Iran dwingt vrouwen die protesteren tegen verplichte hoofddoek tot bekentenissen in propagandavideo’s
De Iraanse autoriteiten zetten wrede middelen in om ‘bekentenissen’ af te dwingen van vrouwen die protesteren tegen de verplichting om een hoofddoek te dragen. Ze doen dit door de activistes op te sluiten zonder contact met de buitenwereld, door hen te onderwerpen aan langdurige eenzame opsluiting en hen te bedreigen. Ook hun familieleden worden lastiggevallen en gearresteerd. Amnesty heeft vastgesteld dat sinds april 2019 zeker zes op video vastgelegde ‘bekentenissen’ zijn gedaan. Daarbij is één jonge vrouwenrechtenverdedigster Die enige tijd het slachtoffer werd van een gedwongen verdwijning.
Propaganda en foltering
Met de video’s wordt de groeiende vrouwenrechtenbeweging, die zich verzet tegen de wettelijk voorgeschreven verplichting om een hoofddoek (hijab) te dragen, zwartgemaakt. De propagandafilmpjes dienen ook om te voorkomen dat anderen zich bij de beweging aansluiten en om de Iraanse bevolking angst in te boezemen.
Vrouwen worden incommunicado gevangengezet waarbij er geen enkel contact met de buitenwereld mogelijk is. Ook hun familieleden worden bedreigd. Tijdens incommunicado detentie is de kans op foltering groot, omdat niemand kan ingrijpen.
‘Deze vrouwen hadden nooit gevangengezet mogen worden en het is een schande dat zij nu worden mishandeld of gefolterd om hen te dwingen hun "schuld" te "bekennen" en af te zien van verdere deelname aan de anti-hoofddoekcampagne', zegt Philip Luther van Amnesty International.
Witte Woensdagcampagne
Leden van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, die de productie van de video’s organiseren, dwingen de vrouwen om af te zien van protesten tegen de verplichte hoofddoek. Verder moeten zij ook de Witte Woensdagcampagne afkeuren, waarbij vrouwen zonder hoofddoek de straat op gaan en daarvan foto's en video’s op sociale media delen onder de hashtag #WhiteWednesdays. Tot slot moeten de vrouwen hun ‘spijt’ betuigen voor het feit dat ze zich hebben laten ‘opstoken’ door ‘anti-revolutionaire agenten’ die in het buitenland verblijven.
Saba Kordafshari ‘verdwenen’
De meest recente zaak is die van de 21-jarige Saba Kordafshari. Na haar arrestatie op 1 juni 2019 werd ze tot 11 juni in eenzame opsluiting gevangengehouden in het Vozara-detentiecentrum. Daar werd ze voortdurend onder druk gezet om voor de camera de Witte Woensdagcampagne af te keuren. Haar ondervragers stelden als voorwaarde voor haar vrijlating dat ze zou ‘bekennen’ en dreigden haar moeder te arresteren als ze niet ‘meewerkte’. Op 10 juli werd haar moeder, Raheleh Ahmadi, inderdaad gearresteerd.
Op 2 juli werd Saba Kordafshari naar een andere locatie overgebracht, zonder dat haar familie dat wist. Pas op 13 juni kon ze haar familie laten weten dat ze in de Evin-gevangenis zat waar ze opnieuw onder druk werd gezet om te ‘bekennen’.
Familieleden bedreigd
Ook de moeder van vrouwenrechtenverdediger Yasaman Aryani (24) werd gearresteerd. Dat gebeurde op 11 april, de dag nadat Aryani was opgepakt, toen zij bij het Vozara-detentiecentrum in Teheran naar haar dochter informeerde. Aryani zat dagenlang in eenzame opsluiting en ook in haar geval werd gedreigd om nog meer familieleden op te pakken als ze niet voor de camera berouw toonde voor de video’s die ze postte in het kader van de Witte Woensdagcampagne.
Verhoren gefilmd voor propagandadoeleinden
Op 18 april werden Yasaman Aryani en haar moeder Monireh Arabshahi in een busje naar een onbekende locatie in Teheran gebracht. Toen ze uit het busje stapten, werden ze opgewacht door een cameraploeg van de omroep van de Islamitische Republiek van Iran. Ze werden zonder hun toestemming gefilmd en overgebracht naar een ruimte voor een ‘interview’.
In maart 2019 werd Zarrin Badpa opgeroepen voor verhoor. Zij is de moeder van de in de VS wonende Iraanse journalist Masih Alinejad, de initiatiefnemer van de Witte Woensdagcampagne. Badpa werd twee uur lang ondervraagd over de activiteiten van haar dochter. Ook dit verhoor werd gefilmd. Amnesty maakt zich zorgen dat uitspraken die Badpa onder druk heeft gedaan in de toekomst voor propagandadoeleinden gebruikt zullen worden.
Achtergrond
Zeker acht vrouwen zitten op dit moment vast vanwege hun protest tegen de verplichting een hoofddoek te dragen en door hun deelname aan de Witte Woensdagcampagne: Yasaman Aryani en haar moeder Monireh Arabshahi, Saba Kordafshari en haar moeder Raheleh Ahmadi, Mojgan Keshavarz, Fereshteh Didani, en twee andere vrouwen van wie de namen niet bekend zijn bij Amnesty.
Al deze vrouwen kunnen worden aangeklaagd voor het ‘aanzetten en mogelijk maken van corruptie en prostitutie’, het ‘verspreiden van propaganda tegen het systeem’ en ‘samenkomen en samenzweren voor het plegen van misdrijven tegen de nationale veiligheid’. Volgens de Iraanse wet kunnen vrouwen die in het openbaar zonder hoofddoek verschijnen gevangenisstraf, zweepslagen of een boete krijgen.
De wet op het gedwongen dragen van een hoofddoek is in strijd met het recht op gelijkheid, op privacy en op de vrijheid van meningsuiting. Amnesty International roept de Iraanse autoriteiten op om de vrouwen onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrij te laten, alle aanklachten tegen hen in te trekken en te stoppen met het uitzenden van de gedwongen ‘bekentenissen’ op staatsmedia.
