DRC: straffeloosheid moet dringend aangepakt
Een VN-expertenrapport onthult zware mensenrechtenschendingen in de Democratische Republiek Congo (DRC). De publicatie van dit rapport is een stap in de goede richting, maar om te verzekeren dat de schuldigen ook daadwerkelijk ter verantwoording worden geroepen, is actie nodig.
Op 1 oktober publiceerde de Verenigde Naties een uitgebreid expertenrapport over de gruwelijke mensenrechtenschendingen die zich tussen 1993 en 2003 voordeden in de Democratische Republiek Congo. Het rapport analyseert eveneens de talrijke tekortkomingen van het Congolees rechtssysteem.
Actie ondernemen
"De cirkel van geweld en misbruik kan enkel stoppen als men de daders verantwoordelijk stelt”, zegt Salil Shetty, secretaris-generaal van Amnesty International. “Het is nu aan de Congolese overheid om, met steun van regionale overheden en donateurs, ervoor te zorgen dat de conclusies van het r"pport omgezet worden in concrete actie. Men moet onderzoek voeren naar de verantwoordelijken en ze vervolgen. Men moet de slachtoffers een schadevergoeding geven", zegt Salil Shetty.
Amnesty International maant de Congelese overheid en de VN aan om een Task Force op te richten dat een structureel plan kan ontwikkelen om de straffeloosheid in Congo een halt toe te roepen. Misdaden begaan vanaf maart 1993 tot juni 2003 en recente misdaden moeten worden bestraft.
Congolees rechtssysteem
Het VN-expertenrapport toont aan dat het Congolees rechtssysteem er niet in slaagt om daders van oorlogsmisdaden terecht te stellen. Ondanks de verschillende hervormingspogingen van de regering en de internationale gemeenschap.
Meer dan 10.000 misdadigers zijn verantwoordelijk voor de gruwelijke vergrijpen in Congo. Sinds 1993 vonden slechts 12 rechtszaken voor deze misdaden plaats. Het merendeel daarvan in een militaire rechtbank en niet in een burgerlijke rechtbank. Slechts twee rechtszaken hadden betrekking op misdagen in de periode 1993-2003.
Bovendien worden in de arrestatiebevelen van het Internationaal Strafhof maar 4 daders genoemd die misdaden begingen in de Democratische Republiek Congo. Een van hen is generaal Bosco Ntaganda. De Congolese regering weigert hem te arresteren en gepromoveerde hem zelfs tot generaal.
Amnesty International dringt er bij de Congolese overheid en de internationale gemeenschap op aan om meer middelen te investeren in een onafhankelijk en effectief rechtssysteem.
“Alleen als misdadigers strafrechtelijk verantwoordelijk worden gesteld en alleen als mensenrechtenschendingen worden erkend, kan er duurzame stabiliteit en vrede komen in de Grote Meren regio”, waarschuwt Salil Shetty.
De recente massaverkrachtingen in Walikale, Oost-Congo, tonen hoe kwetsbaar de burgers nog steeds zijn. Misdadigers hebben vrij spel, want in Congo heerst totale straffeloosheid. De situatie zal niet veranderen, tenzij grondige hervormingen worden doorgevoerd en men misdadigers vervolgt.
Amnesty International roept de Congolese regering en de VN ook op om meer aandacht te besteden aan de professionalisering van het nationale leger. Bijvoorbeeld door actief op zoek te gaan binnen militaire kringen naar verdachten van ernstige misdaden. Volgens het VN-expertenrapport vormt dergelijke doorlichting de basis voor een geloofwaardig rechtssysteem in de Democratische Republiek Congo.
