Kinderen gedood door achtergebleven clustermunitie in Jemen
Gezinnen die na een jaar van gewelddadigheden terugkeren naar hun huizen in Noord-Jemen lopen een groot risico het slachtoffer te worden van niet-geëxplodeerde clustermunitie die zich nog in het gebied bevindt. Dit zegt Amnesty International na een tiendaagse onderzoeksmissie naar Jemen.
Nadat in maart van dit jaar een staakt-het-vuren van kracht werd in Jemen, begonnen veel families terug te keren naar hun huizen. Daar bleek het echter bij lange na niet veilig: ze stuitten er op hele mijnenvelden aan niet-geëxplodeerde clusterbom-munitie. De clustermunitie is gebruikt door de door Saudi-Arabië geleide coalitie die er vecht tegen Houthi-strijders, zo ontdekte de onderzoeksmissie.
Clustermunitie is verboden
‘Zelfs nu de vijandigheden in het gebied geluwd zijn, lopen de burgers, onder wie veel kinderen, nog gevaar doordat ze terugkeren naar een gebied waar zich nog volop explosieven bevinden. Hun leefomgeving is onveilig zolang de mijnenvelden nog niet allemaal zijn geïdentificeerd en de dodelijke clusterbom-munitie niet is opgeruimd’, aldus Amnesty’s crisisonderzoeker Lama Fakih.
Amnesty sprak met overlevenden, ooggetuigen en ontmijningsspecialisten. De door Saoedi-Arabië geleide coalitie gebruikte clustermunitie die deels afkomstig is uit de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Brazilië. Dat terwijl het gebruik van clusterbommen verboden is volgens het in 2008 aangenomen Clustermunitieverdrag. Het Verenigd Koninkrijk was een van de initiators van dit verdrag.
Bommen aangezien voor speelgoed
Juist kinderen lopen gevaar in het gebied, omdat zij de munitie-onderdelen vaak aanzien voor speelgoed: vaak lijken de bommen – of onderdelen ervan – op blikjes of ballen. Amnesty sprak onder meer met een 13-jarige jongen die afgelopen januari gewond raakte toen hij ‘iets ronds en groens’ opraapte om mee te spelen. Het bleek een bom te zijn, die explodeerde toen hij ermee gooide. ‘Het leek op een balletje waarmee je kon spelen’, aldus het slachtoffer.
Een 11-jarige jongen verloor drie vingers en brak zijn kaak toen hij en zijn broertje op munitie stuitten terwijl ze in een vallei bezig waren met het hoeden van geiten. Zijn broertje van 8 overleefde het niet. Veel bewoners hebben het heft in eigen handen genomen en zijn zelf begonnen met het opruimen van de munitie, mede om te voorkomen dat kinderen er het slachtoffer van worden, zo lieten ze Amnesty weten.
Internationale hulp nodig
Amnesty dringt aan op internationale hulp bij het schoonmaken van de mijnenvelden. De door Saoedi-Arabië geleide coalitie moet de Verenigde Naties onmiddellijk voorzien van onder meer exacte locaties en hoeveelheden van de gebruikte wapens. Ook moeten ze de slachtoffers medisch en psychologisch bijstaan en zorgen voor rehabilitatie. De invloedrijke landen moeten er bij de door Saoedi-Arabië geleide coalitie op aandringen te stoppen met het willekeurige gebruik van verboden clustermunitie. Staten die aan Saoedi-Arabië onderdelen voor clustermunitie leveren, moeten daar onmiddellijk mee stoppen en hun resterende voorraad direct ontmantelen en verwijderen.
