Een INM-agent antwoordde hem: ‘Nu je bent gedetineerd, word je belazerd en zal je naar je land gedeporteerd worden.’ Anderen vertelden dat ze werden gedwongen om voor hun deportatie te tekenen. Van de mensen die Amnesty-medewerkers spraken, gaf 40 procent aan dat er sprake was van refoulement. Het gaat om mensen die asiel hadden aangevraagd of hadden aangegeven in hun eigen land voor hun leven te vrezen.

Het INM negeerde deze verklaringen en stuurde de mensen terug. Bovendien blijkt uit het onderzoek dat driekwart van de mensen die door het INM waren vastgezet, niet geïnformeerd waren over hun recht om asiel aan te vragen. De Mexicaanse autoriteiten zijn hier volgens de Mexicaanse wet wel toe verplicht. De autoriteiten lieten Amnesty weten dat er zelden sprake is van refoulement. De bevindingen in het Amnesty-rapport tonen het tegendeel.

Amnesty wil ondermeer dat Mexico het terugsturen van migranten naar El Salvador, Honduras en Guatemala beëindigt en dat migranten geïnformeerd worden over hun recht op asiel.