Kumi Naidoo over de Nobelprijs voor de Vrede voor Denis Mukwege en Nadia Murad
“BAKENS VAN HOOP”
Het werk van dokter Denis Mukwege en jezidi-activiste voor de mensenrechten Nadia Murad maakt duidelijk hoe noodzakelijk het gevecht is tegen de straffeloosheid van verkrachting in oorlogen. Kumi Naidoo, secretaris-generaal van Amnesty International, reageert verheugd op het nieuws dat zij beiden dit jaar de Nobelprijs voor de Vrede krijgen.
“Mijn hartelijkste gelukwensen voor Denis Mukwege en Nadia Murad, voor de erkenning die ze krijgen voor hun moedige verdediging van de slachtoffers van seksueel geweld in conflicten. Zij zijn bakens van hoop in een wereld waar de gruwel van verkrachting en andere vormen van seksueel geweld veelvuldig blijft opduiken als een onderdeel van de oorlogsvoering, dat vaak wordt ingezet om mensen gewelddadig te overheersen, het zwijgen op te leggen en angst aan te jagen.
“We vernamen dat Denis Mukwege aan het opereren was, toen het nieuws bekend werd, wat getuigt van zijn onwrikbare toewijding aan zijn werk met de vrouwen en meisjes die in zijn ziekenhuis worden behandeld. Duizenden overlevenden van verkrachting en seksueel geweld in Oost-Congo zijn dankzij zijn zorgen hun fysieke verwondingen te boven gekomen. Ondanks een moordpoging en aanvallen op zijn familie blijft Denis Mukwege onvermoeibaar campagne voeren tegen seksueel geweld in oorlogen. Hij is een bijzondere voorvechter van de mensenrechten.
“De moedige getuigenis van Nadia Murad in de Verenigde Naties heeft aan het licht gebracht welke ongelooflijke verschrikkingen de jezidi-vrouwen en -meisjes die als seksslavinnen door Islamitische Staat in Irak gevangen werden gehouden, moesten ondergaan. Ze toont ook dat zij die seksueel geweld en ander misbruik overleefden, niet kunnen worden gemuilkorfd of genegeerd. Haar vraag om gerechtigheid geeft overlevenden hoop en laat ons inzien hoe belangrijk het is dat hun beulen aansprakelijk worden gesteld voor de misdaden tegen het internationale recht waar deze vrouwen en meisjes het slachtoffer van werden.”
Achtergrond
Dokter Denis Mukwege is de stichter en medische directeur van het Panzi-ziekenhuis in Bukavu, in het oosten van de Democratische Republiek Congo (DRC). Zijn inzet voor de overlevenden van seksueel geweld in Zuid-Kivu is bekend bij de Congolese bevolking en in de mensenrechtengemeenschap. Hij heeft tientallen prijzen gewonnen, waaronder de VN-Mensenrechtenprijs in 2008, voor zijn werk met de overlevenden van seksueel geweld in Zuid-Kivu.
Denis Mukwege is al lang een pleitbezorger van de vrouwenrechten in de DRC. Hij werd herhaaldelijk bedreigd door gewapende groepen omdat hij verkrachting aan de kaak stelde. Ook zijn familie werd bedreigd. Op 25 oktober 2012 betrapte hij een aantal gewapende mannen die met hun wapens zijn kinderen bedreigden. Hij ontsnapte zelf nipt aan de kogels toen de mannen het vuur op hem openden en daarbij een van zijn veiligheidsbewakers doodden.
In 2015 getuigde Nadia Murad voor de VN-Veiligheidsraad over haar ontvoering en seksuele slavernij door de gewapende groep die zichzelf Islamitische Staat (IS) noemde in Irak. Sindsdien heeft ze herhaaldelijk opgeroepen om misdaden begaan door IS te onderzoeken en de daders te vervolgen. In 2016, ze was toen nog maar 23, werd Nadia Murad benoemd tot eerste Goodwill Ambassadeur voor de Waardigheid van Overlevenden van Mensensmokkel van de VN.
Dit jaar is het tien jaar geleden dat de VN-Veiligheidsraad Resolutie 1820 (2008) aanvaardde. De resolutie herhaalde dat staten verplicht zijn speciale maatregelen te nemen voor de verdediging van vrouwen en meisjes in gewapende conflicten, en plegers van misdaden aan te klagen voor genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden, ook deze die verband houden met seksueel en ander geweld tegen vrouwen en meisjes. Dat staat ook in het Statuut van Rome uit 1998, dat de werking regelt van het Internationaal Strafhof.
