EU medeplichtig aan Kroatisch politiegeweld tegen vluchtelingen en migranten
Europese regeringen zijn medeplichtig aan het systematisch, onwettig en vaak gewelddadig terugdringen en collectief uitzetten van duizenden asielzoekers naar smerige en onveilige vluchtelingenkampen in Bosnië-Herzegovina.
In het rapport Pushed to the edge: Violence and abuse against refugees and migrants along Balkan Route wordt aangetoond hoe de Europese overheden een oogje dichtknijpen voor het gewelddadig optreden van de Kroatische politie, en zelfs hun activiteiten financieren. Op die manier dragen ze bij aan een groeiende humanitaire crisis aan de buitengrens van de Europese Unie. Grenscontroles zijn blijkbaar belangrijker dan de naleving van het internationaal recht.
"Om te begrijpen waar de prioriteiten van de Europese regeringen liggen, hoef je enkel de geldstroom te volgen. Hun financiële bijdrage aan humanitaire hulp verdwijnt in het niets bij de middelen die ze besteden aan grensbeveiliging. Zo wordt er geld vrijgemaakt voor de uitrusting van de Kroatische grenspolitie en zelfs voor de salarissen van de agenten," aldus Massimo Moratti, hoofd Research van het Europese kantoor van Amnesty International.
SMERIGE EN ONVEILIGE KAMPEN
Momenteel zitten 5.500 vrouwen, mannen en kinderen vast in twee kleine Bosnische steden, in de buurt van de Kroatische grens, Bihac en Velika Kladusa. Ze leven in voormalige fabrieken zonder basisvoorzieningen of in geïmproviseerde - onhygiënische - kampen waar er geen water of medische hulp is. Ook is er een gebrek aan voedsel, een Afghaanse moeder vertelde Amnesty: "We hebben niet voldoende eten om ons gezin te voeden, vooral de kinderen niet. Zij hebben altijd honger."
Voor asielzoekers is het bijzonder moeilijk om hun asielaanvraag in Bosnië-Herzegovina te laten behandelen wegens bureaucratische problemen en ontoereikende juridische bijstand. Daarom proberen de meeste vluctelingen door te reizen naar andere Europese landen.
HELSE REIS
Wanneer asielzoekers aankomen op Griekenland en Bulgarije, worden ze geconfronteerd met een falend asielsysteem. Deze mensen verlaten de EU om hun reis via de Balkan verder te zetten. Om Slovenië of Italië te bereiken, moeten ze hun weg vinden door de dichte wouden van Kroatië, wilde rivieren, en op sommige plaatsen zelfs mijnvelden.
In de eerste tien maanden van 2018 verdronken minstens 12 mensen in de Westelijke Balkan. De meesten probeerden de grens van Kroatië met Slovenië over te steken. Tientallen anderen stierven op andere manieren. Een jonge vrouw uit Afghanistan vertelde Amnesty hoe een vrouwelijke medereiziger een miskraam kreeg nadat ze een beer had opgemerkt in een bos in Kroatië. “Ze was zo bang dat ze vroegtijdig beviel van een doodgeboren baby. Ze was zes maanden zwanger.”
"Ze beschreven hoe ze werden geslagen, hun documenten werden vernietigd en hun bezittingen werden gestolen. Het lijkt een systematisch en opzettelijk beleid van de Kroatische autoriteiten om toekomstige pogingen om het land binnen te komen, te ontmoedigen.
© Alessio Mamo
Degenen die de reis durven ondernemen, worden vaak het slachtoffer van gedwongen pushbacks en collectieve uitzettingen. Ze worden geconfronteerd met geweld en intimidatie aan de grens tussen Kroatië en Bosnië-Herzegovina, zonder dat hun asielaanvragen worden behandeld.
Bijna iedereen in de kampen in Bihac en Velika Kladusa was vanuit Kroatië of Slovenië teruggestuurd naar Bosnië-Herzegovina. Een derde van de getuigen was ook gewelddadig behandeld door de Kroatische politie. Ze beschreven hoe ze werden geslagen, hun documenten werden vernietigd en hun bezittingen werden gestolen. Het lijkt een systematisch en opzettelijk beleid van de Kroatische autoriteiten om toekomstige pogingen om het land binnen te komen, te ontmoedigen.
Sami uit Algerije vertelde hoe hij en een groep andere mannen één voor één werden meegenomen en geplaatst werden in een kring van gemaskerde politieagenten. “Ze begonnen ons te slaan met wapenstokken en honkbalknuppels. Daarna namen ze ons geld en onze telefoons af en zeiden ons naar Bosnië te gaan.”
Een andere man beschreef hoe de Kroatische politie hun schoenen, warme kleding en slaapzakken afnam en hen dwong kilometerslang blootsvoets door steenkoude rivieren en beekjes naar de Bosnische grens te lopen. Dergelijke uitzettingen vonden meestal ’s nachts plaats en in afgelegen gebieden buiten de reguliere grensovergangen.
NOOD AAN PUBLIEK TOEZICHT OP MIGRATIEBELEID
Nu er meer en meer kritiek komt op het gewelddadig politieoptreden aan de grens, zijn de Kroatische autoriteiten weigerachtig om publiek toezicht op hun migratiebeleid toe te laten. Pogingen van Kroatische openbare instellingen om toezicht te houden aan de grens worden tegengewerkt en organisaties die zich inzetten voor de rechten van migranten en mensen op vlucht worden geviseerd door de autoriteiten.
Ngo-vrijwilligers zijn lastig gevallen, urenlang door de politie vastgehouden zonder formele aanklacht en bedreigd met strafrechtelijke vervolging. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft zelfs enkele ngo's ervan beschuldigd mensen te helpen op onrechtmatige wijze Kroatië binnen te komen. Dit heeft een afschrikwekkend effect gehad op degenen die vluchtelingen trachten te helpen.
EUROPESE UNIE MEDEPLICHTIG
Ondanks deze afschuwelijke praktijken aan haar grenzen blijft de Europese Unie aanzienlijke middelen toekennen aan Kroatië om infrastructuur voor grensbeveiliging te ontwikkelen. De EU weigert eveneens de gebreken van het Europese asielstelsel grondig aan te pakken waardoor mensen genoodzaakt blijven om deze hachelijke reizen te ondernemen.
"Naarmate de temperatuur stijgt en de sneeuw smelt, zal het aantal mensen dat door Kroatië probeert te reizen, toenemen. Maar aangezien Bosnië-Herzegovina slecht uitgerust is om om te gaan met een toenemend aantal mensen dat bescherming zoekt, moet actie worden ondernomen om een humanitaire crisis aan de buitengrens van de EU te voorkomen," aldus Massimo Moratti.
"Europese leiders kunnen niet langer ontkennen mede verantwoordelijkheid te zijn voor de voortdurende collectieve uitzettingen en het gewelddadig terugsturen van migranten en asielzoekers langs de Balkanroute. Hun vastberadenheid om de EU-grenzen te versterken heeft een hoge humanitaire kost."
ACHTERGROND
De route door Bosnië en Kroatië is steeds populairder geworden sinds Hongarije hekkens langs zijn grenzen heeft geplaatst en vluchtelingen met geweld terugstuurt, waardoor Servië en Hongarije almaar ontoegankelijker worden.
