Massale ontheemding in Gaza toont belang recht op terugkeer Palestijnen

In de afgelopen dagen zijn meer dan 150.000 Palestijnen gedwongen verdreven uit Rafah in het zuiden van Gaza. Doordat Israël zijn grond- en luchtoperaties in het gebied intensiveerde komen duizenden levens op het spel te staan en wordt de toegang tot cruciale humanitaire hulp geblokkeerd. De meesten die vluchtten, zijn al meerdere keren ontheemd geraakt door Israëls niet aflatende zeven maanden durende aanval op de Gazastrook.

“Generaties van Palestijnen in de bezette gebieden zijn diep getekend door het trauma van meerdere keren ontworteld en onteigend te zijn, zonder vooruitzicht op terugkeer naar hun huizen. Het is schrijnend om te zien hoe de huiveringwekkende taferelen van de Nakba (catastrofe) van 1948, zoals die bekend staat bij de Palestijnen, zich herhalen als drommen Palestijnen in Gaza worden gedwongen hun huizen te voet te ontvluchten op zoek naar veiligheid. Het Israëlische leger en de door de staat gesteunde kolonisten verdrijven ook de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever uit hun huizen”, aldus Erika Guevara Rosas, Senior Director Research Advocacy Policy and Campaigns bij Amnesty International.

Nakba en het recht op terugkeer

Als gevolg van het conflict in 1947-1949 werden Palestijnen uit hun huizen verdreven en van hun land beroofd; ze zijn ontheemd en gedeporteerd zonder uitzicht op terugkeer voor hen of hun nakomelingen. Hetzelfde lot trof de meer dan 350.000 Palestijnen die vluchtten als gevolg van de oorlog van juni 1967 en Israëls bezetting van Gaza en de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem. Uit het rapport van Amnesty International uit 2022 blijkt dat de discriminerende onteigening van land en eigendommen van Palestijnen hen de toegang ontzegt tot hun rechten, waaronder het recht op terugkeer, en een belangrijk onderdeel is van Israëls systeem van apartheid.

“Op deze herdenkingsdag van de Nakba is het lot van de Palestijnen precairder dan ooit. Ze zijn onteigend en onderworpen aan systematische mensenrechtenschendingen onder een brutale bezetting. Voor de burgers in Gaza dreigt er bovendien het risico van genocide en heerst er hongersnood. Daarom is het vandaag belangrijker dan ooit om een klinkende oproep te doen voor het recht op terugkeer van de Palestijnen en de wereld eraan te herinneren dat Israël hen dit legitieme recht al meer dan 76 jaar ontzegt, in flagrante schending van het internationaal recht,” zegt Erika Guevara Rosas.

De Algemene Vergadering en de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties hebben Israël consequent opgeroepen om de terugkeer van Palestijnen mogelijk te maken. Maar ondanks bindende resoluties van de VN-Veiligheidsraad heeft Israël zelfs het recht van de Palestijnen op terugkeer niet erkend.

Amnesty’s oproep

De internationale gemeenschap moet alles doen wat in haar macht ligt om verdere gedwongen verdrijving van Palestijnen te voorkomen en de status van permanente ontheemding van alle Palestijnen ongedaan te maken door een zinvolle uitoefening van hun recht op terugkeer mogelijk te maken. Er moet ook een onmiddellijk en duurzaam staakt-het-vuren komen van alle partijen in Gaza.

Bescherm protest

“In de afgelopen maanden hebben veel staten, waaronder bondgenoten van Israël, hun optreden tegen pro-Palestijnse demonstranten opgevoerd, waarbij het recht op vrijheid van meningsuiting en vreedzame vergadering van diegenen die de rechten van de Palestijnen ondersteunen, wordt ontkend. Alle staten moeten de rechten handhaven van mensen die solidariteit willen betuigen met de Palestijnen door middel van vreedzame protesten ter gelegenheid van de herdenking van de Nakba,” aldus Erika Guevara Rosas.

Het instrumentaliseren van antisemitisme om demonstranten in diskrediet te brengen of kritiek op het beleid van de staat Israël te criminaliseren, en het verwarren van antisemitisme met kritiek op Israëls schendingen van het internationaal recht zijn bijzonder problematisch en ondermijnen de inspanningen van de autoriteiten om actie te voeren tegen de reële en aanhoudende plaag van antisemitisme. De autoriteiten moeten mensen verantwoordelijk houden voor zowel haatmisdrijven als voor het aanwakkeren van haat die aanzet tot vijandigheid, discriminatie of geweld, ongeacht of het gericht is tegen Joodse mensen of tegen Palestijnen, moslims of andere groepen.