Blog

Mensenrechtenverdedigers in een Turkse cel

10 oktober 2017

Wie zijn de “Istanbul 10” en waarom zitten ze in een Turkse cel?

Aan het begin van deze zomer, op 5 juli, viel de Turkse politie binnen op een workshop van mensenrechtenorganisaties op het eilandje Büyükada in Istanbul. Tien aanwezigen werden opgepakt, allemaal leidende figuren van het Turkse middenveld en mensenrechtverdedigers. Ook de directeur van Amnesty International Turkije, Idil Eser, werd in de boeien geslagen. Acht van hen zitten momenteel nog steeds in de cel, de overige twee zijn vrij op borg.

Dit alles gebeurde slechts een maand nadat ook de voorzitter van Amnesty Turkije Taner Kiliç werd opgepakt. Ook hij zit nog steeds in de cel. Ze worden vastgehouden omwille van vermeende betrokkenheid bij ‘terroristische’ activiteiten die in verband worden gebracht met de couppoging, terwijl zij op geen enkel moment de wet overtreden hebben.

Op 14 oktober 2017, de verjaardag van Idil, organiseert Amnesty International een wereldwijde actiedag om hun vrijlating te eisen.

Wat gebeurde er op 5 juli 2017?

Het had een doodgewone dag op het werk moeten worden voor Idil Eser, directeur bij Amnesty in Turkije. Die dag nam ze deel aan een workshop over veiligheid en informatiebeheer. Dat is het soort workshops waarvan er elke dag honderden worden gegeven in de wereld. Tijdens deze workshop viel de politie het gebouw binnen en arresteerde alle deelnemers en de twee workshopbegeleiders.

Ze werden eerst overgebracht naar verschillende politiecommissariaten en werden daarna dagenlang vastgehouden in het hoofdkantoor van de Turkse politie in Istanbul. Op 18 juli, bijna twee weken later, verschenen ze voor een rechter die hen naar de gevangenis stuurde in afwachting van hun proces. Absurde vragen werden door de publieke aanklager op hen afgevuurd. Zo werd Idil om tekst en uitleg gevraagd bij een Amnestycampagne uit 2014, terwijl ze pas twee jaar na deze campagne in dienst ging bij onze organisatie. Ook het feit dat zij in gesprek ging met de eveneens opgesloten voorzitter Taner, werd als verdacht bestempeld. Terwijl communicatie tussen een voorzitter en directeur de logica zelve is.

Wie zijn de Istanbul 10?

De tien mensen die in Istanbul werden gearresteerd op 5 juli 207 zijn:

İdil Eser, directeur Amnesty Turkije
İlknur Üstün, Women's Coalition
Günal Kurşun, Human Rights Agenda Association
Nalan Erkem, Citizens’ Assembly
Özlem Dalkıran, Citizens’ Assembly
Veli Acu, Human Rights Agenda Association
Şeyhmus Özbekli, advocaat
Nejat Taştan, Association for Monitoring Equal Rights
Ali Gharavi, Digital strategy and wellbeing consultant, schrijver
Peter Steudtner, Trainer for non-violence, Digital strategy en well-being consultant

Nejat Taştan and Şeyhmus Özbekli werden reeds op borgtocht vrijgelaten, maar staan nog steeds onder verdenking.

Waarom werden ze gearresteerd?

Deze arrestaties vallen onder de recente pogingen om kritische stemmen in Turkije het zwijgen op te leggen. Na de mislukte coup in juli 2016 werden meer dan 50.000 mensen gevangen gezet. Meer dan 100.000 ambtenaren werden ontslagen. 180 mediakanalen en ongeveer 3.800 ngo’s werden gesloten, en journalisten, activisten en parlementsleden verloren hun baan of werden opgepakt. Elke dissidente stem lijkt sinds de mislukte staatsgreep vogelvrij verklaard. Een eigen mening hebben is gevaarlijk geworden in Turkije, zeker nu ook mensenrechtenverdedigers een doelwit zijn geworden.

Deze mannen en vrouwen zijn met gevaar voor hun eigen leven opgekomen voor de rechten van anderen. Tegen geen van hen is er ook maar enig bewijs dat ze strafbare feiten hebben gepleegd. Ze werden, net zoals vele Turkse journalisten en andere activisten, opgepakt om de perceptie te voeden dat mensrenrechtenverdedigers gevaarlijk zijn.

Waar worden ze vastgehouden?

Zeven van de acht opgesloten mensenrechtenverdedigers verblijven momenteel in de Silivri gevangenis in Istanbul, de strengst beveiligde in Turkije. Ilknur zit gevangen in de Sincan gevangenis in Ankara.

De Istanbul 10 mogen geen post ontvangen en mogen slechts één uur per week onder strenge bewaking, bezoek ontvangen van hun advocaat of naaste familieleden. Idil heeft echter geen directe verwanten. Meer dan twee maanden zag ze enkel haar advocaat één uur per week. Volgens de wetten die van kracht zijn voor ‘terreurverdachten’ mogen immers alleen directe verwanten op bezoek komen. Onder grote druk van Amnesty is dit sinds een paar weken dan toch toegestaan

Wat gebeurt er voor de verjaardag van Idil en hoe kan ik helpen?

Het feit dat Idil al 100 dagen in de gevangenis zit, zal ons niet tegenhouden om haar een fantastische verjaardag te bezorgen. Op 14 oktober zullen we wereldwijd actie voor haar voeren en iedereen is uitgenodigd! We strijden voor het allermooiste verjaardagscadeau: haar vrijlating.

Naar aanleiding van deze dubbele trieste verjaardag organiseert Amnesty International wereldwijd acties om hun vrijlating te eisen. In Brussel vatten somber uitgedoste Amnesty-activisten post aan de Turkse ambassade om 100 zwarte cupcakes en duizenden handtekeningen te overhandigen.