Luxemburg: Investeringen in wapenhandel onvoldoende aan banden gelegd
De Luxemburgse regelgeving en het beleid rond de financiering van de wapenindustrie is ontoereikend en onvolledig, zegt Amnesty International Luxemburg in een nieuw rapport. Er is weinig dat banken tegenhoudt om te investeren in de productie en overdracht van internationaal verboden wapens of van wapens die worden gebruikt voor ernstige mensenrechtenschendingen.
Het rapport, Banks, arms and human rights violations, stelt vast hoe de Luxemburgse financiële sector faalt om reguleringen, beleid en procedures op te stellen om de financiële steun voor wapens doeltreffend aan banden te leggen. Het rapport focust op de Luxemburgse banken, maar de bevindingen en aanbevelingen zijn bij uitbereiding toepasbaar op andere landen in de Europese Unie en daarbuiten.
"Financiering en investeringen zijn geen neutrale activiteiten. Ze vormen en faciliteren economische activiteiten, ook in de wapensector. Banken en andere financiële instellingen spelen een cruciale rol in de wereldwijde inspanningen om de productie, de overdracht en het gebruik van internationaal verboden wapens te beperken,” zegt Karen Moeskops, directeur van Amnesty International Vlaanderen. “Dit geldt ook voor toegelaten conventionele wapens die gebruikt worden om ernstige mensenrechtenschendingen en misdaden tegen het internationaal recht te plegen.”
Internationale regels
Het internationaal recht verbiedt de productie, de opslag, de overdracht en het gebruik van bepaalde soorten wapens, zoals biologische en chemische wapens, antipersoonsmijnen en clustermunitie. Deze worden altijd en onder alle omstandigheden als illegaal beschouwd. Daarnaast is het ook verboden om conventionele wapens over te dragen of te gebruiken voor ernstige schendingen van internationale mensenrechten en humanitair recht en voor misdaden onder het internationaal recht, zoals genocide, misdaden tegen de mensheid en oorlogsmisdaden.
"Staten hebben plichten en verantwoordelijkheden onder het internationaal recht om ervoor te zorgen dat ze niet medeplichtig zijn aan ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht en de mensenrechten, met inbegrip van de financiering van wapenproductie,” zegt Karen Moeskops. “Ook banken kunnen aansprakelijk gesteld worden wanneer zij activiteiten financieren die te maken hebben met internationaal verboden wapens of met wapens die gebruikt worden om ernstige mensenrechtenschendingen en misdaden tegen het internationaal recht te plegen.”
Het rapport toont aan dat Luxemburg, ondanks zijn internationale verplichtingen, er niet in is geslaagd om een duidelijk verbod in te stellen op alle financiële activiteiten rond internationaal verboden wapens of wapens die gebruikt worden voor ernstige mensenrechtenschendingen en misdaden tegen het internationaal recht. De enige uitzonderingen zijn clustermunitie en wapens die bestemd zijn voor terrorisme.
Onvoldoende nationale wetgeving geen excuus
Daarnaast is er in de financiële sector een gebrek aan transparantie in het beleid en de procedures over de financiering van wapens. Slechts twee van de zeven topbanken die Amnesty International Luxemburg contacteerde, bezorgde de organisatie een beleidstekst over de financiering van en investeringen in de wapensector.
De ondervraagde banken blijken vaak hun wettelijke verplichtingen en mensenrechtenverantwoordelijkheden onvoldoende te begrijpen. Zelfs wanneer de internationale verplichtingen nog niet zijn omgezet in nationaal recht, moeten banken in Luxemburg voldoen aan de bestaande internationale normen. Ondernemingen moeten de mensenrechten respecteren, onafhankelijk van de nationale verplichtingen en wetten rond mensenrechten.
"Onvoldoende nationale wetgeving is geen excuus. De Luxemburgse financiële sector moet een adequaat beleid invoeren rond de financiering van de wapensector," zegt Karen Moeskops. “Daarnaast zijn er ook interne controleprocedures nodig om verboden transacties te voorkomen en te detecteren.”
"We hopen dat ons rapport het startschot is voor een grondig debat bij de financiële sector, de autoriteiten en het brede publiek, zowel in Luxemburg als daarbuiten. Banken moeten kunnen garanderen dat ze niet medeplichtig zijn aan schendingen van mensenrechten of misdaden onder het internationaal recht,” concludeert Karen Moeskops.
