Duizenden burgers gestraft omdat ze niet deelnemen aan conflict

Amnesty doet deze uitspraak vandaag naar aanleiding van de lancering van een nieuwe campagne ten gunste van verschillende "gemeenschappen in verzet". Dit zijn gemeenschappen die een actieve en dikwijls gevaarlijke houding hebben aangenomen om hun recht te verdedigen om als burgers niet betrokken te worden in het langdurend en bloedig conflict.

De Humanitaire Zones van de Afro-Colombiaanse gemeenschappen in het bekken van de rivieren Curvaradó en Jiguamiandó, in het Departement Chocó en de Vredesgemeenschap van boeren van San José de Apartadó, Departement Antioquia, zijn slechts twee voorbeelden van deze "gemeenschappen in verzet". Zij ondergaan al vele jaren aanvallen van beide partijen in het conflict gewoonweg omdat ze hun recht verdedigen om als burgers niet deel te nemen aan het conflict.

"De inheemse, Afro-Colombiaanse en boerengemeenschappen worden het zwaarst getroffen door het conflict," zegt Marcelo Pollack, onderzoeker van Amnesty International. “Soms zijn de aanvallen bedoeld om gemeenschappen angst aan te jagen of om ze te straffen voor de houding die ze hebben aangenomen. In andere gevallen zijn de aanvallen bedoeld om gemeenschappen weg te jagen van gronden, die rijk zijn aan grondstoffen of die van strategisch belang zijn voor één of andere zijde in het conflict.”

"Het conflict in Colombia dat al 40 jaar aanhoudt, is een verhaal van ontelbare verwoeste gemeenschappen en van menselijke tragedies,” bevestigt Marcelo Pollack. “De veiligheidstroepen en de paramilitairen alsook de guerrillagroepen zouden hen, die hun recht verdedigen om niet deel te nemen aan het conflict, moeten respecteren in plaats van hen te bestraffen."

Het conflict in Colombia heeft volledige gemeenschappen geïsoleerd en houdt hun bewoners gevangen. Door de gevechten of de beperkingen van het transport die de partijen in het conflict hen opleggen hebben ze geen toegang tot voedsel of medicatie. De strijdende partijen voeren dikwijls aan dat zulke goederen bestemd zijn voor hun vijanden.

Tussen de drie en vier miljoen Colombianen zagen zich verplicht ontheemd door het geweld. Ze moesten hun huizen achterlaten door de bedreigingen van de partijen in conflict. Dit cijfer van gedwongen ontheemding plaatst Colombia op de tweede plaats na Soedan.

De Afro-Colombiaanse gemeenschappen in het bekken van de rivieren Curvaradó en Jiguamiandó hebben ter plekke Humanitaire Zones opgezet om hun bewoners proberen te beschermen tegen de aanvallen en hun gronden tegen de oprukkende, illegale palmolieplantages, maar ook om aan de gewapende partijen in het conflict een krachtige boodschap over te brengen dat ze hun rechten als burgers moeten eerbiedigen.

De Vredesgemeenschap van San José de Apartadó werd in 1997 opgericht en sindsdien heeft ze zich geëngageerd om niet aan het conflict deel te nemen en er zich niet te laten in betrekken. Hun leden weigeren wapens te dragen en informatie door te spelen of logistieke hulp te verlenen aan om het even welke partij in het conflict. De veiligheidstroepen en de paramilitairen blijven volhouden dat het een subversieve gemeenschap is, terwijl de guerrillagroepen hen ervan beschuldigen de kant de kiezen van hun vijanden.

Sinds de oprichting van deze Vredesgemeenschap werden er meer dan 170 van hun leden vermoord of onderworpen aan gedwongen verdwijning. Verleden week herdacht de Vredesgemeenschap de vierde verjaardag van de moord op acht van haar leden op 21 februari 2005. Het gerechtelijk onderzoek houdt leden van de veiligheidstroepen en paramilitairen betrokken bij dit bloedbad.

Amnesty International vraagt de Colombiaanse autoriteiten een onderzoek te openen naar de daders die verantwoordelijk zijn voor de mensenrechtenschendingen tegen de leden van deze "gemeenschappen in verzet" en ze voor het gerecht te brengen. Bovendien moeten dringend maatregelen genomen worden om de veiligheid van de gemeenschapen te waarborgen.

Alle partijen in het conflict moeten ook het recht op leven van deze gemeenschappen en van om het even welke andere gemeenschap van burgers respecteren en waarborgen dat ze niet meegesleurd worden in het conflict.