#FreeTepVanny – joint statement

Phnom Penh, 14 augustus 2017 – Tep Vanny, een van de meest prominente land- en mensenrechtenverdedigers uit Cambodja zit op 15 augustus exact een jaar in de gevangenis. En dat enkel en alleen omdat ze opkomt voor haar eigen rechten en die van haar gemeenschap. Wij, ondergetekenden, veroordelen haar arbitraire opsluiting. We vragen dat haar veroordeling teniet gedaan wordt, dat alle politiekgemotiveerde en ongegronde aanklachten te laten vallen, en dat Vanny onmiddellijk vrijgelaten wordt.

Tep Vanny is onvermoeibaar als het aankomt op het beschermen van de rechten van haar gemeenschap. Die gemeenschap bestaat uit duizenden families die rond het Boeung Kak-meer woonden in Phnom Penh, maar met geweld hun huis uitgezet werden.

Recenter, speelde Vanny ook een belangrijke rol in de “Zwarte Maandag”-campagne. De campagne klaagde de arbitraire voorarresten van vijf mensenrechtenverdedigers; Lim Mony, Ny Sakha, Yi Soksan, Nay Vanda en Ny Chakrya, aan. Een hashtag werd gelanceerd voor deze vijf onder de naam #FreeThe5KH.

Op 22 augustus 2016, nadat Vanny gearresteerd werd tijdens een protestbijeenkomst voor het vrijlaten van deze vijf mensenrechtenverdedigers, werd ze veroordeeld voor het “beledigen van een ambtenaar” tot zes dagen celstraf. Na zes dagen werd Vanny echter niet vrijgelaten. De Cambodjaanse overheid beriep zich op een oude lopende aanklacht uit 2013 en hield haar opgesloten. “Het is duidelijk dat de overheid het rechtssysteem gebruiken om me opgesloten te houden. Zo hopen ze me het zwijgen op te leggen en me mentaal te breken”, zegt Tep Vanny. “Ze willen ervoor zorgen dat ik niet kan opkomen voor de overige mensen van het Boeung Kak-meer of een oplossing voor hen te zoeken. En me ervan weerhouden andere campagnes te voeren die het onrecht in onze samenleving blootleggen.”

Op 19 september 2016 werd Tep Vanny opnieuw veroordeeld, dit keer samen met drie andere Boeung Kak-meer activisten, tot zes maanden celstraf voor het “beledigen en belemmeren van ambtenaren” in een opgeviste zaak uit 2011. In dat jaar nam Vanny deel aan een vreedzaam protest bij met als doel een oplossing te vinden voor het landgeschil rond het Boeung Kak-meer. Er was nochtans geen geloofwaardig bewijsmateriaal voor de veroordeling. De veroordeling werd op 27 februari 2017 gehandhaafd door het Hof van Beroep.

Op 23 februari 2017 werd Tep Vanny, na een oneerlijk proces, nog een keer veroordeeld tot dertig maanden celstraf en een boete van 14 miljoen riel (ongeveer 35 000 USD – goed voor twee keer het minimum jaarloon in Cambodja) voor “opzettelijk geweld met verzwarende omstandigheden”. In werkelijkheid werd ze veroordeeld omdat ze in 2013 deelnam aan een protest voor de vrijheid van mede-activist Yorm Bopha.

Terwijl de vijf mensenrechtenverdedigers van #FreeThe5KH, na 427 dagen arbitraire opsluiting, op borg vrijgelaten werden op 29 juni 2017, zit Tep Vanny nog steeds in de gevangenis. Een derde rechtszaak werd tegen Vanny heropend voor “publieke belediging” en “doodsbedreigingen” op vraag van een ander lid van de Boeung Kak-gemeenschap. Ondanks het feit dat laatstgenoemd lid de aanklachten liet vallen, handhaafde de rechtbank op 8 augustus 2017 haar veroordeling uit februari 2017.

Mensenrechtenverdedigers zouden, net als alle andere mensen, moeten kunnen genieten van al hun vrijheden en rechten zoals gegarandeerd door het internationaal humanitair recht en de Grondwet van Cambodja. Dit is inclusief het recht op vrijheid van meningsuiting, op vreedzame samenkomst en op deelname aan het verenigingsleven, zoals beschreven in het Internationale Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten, dat Cambodja ondertekend heeft.

De VN Verklaring inzake mensenrechtenverdedigers bevestigt het recht om mensenrechten en fundamentele vrijheden te promoten en te realiseren. Bovendien stelt deze verklaring dat het de taak is van alle staten om ervoor te zorgen dat mensenrechtenverdedigers dat in een vreedzame en veilige omgeving kunnen doen. Meer nog: de staat zou hen moeten beschermen van arrestatie, geweld, bedreigingen, vergelding en discriminatie. In 2013 onderstreepte de Algemene Vergadering (AV) van de Verenigde Naties het belang van het werk van mensenrechtenverdedigers en het geweld en de discriminatie, zowel systemisch als structureel, dat zij trotseren. De AV riep toen alle staten op om ervoor te zorgen dat zij hun werk kunnen blijven uitoefenen.

Mensenrechtenverdedigers worden vaak lastig gevallen met behulp van het strafrechtsysteem in Cambodja. De meest gebruikte tactieken zijn voorwaardelijke straffen en het arbitrair opvissen van oude “slapende” aanklachten die vervolgens misbruikt worden om mensenrechtenverdedigers te intimideren en ervoor te zorgen dat ze hun activiteiten staken. Tep Vannys opsluiting is het voorlopig eindpunt van een hele reeks aan pestmaatregels bedoelt om haar het zwijgen op te leggen. Dat draagt bij tot de creatie van een klimaat van angst voor mensenrechtenverdedigers en andere individuen in Cambodja. Als gevolg van haar opsluiting, kan Tep Vanny haar vreedzaam en broodnodig werk als mensenrechtenverdedigster niet uitvoeren. Vreedzaam protest en het verschillen van mening zijn geen misdaden. Mensenrechtenverdedigers mogen hiervoor niet bestraft worden.

“Tep Vanny is onschuldig. Ze is een bedreven vrouw die als geen ander haar plichten als burger opneemt. Toch werd ze al drie keer opgesloten met behulp van het Cambodjaanse rechtssysteem”, zegt Song Sreyleap, een mede-activiste van het Boeung Kak-meer. “Tep Vanny is de enige vrouwelijke activiste in Cambodja die al zo vaak gearresteerd en opgesloten werd. Dat is oneerlijk voor Vanny, maar ook voor haar kinderen die al een jaar lang zonder hun moeder moeten opgroeien. Toch zet Vanny door, ondanks alle dreigingen, en is op geen andere gedachten te brengen.

Wij vragen de Cambodjaanse overheid de aanklachten tegen Tep Vanny nietig te verklaren, haar uit de gevangenis vrij te laten en te stoppen met de laster- en smaadacties, zoals arrestaties, vervolging en opsluiting, tegen Tep Vanny en andere leden de activistische Boeung Kak-gemeenschap.