EEN WERELD ZONDER DOODSTRAF IS EEN BETERE WERELD

WREED EN ONMENSELIJK

Wie een misdrijf pleegt, moet berecht worden. Straffeloosheid ontwricht de maatschappij. Maar de doodstraf is een wrede en onmenselijke straf, die nooit te rechtvaardigen is. Staten die de doodstraf toepassen schenden twee fundamentele mensenrechten: het recht op leven en het recht om niet gefolterd te worden.

MOGELIJK ONSCHULDIGEN GEËXECUTEERD

De doodstraf houdt het risico in dat onschuldigen worden geëxecuteerd, want geen enkel rechtssysteem werkt feilloos. In de laatste 50 jaar werden in de VS tientallen mensen ter dood veroordeeld terwijl ze niets misdaan hadden. Sommigen konden hun onschuld nog bewijzen voordat hun doodvonnis werd uitgevoerd. Anderen werden effectief geëxecuteerd, ondanks ernstige twijfels over hun schuld. Een onschuldige kan worden vrijgelaten uit de cel, maar een executie is onomkeerbaar.

GEEN AFSCHRIKWEKKEND EFFECT

Onderzoeken tonen aan dat de doodstraf niet beter werkt dan een gevangenisstraf om criminaliteit te bestrijden. Landen die de doodstraf hebben afgeschaft, houden de criminaliteit minstens even goed in toom als daarvoor. Vaak zelfs beter, omdat ze naast bestraffing meer gaan inzetten op de preventie van misdaad.

DISCRIMINATIE

De doodstraf heeft een pervers discriminerend effect. Wie arm is of tot een etnische of religieuze minderheid behoort, loopt meer risico om terechtgesteld te worden. Zo worden in de Verenigde Staten disproportioneel veel

mensen van kleur ter dood veroordeeld. Wie arm is, kan moeilijker een goede advocaat inhuren om een doodvonnis te voorkomen.

ONEERLIJK STRAFPROCES

Sommige landen die executies uitvoeren, hebben geen eerlijk rechtssysteem. In Iran wacht Ahmadreza Djalali, de Zweeds-Iraanse professor die ook in België lesgaf, in de dodencel na een manifest oneerlijk proces. Sommige staten veroordelen mensen ter dood nadat ze hen eerst tot een valse bekentenis hebben gefolterd. Dat gebeurde in Nigeria met Moses Akatugba. Hij ontsnapte uiteindelijk aan de doodstraf dankzij internationale verontwaardiging en druk.

POLITIEK MIDDEL

In sommige landen maken de machthebbers van de doodstraf gebruik om politieke tegenstanders een kopje kleiner te maken. Dat gebeurt onder meer in Saudi-Arabië. Vorig jaar gebruikten de Saudische autoriteiten in toenemende mate de doodstraf om dissidenten van de sjiitische moslimminderheid uit te schakelen.

WRAAK, GEEN GERECHTIGHEID

Ook voor een ernstige misdaad als moord is de doodstraf geen oplossing. Volgens veel families die een geliefde hebben verloren, verlicht de doodstraf voor de dader hun pijn niet. In de woorden van de Amerikaanse antidoodstrafactiviste Marie Deans, van wie de schoonmoeder werd vermoord: “Wraak is niet het juiste antwoord. De enige oplossing ligt in het voorkomen van geweld, niet in het veroorzaken van meer dood en meer lijden”.

Met de steun van supporters zoals jij voert Amnesty International al meer dan veertig jaar campagne voor de afschaffing van de doodstraf. Het werkt: langzaam maar zeker evolueren we naar een doodstrafvrije wereld (zie hieronder). Tsjaad schafte in april 2020 nog de doodstraf af en is zo het laatste land dat deze onmenselijke praktijk de rug toekeert. Een maand eerder schrapte ook de Amerikaanse staat Colorado de doodstraf uit zijn strafwet.

5 feiten en cijfers over de doodstraf

143 landen of ruim twee derde van alle landen ter wereld passen de doodstraf niet meer toe. Toen Amnesty International in 1977 campagne begon te voeren tegen de doodstraf, hadden nog maar 16 landen de doodstraf uit hun wet geschrapt.

We registreerden vorig jaar 657 executies in 20 landen (China uitgezonderd), het laagste aantal in de afgelopen tien jaar.

Geen enkel land straft meer mensen met de dood dan China. Het aantal executies is er staatsgeheim, maar wordt geschat op duizenden per jaar. Na China vonden vorig jaar de meeste executies plaats in Iran (minstens 251), Saudi-Arabië (184), Irak (minstens 100) en Egypte (minstens 32).

Wit-Rusland stelde in 2019 als enige Europese land mensen terecht.

Vorig jaar werden deze methodes gebruikt om mensen te executeren: onthoofding, elektrocutie, ophanging, vuurpeloton en dodelijke injectie.

Steun ons werk