meer transparantie en verantwoording nodig voor inzet F16's in Irak/Syrië
Aan de vooravond van een nieuwe militaire operatie van vier Belgische F16-gevechtsvliegtuigen in Irak en Syrië, dringen 11 Belgische en internationale organisaties (*) er bij de Belgische regering op aan onmiddellijk maatregelen die leiden tot meer transparantie, zodat ook beter rekenschap kan worden afgelegd over mogelijke burgerslachtoffers.
Op 1 oktober 2020 zal België vier F-16's naar Irak en Noordoost-Syrië sturen om voor een periode van 12 maanden deel te nemen aan Operatie “Inherent Resolve” tegen de islamitische staat.
Minst transparante land
Volgens de internationale monitoringgroep Airwars stelde België zich tot op heden op als een van de minst transparante landen in de Internationale Coalitie tegen Islamitische Staat. Er waren ook geen ernstige verantwoordingsmechanismen over mogelijke burgerslachtoffers. Daarom dringen 11 Belgische en internationale organisaties er bij de Belgische regering op aan om haar slechte staat van dienst op dit vlak onmiddellijk te verbeteren.
In een brief van 21 september 2020 aan minister van Defensie Goffin hebben zij de regering gevraagd een aantal concrete stappen te zetten, waaronder:
- de publicatie van de exacte datum en nabije locatie van alle Belgische luchtaanvallen in de strijd tegen Islamitische Staat;
- de publicatie van de resultaten van alle onderzoeken naar burgerslachtoffers - inclusief de data, locatie, doelen en aantal burgerslachtoffers van militaire acties;
- samen te werken met externe partijen, waaronder ngo's, door normen op te stellen voor de minimumcriteria waaraan externe claims van burgerslachtoffers moeten voldoen zodat het ministerie van Defensie in staat is deze beoordelen;
- de invoering of ondersteuning van een mechanisme voor potentiële slachtoffers van coalitiebombardementen zodat ze zorgwekkende kwesties kunnen melden.
Parlementaire oproep
Belgische en internationale organisaties staan niet alleen met hun oproep aan de regering om meer transparant te zijn over de inzet van F16's in Irak en Syrië. In een resolutie van 25 juni 2020, verzoekt het Belgische parlement de regering om "maximale transparantie" aan de dag te leggen over mogelijke burgerslachtoffers, en tegelijkertijd om “een actieve samenwerking en uitwisseling met externe monitoringgroepen en mensenrechtenorganisaties te garanderen.”
De ondertekenende organisaties dringen er bij de Belgische regering op aan gehoor te geven aan deze parlementaire oproep. Ze staan klaar om actief en constructief samen te werken om de slechte staat van dienst van ons land op het gebied van transparantie en verantwoording te verbeteren. “België zou het voorbeeld moeten volgen van andere bondgenoten van de coalitie, zoals de VS en Nederland, om de rapportage over militaire acties en alle daarmee samenhangende civiele schade te verbeteren. Als er burgerslachtoffers vallen, moet het Belgische ministerie van Defensie zijn verantwoordelijkheid nemen ”, zegt Airwars adjunct-directeur Dmytro Chupryna. "Deze collectieve verklaring spoort het Belgische leger aan om de transparantie en verantwoording voor toekomstige militaire acties te verbeteren, zodat de gevolgen voor de plaatselijke bevolking nooit voor het publiek verborgen kunnen blijven", concluderen de 11 organisaties.
De volledige brief aan minister Goffin kunt u hier lezen.
(*) 11.11.11, Agir pour la Paix, Airwars, Amnesty International Belgium, CNAPD, GRIP, Humanity & Inclusion, Oxfam in België, Pax Christi Vlaanderen, Vredesactie and Vrede vzw